سیمای عقاید شیعه : ترجمه کتاب دلیل المرشدین الی الحق الیقین صفحه 255

4. بدعت نیکو، بدعت زشت

اشاره

اگر بدعت را دخالت در امر دین با کاستن یا افزودن در زمینه عقیده و شریعت بدانیم و فرقی میان عبادات، معاملات و ایقاعات و سیاسیات قائل نباشیم، بدعت یک نوع بیشتر نیست، آن هم بدعتِ بد است. لیکن گاهی بدعت به خوب و بد تقسیم می شود.

این تقسیم بندی در سخنان شافعی، ابن حزم، غزالی، دهلوی و ابن اثیر هم آمده است و ریشه آن به خلیفه عمر بن خطاب باز می گردد که در سال چهاردهم هجری پس از آنکه مردم را واداشت در ماه رمضان نماز مستحب را به امامت ابیّ بن کعب بخوانند، گفت:

خوب بدعتی است!

باید گفت که نماز تراویح به صورت جماعت یکی از دو حالت را دارد:

یا آنکه در قرآن و سنت ریشه دارد، پس کار خلیفه احیای سنتی خواهد بود که متروک شده بود، چه خواسته باشد به صورت جماعت خوانده شود، یا آنکه با یک قاری بخوانند. پس حرف او که «خوب بدعتی است» درست نیست، چون کار او دخالت در شریعت نیست.

یا آنکه کار او ریشه و اساس در قرآن و سنت ندارد، نه به صورت برگزاری با جماعت، نه با قاری واحد، بلکه خلیفه چون نمی پسندید که مردم پراکنده نماز مستحب بخوانند، وادارشان کرد که به جماعت بخوانند، یا با قاری واحد اقامه کنند، در این