شیعه شناسی و پاسخ به شبهات (جلد 1) صفحه 406

اقسام بیعت

بیعت را می توان به سه نوع تقسیم کرد:

1 ـ بیعت دعوت یا متابعت: اولین بیعت در تاریخ اسلام بیعت عقبه اولی است. در این بیعت، پیامبر(صلی الله علیه وآله) با دوازده نفر ـ که یکی از آنان زن بود ـ بیعت کرد، تا قومشان را به اسلام دعوت کنند و از بیعت کنندگان، بر جهاد بیعت نگرفت، بلکه بیعت تنها برای دعوت بود.

2 ـ بیعت بر جهاد: همانند بیعت عقبه دوّم که پیامبر(صلی الله علیه وآله) با 72 مرد و دو زن بیعت کرد؛ تا با دشمنان پیامبر(صلی الله علیه وآله) و اسلام مقابله کنند. هم چنین بیعت رضوان (بیعت شجره) نیز جزو این دسته است.

3 ـ بیعت ولایت و امامت: مسلمانان در غدیرخم با امیرالمؤمنین(علیه السلام) بیعت کردند که او بعد از رسول خدا(صلی الله علیه وآله) خلیفه مسلمین است. این بیعت در حقیقت مردم است به اطاعت، به رغم این که ولایت امیرالمؤمنین(علیه السلام) از جانب خداوند منصوص است و مشروعیتش را از اذن خداوند کسب کرده، نه این که بیعت به آن مشروعیت بخشد.

موارد بیعت های پیامبر

پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) با اصحابش در موارد متعددی بیعت نمودند که به طور خلاصه به آنها اشاره می کنیم:

1 ـ بیعت عقبه اولی

این بیعت در سال دوازدهم از بعثت پیامبر(صلی الله علیه وآله) صورت گرفت که در آن دوازده نفر از اهل مدینه با پیامبر(صلی الله علیه وآله) بیعت کردند: دو نفر از قبیله اوس و ده نفر از قبیله خزرج.مضمون آن التزام به عمل کردن به تعالیم دین بوده است. (1) .

1- سیره ابن هشام، ج 1، ص 73؛ سیره حلبی، ج 2، ص 9.