- سخن مؤلف 3
- اشاره 5
- فصل اوّل: شیعه و تشیّع 5
- 1.«شیعه» در لغت و اصطلاح 6
- 2. واژه شیعه در قرآن و حدیث 10
- اشاره 14
- 3 پیدایش مذهب شیعه 14
- نتیجه بحث 17
- اشاره 17
- 1. جدایی و تمایز پیشگامان نصّ (شیعه) از دیگران 18
- اشاره 18
- همراه با استدلال های اهل سقیفه 19
- نیتجه کشمکش های سقیفه 20
- 2. پیشگامان تشیع در صدر اسلام 21
- 4. فرضیه های موهوم پیرامون پیدایش شیعه 24
- اشاره 24
- تشیع، ساخته و پرداخته عبداللَّه بن سبا 24
- نظر محقّقان درباره این فرضیه 26
- عبداللَّه بن سبا، یک افسانه تاریخی 28
- رنگ و ریشه ایرانی تشیّع 29
- 5. اختلاف میان شیعه امامیه و فرقه های دیگر شیعی 33
- 6. نقش شیعه در بنای تمدّن اسلامی 35
- اشاره 36
- فصل دوم: اصول اعتقادی 36
- اشاره 37
- اصول اعتقادی 37
- 1. توحید ذاتی 38
- 2. توحید در صفات 39
- 3. توحید در آفرینش 40
- 4. توحید در ربوبیّت 42
- 5. توحید در حاکمیّت 44
- 6. توحید در عبادت 46
- 7. صفات ذات و صفات فعل 48
- 8. صفات ثبوتیه و سلبیّه 49
- 9. صفات خبریّه 50
- 10. قضا و قدر 52
- 11. انسان، موجود مختار 53
- 12. ضرورت نبوّت عامّه 54
- اشاره 54
- صفات انبیا 55
- 13. نبوّت خاصّه 56
- 14. معاد و قیامت 57
- 15. مسائل کلامی مخصوص شیعه امامیّه 58
- فصل سوم: معیار توحید و شرک در عبادت 61
- اشاره 61
- اشاره 62
- معیار توحید و شرک در عبادت 62
- خلاصه سخن 67
- 1. استعانت از غیر خداوند متعال 69
- اوّل: حقیقت و معنای شفاعت 72
- 2. درخواست شفاعت از مأذونان برای شفاعت 72
- اشاره 72
- دسته اول: نفی کننده شفاعت 75
- اشاره 75
- دوم: بررسی آیات نفی کننده و اثبات کننده شفاعت 75
- دسته سوم: نفی صلاحیت بت ها برای شفاعت 76
- دسته دوّم: نفی شفاعت مورد اعتقاد یهود 76
- دسته پنجم: شفاعت به اذن خدا 77
- دسته چهارم: انحصار شفاعت در خدا و عدم شرکت دیگری 77
- شرایط شفیع 78
- سوم: محدوده شفاعت 80
- چهارم: ثمره شفاعت 81
- پنجم: شفاعت طلبی از پیامبر صلی الله علیه و آله و اولیا که مأذون در شفاعتند 81
- پیشینیان و درخواست شفاعت از پیامبر خدا صلی الله علیه و آله 83
- دو شبهه 85
- 3. نذر برای اولیا 88
- 4. تبرک به آثار اولیا 91
- اشاره 91
- 2. پیراهن یوسف علیه السلام و بینایی یعقوب علیه السلام 92
- 1. تبرّک به مقام ابراهیم علیه السلام 92
- 3. تابوت سکینه بنی اسرائیل 93
- 4. تبرک به جایگاه اصحاب کهف 94
- اشاره 98
- 5. زیارت قبور 98
- زیارت قبر پیامبر صلی الله علیه و آله 99
- 6. بنای بر قبور 102
- اشاره 106
- 7. بنای مساجد بر قبور و نماز در آنها 106
- روش مسلمانان در بنای بر قبور صالحان 107
- 8. گریه بر مرده 114
- اشاره 114
- تحلیلی بر حدیثِ عذاب شدن مرده برگریه بستگان 117
- اشاره 120
- 9. توسّل به پیامبر (ص) و اولیا با همه اقسامش 120
- اول: توسل به خود پیامبر صلی الله علیه و آله و قداست و شخصیت او 121
- دوم: توسّل به حق پیامبر صلی الله علیه و آله و پیامبران و صالحان 126
- سوم: توسل به دعای پیامبر صلی الله علیه و آله و صالحان پس از مرگ 128
- اشاره 130
- فصل چهارم: جایگاه قرآن نزد شیعه 130
- 1. جایگاه قرآن کریم نزد شیعه امامیّه 131
- 2. مصونیت قرآن از تحریف 132
- 3. تحریف در لغت و اصطلاح 133
- 4. امتناع راهیابی تحریف به قرآن 137
- 5. گواهی قرآن به عدم تحریف 140
- آیه حفظ 140
- آیه نفی باطل 142
- آیه جمع و قرائت قرآن 143
- اشاره 145
- 6. گواهی روایات بر مصونیّت قرآن کریم از تحریف 145
- 1. اخبار عرضه احادیث بر قرآن 145
- 2. حدیث ثقلین 146
- 7. اهل بیت و مصونیت قرآن از تحریف 147
- 8. شیعه و مصونیت قرآن از تحریف 149
- 1. آیه رجم 153
- 9. آیات نانوشته که می گویند از قرآن است 153
- اشاره 153
- 4. آیه جهاد 154
- 3. آیه رغبت 154
- 5. آیه شیردادن 154
- 2. آیه فراش 154
- 10. دو شبهه پیرامون تحریف 156
- شبهه اول: وجود مصحف علی علیه السلام 156
- شبهه دوم: مصحف فاطمه علیها السلام 157
- 11. تاریخ گردآوری قرآن کریم 160
- اشاره 160
- گردآوری قرآن در زمان پیامبر صلی الله علیه و آله 160
- شواهد تاریخی 161
- تعارض احادیث جمع قرآن بعد از پیامبر صلی الله علیه و آله، با نصّ قرآن 163
- ناسازگاری احادیث جمع قرآن پس از پیامبر صلی الله علیه و آله با حکم عقل 163
- اشاره 166
- فصل پنجم: امامت نزد شیعه و اهل سنت 166
- امامت نزد شیعه و اهل سنت 167
- اشاره 167
- 1. نقش امامت نزد شیعه امامیه 168
- 2. ساختار حکومت اسلامی پس از رحلت پیامبر صلی الله علیه و آله 170
- اشاره 171
- 1. محال بودن ترک امت بدون پیشوا 171
- 3. ساختار اول: تعیین امام از سوی پیامبر صلی الله علیه و آله 171
- 2. امت اسلامی و خطر سه جانبه 172
- 3. تعیین امام در احادیث پیامبر صلی الله علیه و آله 173
- 1- اجماع مسلمانان 179
- 4. ساختار دوم: سپردن کار به مردم 179
- اشاره 179
- 2- آیا شوری اساس حکومت است؟ 181
- 3- آیا بیعت اساس حکومت است؟ 182
- 1. همه از قریش اند 184
- 5. سنت نبوی و دوازده امام 184
- 2. اسلام همواره عزیز است 184
- اشاره 184
- 5. پیوسته این دین غالب است 185
- 4. پیوسته این دین برپاست 185
- 3. دین همواره عزیز و سربلند است 185
- 6. همواره این امر، صالح است 186
- 7. پیوسته مردم در خیرند 186
- اشاره 189
- 6. اوصاف امام 189
- الف. عصمت 189
- ب. اعلمیت 191
- ج. برترین مردم 192
- 7. غُلات از شیعیان امامیه نیستند 193
- 8. فرق میان نبیّ، رسول و امام 195
- فصل ششم: اهل بیت علیهم السلام 197
- اشاره 197
- اهل بیت 198
- اشاره 198
- 1. اهل بیت در لغت 200
- 2. اهل بیت در قرآن کریم 202
- اشاره 202
- بررسی آیه تطهیر 203
- 3. اهل بیت علیهم السلام در احادیث پیامبر صلی الله علیه و آله 208
- اشاره 208
- ج. تعیین آنان با تلاوت آیه، درِ خانه ایشان 209
- الف. تصریح به نام آنان 209
- ب. وارد کردن زیر کساء 209
- اشاره 210
- 4. مرجعیت علمی اهل بیت علیهم السلام 210
- 1. حدیث ثقلین 211
- 2. حدیث سفینه 212
- 3. اعتراف پیشوایان مذاهب به افقهیّت اهل بیت علیهم السلام 213
- 5. نقش اهل بیت علیهم السلام در اتّحاد امّت 215
- اشاره 216
- 6. میراث علمی اهل بیت علیهم السلام 216
- اول: کتاب علی علیه السلام 216
- دوم: نهج البلاغه 218
- سوم: صحیفه سجادیه 219
- چهارم: رساله الحقوق 219
- پنجم: رساله امام رضا علیه السلام در فرایض و سنن 220
- ششم: رساله امام هادی علیه السلام 220
- هفتم: چهارصد کتاب از چهارصد نویسنده 221
- 7. فاطمه زهرا علیها السلام در کلام پیامبر صلی الله علیه و آله 223
- اشاره 223
- منزلت خانه فاطمه علیها السلام 224
- اشاره 226
- فصل هفتم: امام مهدی منتظر علیه السلام 226
- امام مهدی منتظر علیه السلام 227
- اشاره 227
- 1. ظهور مصلح جهانی در آخر الزّمان 228
- 2. اصل و نسب او 229
- 3. ولادت امام مهدی منتظر علیه السلام 231
- 4. تقسیم اولیای الهی به ظاهر و غایب 234
- 5. غیبت بعضی از پیامبران در امت های پیشین 236
- 6. امام مهدی علیه السلام و طول عمر 238
- 7. علایم ظهور امام منتظر علیه السلام 240
- 8. آثار سازنده وجود امام منتظر علیه السلام 241
- فصل هشتم: بدعت در قرآن و حدیث 245
- اشاره 245
- بدعت در قرآن و حدیث 246
- اشاره 246
- 1. بدعت در لغت و اصطلاح 247
- 2. بدعت گذاری در تعریف بدعت 250
- 3. عوامل پیدایش بدعت 253
- اشاره 255
- 4. بدعت نیکو، بدعت زشت 255
- الف- تقیّه هنگام ترس بر جان و مال 257
- د- خمس در قرآن و سنت 265
- ه- رجعت در قرآن کریم 275
- اشاره 283
- فصل نهم: صحابه و تابعین 283
- صحابه و تابعین 284
- اشاره 284
- 1. تعریف صحابه و تابعین 285
- 2. تأثیر همنشینی در جان ها 286
- 3. عدالت، ملکه تدریجیّ الحصول 289
- 4. انواع صحابه در قرآن 290
- 5. صحابه را صحابه بهتر می شناسند 292
- الف. خبردادن قرآن از ارتداد گروهی از صحابه 294
- 6. قرآن کریم و عدالت صحابه 294
- اشاره 294
- د. خیانت بعضی از بدریّون 297
- ه. فاسقی فریبکار 298
- و. نزاع و تخاصم بر سر غنائم 299
- ز. شایستگی عذاب بزرگ 300
- ح. فرار از جنگ 302
- ط. نسبت فریب به خدا و پیامبر صلی الله علیه و آله 303
- ی. منافقان نفوذی در بین صحابه 304
- 7. سنت نبوی و عدالت صحابه 306
- الف. سردسته گروه تبهکار 306
- اشاره 306
- ب. نافرمانی نسبت به فرمان پیامبر صلی الله علیه و آله برای آوردن قلم و دوات 307
- ج. بازگشت به قهقرا پس از رحلت پیامبر صلی الله علیه و آله 309
- 8. موضع پیامبر صلی الله علیه و آله نسبت به صحابه ناشایست 315
- الف. همه آمرزیده اند مگر ... 315
- اشاره 315
- ب. خدایا از کرده خالد به درگاه تو برائت می جویم 316
- ج. پیشگویی از سرانجام ذوالخویصره 316
- د. در تو شُعبه ای از کفر است 317
- ه. نماز نخواندن پیامبر صلی الله علیه و آله بر یکی از صحابه 317
- و. خبر دادن پیامبر صلی الله علیه و آله از فرجام سیاه بعضی صحابه 317
- ز. خلوت صحابی با یک زن 318
- ی. نفرین پیامبر صلی الله علیه و آله بر مُحلم بن جثامه 319
- ح. یک صحابی میان دو پای یک زن 319
- ط. صحابی قصاص می شود 319
- 9. صحابه در آیینه تاریخ 321
- 10. هدف از بررسی عدالت صحابه چیست؟ 324
- 11. آیا سخن صحابه، از منابع تشریع است؟ 326
- 12. آیا خواب صحابی، از منابع تشریع است؟ 328
- اشاره 330
- فصل دهم: وضو و نماز 330
- وضو و کیفیت شستن دست ها 331
- 1. وضو 331
- وضو و مسح پاها یا شستن آنها؟ 333
- سبب اختلاف چیست؟ 336
- دو قرائت و مسح بر پا 340
- دو قرائت و شستن پاها 341
- کسره به خاطر مجاورت 342
- مسح بر پا در احادیث نبوی 344
- اول: چگونگی تشریع اذان 350
- 2. اذان و اقامه 350
- اشاره 350
- دوم: بخش های اذان و اقامه 354
- سوم: جزء بودنِ «حَیَّ عَلی خَیْرِالْعَمَلِ» در اذان 355
- چهارم: تثویب (الصّلاه خیرٌ من النّوم) در اذان صبح 357
- 3. دست روی دست گذاشتن (تکتّف) بدعت است یا سنّت؟ 362
- اشاره 362
- 1- بدعت بودن تکتف 363
- اشاره 374
- 4. جزء بودن بسم اللَّه و آشکار گفتن آن 374
- 1- بسم اللَّه، جزء فاتحه 375
- 2- سبع المثانی همان سوره فاتحه است 378
- 3- فاتحه الکتاب با بسم اللَّه هفت آیه است 382
- 4- لزوم بلند گفتن بسم اللَّه 382
- 5- أئمه اهل بیت علیهم السلام و جهر به بسم اللَّه 386
- 5. گفتن «آمین» پس از حمد 389
- 6. قنوت در رکعت دوم 392
- 7. سجود بر زمین 394
- اشاره 394
- 1- اختلاف فقها در شرایط آنچه بر آن سجده می شود 395
- 2- فرق مسجودٌ له و مسجودٌ علیه 398
- مرحله اول: سجده بر زمین 399
- 3- سنت در سجود، در زمان پیامبر صلی الله علیه و آله و پس از او 399
- مرحله دوم: رخصت برای سجده بر حصیر و خُمره (سجاده حصیری) 403
- سجده بر لباس به خاطر عذر 404
- حاصل بحث 406
- راز استفاده از تربت پاک 407
- 8. نشستن پس از سجده دوم 410
- 9. چگونگی تشهد و سلام 411
- 10. جمع میان دو نماز در حضر در حال اختیار 413
- اشاره 413
- تنوع وقت در فقه اهل سنّت 417
- اهل سنّتی که کاملًا با شیعه موافق اند 418
- آنانکه تا حدّی با شیعه موافق اند 418
- قرآن و جمع بین دو نماز 419
- جمع بین دو نماز در حضر و حال اختیار، در روایات 421
- جمع صوری! 428
- توجیهات ردّ جمع بین دو نماز 428
بعضی می گفتند: کاغذ و قلم بیاورید که نوشته ای برایتان بنویسد تا پس از آن گمراه نشوید، برخی هم حرف های دیگری می گفتند. چون بیهوده گویی ها و اختلاف زیاد شد، پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: برخیزید. (1) شما را به خدا، آیا کسی که با فرمان الزام آور پیامبر صلی الله علیه و آله مخالفت کند و سخن حضرت را بر غلبه بیماری یا هذیان حمل کند، می تواند صاحب ملکه ای باشد که او را از ارتکاب حرام ها باز دارد؟ این حرف ها کجا و توصیف پیامبر از زبان خدا کجا که در قرآن کریم می فرماید:
«ما یَنْطِقُ عَنِ الْهَوی إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْیٌ یُوحی»؛ (2) «از روی هوس سخن نمی گوید، بلکه کلام او وحی الهی است».
آن صحابی چگونه می گوید قرآن برای ما بس است؟ اگر این سخنِ درستی باشد، پس چرا مسلمانان صحاح و سنن و مسانید (کتاب های حدیثی) نوشتند؟
ج. بازگشت به قهقرا پس از رحلت پیامبر صلی الله علیه و آله
1- بخاری از ابوحازم نقل می کند که گوید: شنیدم سهل بن سعد می گفت: از پیامبر صلی الله علیه و آله شنیدم که می فرمود: من پیشتر از شما بر حوض کوثر وارد می شوم. هرکس بر آن وارد شود از آن می نوشد و هر که از آن بنوشد پس از آن هرگز تشنه نخواهد شد.
گروه هایی بر من وارد می شوند که آنان را می شناسم، آنان هم مرا می شناسند، سپس میان من و آنان فاصله می افتد.
ابوحازم گوید: من که این سخن را نقل می کردم، نعمان بن ابی عیّاش هم شنید و گفت: آیا از سهل اینگونه شنیدی؟ گفتم: آری، گفت: من هم گواهی می دهم که این را از ابوسعید خدری شنیدم، با این اضافه که: پیامبر گوید: آیا از منند. گفته می شود: نمی دانی
1- صحیح بخاری: ج 3، ص 132، شماره 4432؛ و نیز: ج 4، ص 10، شماره 5669 و 7366
2- النجم: 3- 4