شیعه شناسی و پاسخ به شبهات (جلد 1) صفحه 6

من غذا می خواهم، من علم می خواهم. درد روح به صورت شک و شبهه در انسان ظاهر

می گردد، که من باید بفهمم، باید بدانم.

ولی برخی شکّ ها نوعی بیماری است؛ مانند وسوسه، شک کثیر الشک در نماز، وضو و سایر عبادات و طهارت و نجاست. این گونه شک ها و شبهه ها نوعی بیماری و مرض است. زیاد شک کردن نوعی بیماری است و پایه و اساسی ندارد، زیرا در جایی که هر آدم سالمی یقین می کند، او شک دارد. انسان باید این شک های پلید را از خود دور کند. برخی حالت وسوسه و کثیر الشکی را ـ العیاذ بالله ـ در اصول دین پیدا می کنند، در همه چیز شک می کنند. این شک و شبهه نیز نامقدس است، زیرا شکی است که سبب تخریب همه باورهای عقیدتی می شود که با دلیل و برهان ثابت شده است.

تعهد الهی

آیا راه برای انسان حقیقت جو که مغرض نیست و عنادی با کسی ندارد باز و هموار است؟ جواب قطعاً مثبت است، زیرا از مسائلی که قرآن آن را به صورت یک تعهّد الهی ذکر کرده همین موضوع است. خداوند متعال می فرماید: " وَ الَّذِینَ جاهَدُوا فِینا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنا وَ إِنَّ اللهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِینَ "؛ (1) و کسانی که در راه ما جهاد و کوشش کنند البته ما آنها را به راه هایمان هدایت خواهیم کرد و همانا خداوند با نیکوکاران است. انسانها در دوران زندگی خود معمولاً از نظر شکّ و شبهه دچار بحران می شوند. این موضوع در افراد عمیق و متفکّر تقریباً از دوازده یا سیزده سالگی شروع می شود و در برخی دیگر در سنین بالاتر اتفاق می افتد. انسان در دوران کودکی یک سری عقاید را دربست، بدون این که احتمال خلاف بدهد، از پدر و مادر گرفته است، ولی همین که بزرگ می شود، ممکن است در مورد همان عقاید دچار تردید شود، این جاست که جوان وضع حساسی پیدا می کند، مخصوصاً هنگامی که با مجموعه ای از افکار و عقاید و آرای مخالف محیط خود و گاهی نیز با تبلیغات از راه های گوناگون مواجه می گردد، لذا اگر واقعاً حقیقت جو

1- [4] عنکبوت 29 آیه 69.