شیعه شناسی و پاسخ به شبهات (جلد 1) صفحه 470

که قبلا ظالم بوده و الآن توبه کرده، در بر نمی گیرد. در نتیجه کسی که معصوم نبوده و حتّی گناه کرده، ولی بعداً توبه کرده است می تواند به مقام و عهد امامت نائل گردد.

در جواب می گوییم: احکام بر دو نوع است: برخی از آنها دائر مدار وجود موضوع است، مثل جمله: شراب حرام است که با تبدیل موضوع، حکم نیز منتفی می گردد. نوع دیگر این چنین نیست، بلکه کفایت می کند در ترتّب حکم، اتصاف موضوع به وصف و عنوان ولو در یک لحظه که بعد از آن، وصف منتفی گردد، مثل جمله: زنا کار حدّ می خورد و دست دزد قطع می گردد که مقصود به آن این است: کسی که به این دو عنوان متصف شد ولو در یک برهه از زمان، محکوم به حدّ و دست بریدن است، اگر چه الآن اهل این عمل نباشد. ظلم نیز نسبت به حکم عهد امامت از نوع دوّم است، زیرا مردم در مورد ظلم بر چهار دسته اند:

1 ـ کسانی که در طول عمر خود ظالمند؛

2 ـ کسانی که در طول عمر خود طاهر و منزّه از گناهند؛

3 ـ کسانی که در ابتدای عمر خود ظالم ولی در پایان عمر توبه می کنند؛

4 ـ کسانی که در ابتدای عمر طاهر و از گناه منزهند، ولی در آخر عمر ظالمند.

محال است حضرت ابراهیم(علیه السلام) برای دسته اول و چهارم از ذریه خود عهد و مقام امامت را طلب کند، تنها قسم دوّم و سوّم باقی می ماند و ظالمی که خداوند عهد امامت را از او نفی می کند، نیست مگر مورد سوّم؛ یعنی کسی که در ابتدای عمرش ظالم بوده، ولی در آخر عمر توبه کرده است. در نتیجه مورد دوّم باقی می ماند، یعنی همان کسی که در طول عمرش از هر گونه گناه و آلودگی پاک بوده است و این بر کسی غیر معصوم منطبق نیست.

آیه اولی الأمر

خداوند متعال به طور مطلق امر به اطاعت اولی الأمر کرده و می فرماید: " أَطِیعُواْ اللَّهَ وَأَطِیعُواْ الرَّسُولَ وَأُوْلِی الاَْمْرِ مِنکُمْ "؛ (1) خدا و رسول و صاحبان امر از خود را

1- نساء آیه 59.