- سخن مؤلف 3
- فصل اوّل: شیعه و تشیّع 5
- اشاره 5
- 1.«شیعه» در لغت و اصطلاح 6
- 2. واژه شیعه در قرآن و حدیث 10
- اشاره 14
- 3 پیدایش مذهب شیعه 14
- نتیجه بحث 17
- اشاره 17
- اشاره 18
- 1. جدایی و تمایز پیشگامان نصّ (شیعه) از دیگران 18
- همراه با استدلال های اهل سقیفه 19
- نیتجه کشمکش های سقیفه 20
- 2. پیشگامان تشیع در صدر اسلام 21
- تشیع، ساخته و پرداخته عبداللَّه بن سبا 24
- 4. فرضیه های موهوم پیرامون پیدایش شیعه 24
- اشاره 24
- نظر محقّقان درباره این فرضیه 26
- عبداللَّه بن سبا، یک افسانه تاریخی 28
- رنگ و ریشه ایرانی تشیّع 29
- 5. اختلاف میان شیعه امامیه و فرقه های دیگر شیعی 33
- 6. نقش شیعه در بنای تمدّن اسلامی 35
- فصل دوم: اصول اعتقادی 36
- اشاره 36
- اشاره 37
- اصول اعتقادی 37
- 1. توحید ذاتی 38
- 2. توحید در صفات 39
- 3. توحید در آفرینش 40
- 4. توحید در ربوبیّت 42
- 5. توحید در حاکمیّت 44
- 6. توحید در عبادت 46
- 7. صفات ذات و صفات فعل 48
- 8. صفات ثبوتیه و سلبیّه 49
- 9. صفات خبریّه 50
- 10. قضا و قدر 52
- 11. انسان، موجود مختار 53
- 12. ضرورت نبوّت عامّه 54
- اشاره 54
- صفات انبیا 55
- 13. نبوّت خاصّه 56
- 14. معاد و قیامت 57
- 15. مسائل کلامی مخصوص شیعه امامیّه 58
- فصل سوم: معیار توحید و شرک در عبادت 61
- اشاره 61
- اشاره 62
- معیار توحید و شرک در عبادت 62
- خلاصه سخن 67
- 1. استعانت از غیر خداوند متعال 69
- اشاره 72
- 2. درخواست شفاعت از مأذونان برای شفاعت 72
- اوّل: حقیقت و معنای شفاعت 72
- دوم: بررسی آیات نفی کننده و اثبات کننده شفاعت 75
- اشاره 75
- دسته اول: نفی کننده شفاعت 75
- دسته دوّم: نفی شفاعت مورد اعتقاد یهود 76
- دسته سوم: نفی صلاحیت بت ها برای شفاعت 76
- دسته چهارم: انحصار شفاعت در خدا و عدم شرکت دیگری 77
- دسته پنجم: شفاعت به اذن خدا 77
- شرایط شفیع 78
- سوم: محدوده شفاعت 80
- چهارم: ثمره شفاعت 81
- پنجم: شفاعت طلبی از پیامبر صلی الله علیه و آله و اولیا که مأذون در شفاعتند 81
- پیشینیان و درخواست شفاعت از پیامبر خدا صلی الله علیه و آله 83
- دو شبهه 85
- 3. نذر برای اولیا 88
- 4. تبرک به آثار اولیا 91
- اشاره 91
- 1. تبرّک به مقام ابراهیم علیه السلام 92
- 2. پیراهن یوسف علیه السلام و بینایی یعقوب علیه السلام 92
- 3. تابوت سکینه بنی اسرائیل 93
- 4. تبرک به جایگاه اصحاب کهف 94
- اشاره 98
- 5. زیارت قبور 98
- زیارت قبر پیامبر صلی الله علیه و آله 99
- 6. بنای بر قبور 102
- اشاره 106
- 7. بنای مساجد بر قبور و نماز در آنها 106
- روش مسلمانان در بنای بر قبور صالحان 107
- اشاره 114
- 8. گریه بر مرده 114
- تحلیلی بر حدیثِ عذاب شدن مرده برگریه بستگان 117
- 9. توسّل به پیامبر (ص) و اولیا با همه اقسامش 120
- اشاره 120
- اول: توسل به خود پیامبر صلی الله علیه و آله و قداست و شخصیت او 121
- دوم: توسّل به حق پیامبر صلی الله علیه و آله و پیامبران و صالحان 126
- سوم: توسل به دعای پیامبر صلی الله علیه و آله و صالحان پس از مرگ 128
- فصل چهارم: جایگاه قرآن نزد شیعه 130
- اشاره 130
- 1. جایگاه قرآن کریم نزد شیعه امامیّه 131
- 2. مصونیت قرآن از تحریف 132
- 3. تحریف در لغت و اصطلاح 133
- 4. امتناع راهیابی تحریف به قرآن 137
- آیه حفظ 140
- 5. گواهی قرآن به عدم تحریف 140
- آیه نفی باطل 142
- آیه جمع و قرائت قرآن 143
- اشاره 145
- 1. اخبار عرضه احادیث بر قرآن 145
- 6. گواهی روایات بر مصونیّت قرآن کریم از تحریف 145
- 2. حدیث ثقلین 146
- 7. اهل بیت و مصونیت قرآن از تحریف 147
- 8. شیعه و مصونیت قرآن از تحریف 149
- 1. آیه رجم 153
- 9. آیات نانوشته که می گویند از قرآن است 153
- اشاره 153
- 3. آیه رغبت 154
- 2. آیه فراش 154
- 5. آیه شیردادن 154
- 4. آیه جهاد 154
- شبهه اول: وجود مصحف علی علیه السلام 156
- 10. دو شبهه پیرامون تحریف 156
- شبهه دوم: مصحف فاطمه علیها السلام 157
- اشاره 160
- گردآوری قرآن در زمان پیامبر صلی الله علیه و آله 160
- 11. تاریخ گردآوری قرآن کریم 160
- شواهد تاریخی 161
- تعارض احادیث جمع قرآن بعد از پیامبر صلی الله علیه و آله، با نصّ قرآن 163
- ناسازگاری احادیث جمع قرآن پس از پیامبر صلی الله علیه و آله با حکم عقل 163
- اشاره 166
- فصل پنجم: امامت نزد شیعه و اهل سنت 166
- امامت نزد شیعه و اهل سنت 167
- اشاره 167
- 1. نقش امامت نزد شیعه امامیه 168
- 2. ساختار حکومت اسلامی پس از رحلت پیامبر صلی الله علیه و آله 170
- اشاره 171
- 3. ساختار اول: تعیین امام از سوی پیامبر صلی الله علیه و آله 171
- 1. محال بودن ترک امت بدون پیشوا 171
- 2. امت اسلامی و خطر سه جانبه 172
- 3. تعیین امام در احادیث پیامبر صلی الله علیه و آله 173
- 4. ساختار دوم: سپردن کار به مردم 179
- 1- اجماع مسلمانان 179
- اشاره 179
- 2- آیا شوری اساس حکومت است؟ 181
- 3- آیا بیعت اساس حکومت است؟ 182
- 5. سنت نبوی و دوازده امام 184
- 1. همه از قریش اند 184
- اشاره 184
- 2. اسلام همواره عزیز است 184
- 4. پیوسته این دین برپاست 185
- 5. پیوسته این دین غالب است 185
- 3. دین همواره عزیز و سربلند است 185
- 6. همواره این امر، صالح است 186
- 7. پیوسته مردم در خیرند 186
- الف. عصمت 189
- اشاره 189
- 6. اوصاف امام 189
- ب. اعلمیت 191
- ج. برترین مردم 192
- 7. غُلات از شیعیان امامیه نیستند 193
- 8. فرق میان نبیّ، رسول و امام 195
- فصل ششم: اهل بیت علیهم السلام 197
- اشاره 197
- اهل بیت 198
- اشاره 198
- 1. اهل بیت در لغت 200
- 2. اهل بیت در قرآن کریم 202
- اشاره 202
- بررسی آیه تطهیر 203
- اشاره 208
- 3. اهل بیت علیهم السلام در احادیث پیامبر صلی الله علیه و آله 208
- ج. تعیین آنان با تلاوت آیه، درِ خانه ایشان 209
- الف. تصریح به نام آنان 209
- ب. وارد کردن زیر کساء 209
- 4. مرجعیت علمی اهل بیت علیهم السلام 210
- اشاره 210
- 1. حدیث ثقلین 211
- 2. حدیث سفینه 212
- 3. اعتراف پیشوایان مذاهب به افقهیّت اهل بیت علیهم السلام 213
- 5. نقش اهل بیت علیهم السلام در اتّحاد امّت 215
- 6. میراث علمی اهل بیت علیهم السلام 216
- اشاره 216
- اول: کتاب علی علیه السلام 216
- دوم: نهج البلاغه 218
- چهارم: رساله الحقوق 219
- سوم: صحیفه سجادیه 219
- پنجم: رساله امام رضا علیه السلام در فرایض و سنن 220
- ششم: رساله امام هادی علیه السلام 220
- هفتم: چهارصد کتاب از چهارصد نویسنده 221
- 7. فاطمه زهرا علیها السلام در کلام پیامبر صلی الله علیه و آله 223
- اشاره 223
- منزلت خانه فاطمه علیها السلام 224
- فصل هفتم: امام مهدی منتظر علیه السلام 226
- اشاره 226
- اشاره 227
- امام مهدی منتظر علیه السلام 227
- 1. ظهور مصلح جهانی در آخر الزّمان 228
- 2. اصل و نسب او 229
- 3. ولادت امام مهدی منتظر علیه السلام 231
- 4. تقسیم اولیای الهی به ظاهر و غایب 234
- 5. غیبت بعضی از پیامبران در امت های پیشین 236
- 6. امام مهدی علیه السلام و طول عمر 238
- 7. علایم ظهور امام منتظر علیه السلام 240
- 8. آثار سازنده وجود امام منتظر علیه السلام 241
- اشاره 245
- فصل هشتم: بدعت در قرآن و حدیث 245
- اشاره 246
- بدعت در قرآن و حدیث 246
- 1. بدعت در لغت و اصطلاح 247
- 2. بدعت گذاری در تعریف بدعت 250
- 3. عوامل پیدایش بدعت 253
- 4. بدعت نیکو، بدعت زشت 255
- اشاره 255
- الف- تقیّه هنگام ترس بر جان و مال 257
- د- خمس در قرآن و سنت 265
- ه- رجعت در قرآن کریم 275
- اشاره 283
- فصل نهم: صحابه و تابعین 283
- صحابه و تابعین 284
- اشاره 284
- 1. تعریف صحابه و تابعین 285
- 2. تأثیر همنشینی در جان ها 286
- 3. عدالت، ملکه تدریجیّ الحصول 289
- 4. انواع صحابه در قرآن 290
- 5. صحابه را صحابه بهتر می شناسند 292
- 6. قرآن کریم و عدالت صحابه 294
- اشاره 294
- الف. خبردادن قرآن از ارتداد گروهی از صحابه 294
- د. خیانت بعضی از بدریّون 297
- ه. فاسقی فریبکار 298
- و. نزاع و تخاصم بر سر غنائم 299
- ز. شایستگی عذاب بزرگ 300
- ح. فرار از جنگ 302
- ط. نسبت فریب به خدا و پیامبر صلی الله علیه و آله 303
- ی. منافقان نفوذی در بین صحابه 304
- الف. سردسته گروه تبهکار 306
- اشاره 306
- 7. سنت نبوی و عدالت صحابه 306
- ب. نافرمانی نسبت به فرمان پیامبر صلی الله علیه و آله برای آوردن قلم و دوات 307
- ج. بازگشت به قهقرا پس از رحلت پیامبر صلی الله علیه و آله 309
- اشاره 315
- الف. همه آمرزیده اند مگر ... 315
- 8. موضع پیامبر صلی الله علیه و آله نسبت به صحابه ناشایست 315
- ب. خدایا از کرده خالد به درگاه تو برائت می جویم 316
- ج. پیشگویی از سرانجام ذوالخویصره 316
- و. خبر دادن پیامبر صلی الله علیه و آله از فرجام سیاه بعضی صحابه 317
- ه. نماز نخواندن پیامبر صلی الله علیه و آله بر یکی از صحابه 317
- د. در تو شُعبه ای از کفر است 317
- ز. خلوت صحابی با یک زن 318
- ط. صحابی قصاص می شود 319
- ح. یک صحابی میان دو پای یک زن 319
- ی. نفرین پیامبر صلی الله علیه و آله بر مُحلم بن جثامه 319
- 9. صحابه در آیینه تاریخ 321
- 10. هدف از بررسی عدالت صحابه چیست؟ 324
- 11. آیا سخن صحابه، از منابع تشریع است؟ 326
- 12. آیا خواب صحابی، از منابع تشریع است؟ 328
- اشاره 330
- فصل دهم: وضو و نماز 330
- 1. وضو 331
- وضو و کیفیت شستن دست ها 331
- وضو و مسح پاها یا شستن آنها؟ 333
- سبب اختلاف چیست؟ 336
- دو قرائت و مسح بر پا 340
- دو قرائت و شستن پاها 341
- کسره به خاطر مجاورت 342
- مسح بر پا در احادیث نبوی 344
- 2. اذان و اقامه 350
- اول: چگونگی تشریع اذان 350
- اشاره 350
- دوم: بخش های اذان و اقامه 354
- سوم: جزء بودنِ «حَیَّ عَلی خَیْرِالْعَمَلِ» در اذان 355
- چهارم: تثویب (الصّلاه خیرٌ من النّوم) در اذان صبح 357
- اشاره 362
- 3. دست روی دست گذاشتن (تکتّف) بدعت است یا سنّت؟ 362
- 1- بدعت بودن تکتف 363
- 4. جزء بودن بسم اللَّه و آشکار گفتن آن 374
- اشاره 374
- 1- بسم اللَّه، جزء فاتحه 375
- 2- سبع المثانی همان سوره فاتحه است 378
- 3- فاتحه الکتاب با بسم اللَّه هفت آیه است 382
- 4- لزوم بلند گفتن بسم اللَّه 382
- 5- أئمه اهل بیت علیهم السلام و جهر به بسم اللَّه 386
- 5. گفتن «آمین» پس از حمد 389
- 6. قنوت در رکعت دوم 392
- اشاره 394
- 7. سجود بر زمین 394
- 1- اختلاف فقها در شرایط آنچه بر آن سجده می شود 395
- 2- فرق مسجودٌ له و مسجودٌ علیه 398
- 3- سنت در سجود، در زمان پیامبر صلی الله علیه و آله و پس از او 399
- مرحله اول: سجده بر زمین 399
- مرحله دوم: رخصت برای سجده بر حصیر و خُمره (سجاده حصیری) 403
- سجده بر لباس به خاطر عذر 404
- حاصل بحث 406
- راز استفاده از تربت پاک 407
- 8. نشستن پس از سجده دوم 410
- 9. چگونگی تشهد و سلام 411
- اشاره 413
- 10. جمع میان دو نماز در حضر در حال اختیار 413
- تنوع وقت در فقه اهل سنّت 417
- آنانکه تا حدّی با شیعه موافق اند 418
- اهل سنّتی که کاملًا با شیعه موافق اند 418
- قرآن و جمع بین دو نماز 419
- جمع بین دو نماز در حضر و حال اختیار، در روایات 421
- جمع صوری! 428
- توجیهات ردّ جمع بین دو نماز 428
او آغاز به سخن می فرمود.»
از آن کتاب، امامی پس از امام دیگر حدیث نقل می کرد.
امام حسن مجتبی علیه السلام در توصیف کتاب علی علیه السلام می فرماید:
«دانش در میان ماست و ما اهل آنیم و همه دانش نزد ما گرد آمده است و هیچ چیز تا قیامت رخ نمی دهد، حتی دیه خراش، مگر آن که نزد ما به املای پیامبر صلی الله علیه و آله و به خطّ علی علیه السلام نوشته شده است.» (1) امام سجاد علیه السلام، به مردی که در یک مسأله فقهی با آن حضرت مشاجره می کرد، فرمود:
«فلانی! اگر به خانه های ما بیایی، آثار جبرئیل را در بار و بُنه خودمان نشانت می دهیم، آیا کسی از ما به سنت داناتر است؟» (2) امام باقر علیه السلام به حکم بن عتیبه فرمود:
«تو و ابومقدام و سلمه، هر جا که می خواهید بروید، به چپ و راست، به خدا قسم دانشی استوارتر از آن چه نزد قومی است که جبرئیل بر آنان نازل می شد نخواهید یافت.» (3) و سخنان دیگری از ائمه اهل بیت علیهم السلام که گویای علم آنان به قرآن و سنت است و این که آنان داناترین مردم به جایگاه و معارف قرآن و سنت اند.
دوم: نهج البلاغه
نهج البلاغه از ریشه دارترین و مشهورترین کتاب ها نزد شیعه و اهل سنت است و
1- مستدرک، حاکم: ج 3، ص 125
2- احتجاج: ج 1، ص 287
3- نزهه الناظر، حلوانی: ص 45