شیعه شناسی و پاسخ به شبهات (جلد 1) صفحه 625

اهمیت واقعه غدیر

داستان نصب علی(علیه السلام) به مقام ولایت، در غدیر خم، از داستان های مهم تاریخ اسلام است؛ شاید داستانی با اهمیت و مهم تر از این واقعه نداشته باشیم. این واقعه بیانگر بقای رسالت پیامبراکرم(صلی الله علیه وآله) و دوام دوره الهی آن حضرت در تجلّی گاه وجود مبارک علی(علیه السلام)بوده است.غدیر، نشانِ اتحاد و پیوند رسالت و امامت است؛ این دو از یک ریشه و بن روییده اند؛ غدیر، محل ظهور حقایق مخفی و بواطن پنهان شده و ارشاد و هدایت مردمان به این راه است.غدیر، روز بیعت با حق و روز سرسپردگی است، روز دادوستد جنود شیطان با جنود رحمان است.غدیر، روز درخشش خورشید عالمتاب از پس ابرهای تاریک است.

راویان حدیث غدیر از صحابه

حدیث غدیر را به مضمون ذکرشده، تعداد کثیری از صحابه پیامبر(صلی الله علیه وآله) نقل نموده اند. در این مقال به اسامی تعدادی از آنان، بسنده می کنیم:1 ـ ابوهریره دوسی؛2 ـ ابورافع قبطی؛3 ـ ابوالهیثم بن تیهان؛4 ـ ابوبکر بن ابی قحافه؛5 ـ اسامة بن زید؛6 ـ اسماء بنت عمیس؛7 ـ ام سلمه همسر پیامبر(صلی الله علیه وآله)؛8 ـ براء بن عازب؛9 ـ جابربن سمره؛

راویان حدیث غدیر از تابعین

حدیث غدیر را 84 نفر از تابعین نقل نموده اند؛ از جمله:ـ اصبغ بن نباته؛ـ ابی لیلی کندی؛ـ زیاد بن ابی زیاد؛ـ سالم بن عبدالله بن عمر؛ـ سعید بن جبیر؛ـ سلیم بن قیس هلالی؛ـ معروف بن خربوذ؛

راویان حدیث غدیر خم در قرن 02

در قرن دوم هجری، حدیث غدیر را 56 نفر از علمای عامه نقل کرده اند؛ امثال:ـ حافظ محمد بن اسحاق مدنی، متوفای 151؛ـ حافظ سفیان بن سعید ثوری، متوفای 161؛ـ حافظ وکیع بن جراح، متوفای 196.

راویان حدیث غدیر خم در قرن 03

در قرن سوم 92 نفر از علمای عامه، این حدیث را نقل کرده اند، از جمله:ـ محمد بن ادریس شافعی، متوفای 204؛

راویان حدیث غدیر خم در قرن 04

در قرن چهارم 43 نفر از علمای عامه حدیث غدیر را نقل نموده اند؛ امثال:ـ احمد بن شعیب نسائی متوفای 303 (خصائص النسائی، ص 16)؛ـ حافظ احمد بن علی موصلی، ابویعلی متوفای 307 (مسند ابی یعلی، ج 11، ص 307)؛ـ حافظ محمد بن جریر طبری متوفای 310 (جامع البیان، ج 3، ص 428)؛ـ حافظ ابوالقاسم طبرانی متوفای 360 (المعجم الأوسط، ج 3، ص 133).

راویان حدیث غدیر خم در قرن 05

در قرن پنجم 24 نفر از علمای عامه حدیث غدیر را نقل کرده اند؛ از جمله:ـ قاضی ابی بکر باقلانی متوفای 403 (التمهید، ص 169)؛ـ ابی اسحاق ثعلبی متوفای 427 (الکشف و البیان، ص 181)؛ـ ابی منصور ثعالبی متوفای 429 (ثمار القلوب) 636؛ـ حافظ ابی عمر قرطبی متوفای 463 (الاستیعاب، ج 3، ص 1099)؛ـ ابی بکر خطیب بغدادی متوفای 463 (تاریخ بغداد، ج 8، ص 290)؛ـ ابن مغازلی شافعی، متوفای 483 (المناقب، ص 25)؛ـ حافظ حسکانی، متوفای 490 (شواهد التنزیل، ج 1، ص 201).

راویان حدیث غدیر خم در قرن 06

در قرن ششم، 20 نفر از علمای عامه، حدیث غدیر را نقل کرده اند؛ از قبیل:

راویان حدیث غدیر خم در قرن 07

در قرن هفتم 21 نفر از علمای عامه حدیث غدیر را نقل نموده اند؛امثال:ـ فخر رازی، متوفای 606 (تفسیر رازی ج 3، ص 636)؛ـ ابن اثیر جزری، متوفای 630 (اسدالغابة ج 1، ص 364)؛ـ ابن ابی الحدید، متوفای 655 (شرح نهج البلاغه، ج 1، ص 13)؛ـ حافظ گنجی شافعی متوفای 658 (کفایة الطالب ص 16).

راویان حدیث غدیر خم در قرن 08

در قرن هشتم، 18 نفر از علمای عامه، حدیث غدیر را نقل کرده اند؛ از قبیل:ـ شیخ الاسلام جوینی، متوفای 722 (فرائد السمطین، ج 2، ص 274)؛ـ جمال الدین زرندی، متوفای 750 (نظم درر المسطین، ص 109)؛ـ قاضی ایجی شافعی، متوفای 756 (المواقف، ص 405)؛ـ حافظ ابن کثیر شافعی، متوفای 774 (البدایة و النهایه، ج 5، ص 209)؛ـ سید علی همدانی، متوفای 786 (المودّة القربی، مودّت پنجم)؛ـ سعدالدین تفتازانی شافعی، متوفای 791 (شرح المقاصد ج 5 ص 273).

راویان حدیث غدیر خم در قرن 09

در قرن نهم، 17 نفر از علمای عامه، حدیث غدیر را نقل کرده اند؛امثال:ـ حافظ ابی الحسن هیثمی شافعی، متوفای 807 (مجمع الزوائد، ج 9، ص 165)؛ـ حافظ ابن خلدون مالکی، متوفای 808 (مقدمه ابن خلدون، ج 1، ص 246)؛

راویان حدیث غدیر خم در قرن 10

در قرن دهم، 14 نفر از علمای عامه، حدیث غدیر را نقل کرده اند؛ از قبیل:ـ حافظ جلال الدین سیوطی، متوفای 911 (تاریخ الخلفا، ص 114)؛ـ نور الدین سمهودی شافعی، متوفای 911 (جواهرالعقدین)؛ـ حافظ ابی العباس قسطلانی شافعی، متوفای 923؛ـ ابن حجر شافعی، متوفای 974 (الصواعق المحرقه، ص 25)؛ـ متقی هندی، (کنزالعمّال، ج 2، ص 154).

راویان حدیث غدیر خم در قرن 11

در قرن یازدهم، 13 نفر از علمای عامه، حدیث غدیر را نقل نموده اند؛ امثال:ـ زیدالدین مناوی شافعی، متوفای 1031 (کنوزالحقایق، ج 2، ص 118)؛ـ نورالدین حلبی شافعی، متوفای 1044 (السیرة الحلبیّه، ج 3، ص 274).

راویان حدیث غدیر خم در قرن 12

در این قرن، 13 نفر از علمای عامه، حدیث غدیر را نقل نموده اند؛ امثال:ـ ضیاءالدین مقبلی، متوفای 1108؛ـ ابن حمزه حرّانی، متوفای 1120 (البیان والتعریف، ج 3، ص 74)؛ـ ابی عبدالله زرقانی مصری مالکی، 1122 (شرح المواهب، ج7، ص 13).

راویان حدیث غدیر خم در قرن 13

در قرن سیزدهم، 12 نفر از علمای عامه، حدیث غدیر رانقل کرده اند؛ از قبیل:

راویان حدیث غدیر خم در قرن 14

در قرن چهاردهم، 19 نفر از علمای عامه، حدیث غدیر را نقل کرده اند؛ مانند:ـ احمد بن زینی دحلان شافعی، متوفای 1304؛ـ سید مؤمن شبلنجی؛ـ شیخ محمد عبده مصری متوفای 1323 (تفسیر المنار ج 6 ص 464)؛ـ شیخ عبدالحمید آلوسی (نثر اللئالی، ص 166)؛ـ عبدالفتاح عبدالمقصود.

اعتراف کنندگان به تواتر حدیث غدیر

چهارده نفر از علمای اهل سنت ادعای تواتر حدیث غدیر را نموده اند؛ از قبیل:ـ علامه مناوی (شرح جامع الصغیر، ج 2، ص 442)؛ـ علامه عزیزی (شرح جامع الصغیر، ج 3، ص 360)؛ـ جلال الدین سیوطی (اخبار متواتره)؛ـ ملاعلی قاری حنفی (شرح مشکاة، ج 5، ص 568)؛ـ ابن کثیر دمشقی، (تاریخ ابن کثیر).

اعتراف کنندگان به صحت حدیث غدیر

سی نفر از علمای اهل سنت، به صحت حدیث غدیر اعتراف کرده اند؛ مانند:ـ ابن حجر هیتمی (الصواعق المحرقه، ص 42 ـ 43)؛ـ حاکم نیشابوری (مستدرک حاکم، ج 3، ص 109)؛

مؤلفین حدیث غدیر از عامه