سیمای عقاید شیعه : ترجمه کتاب دلیل المرشدین الی الحق الیقین صفحه 374

4. جزء بودن بسم اللَّه و آشکار گفتن آن

اشاره

«بسمله» در لغت به معنای گفتنِ «بسم اللَّه الرحمن الرحیم» است و چون گفته شود، «اکثِر من البسمله» یعنی زیاد بسم اللَّه بگو. (1) بسم اللَّه نشان مسلمانان است و هیچ چیز را آغاز نمی کنند مگر پس از گفتن بسم اللَّه الرحمن الرحیم، که آیه توحید و سبب طرد مشرکان است. خدای سبحان می فرماید:

«چون به آنان گفته شود برای رحمان سجده کنید، می گویند: رحمان چیست؟ ...» (2) شعار مشرکان در عصر جاهلیت، «باسمک اللهم» بود و سخن خود را با آن آغاز می کردند. در صلح حدیبیه که کار به نوشتن قرارداد صلح بین دو طرف انجامید، پیامبر خدا صلی الله علیه و آله به امیرالمؤمنین علیه السلام دستور داد بنویسد: بسم اللَّه الرحمن الرحیم. حضرت طبق دستور پیامبر صلی الله علیه و آله نوشت. سهیل نماینده قریش گفت: این را نمی شناسم، بنویس: باسمک اللهم. (3) پس بسمله، مرز میان اسلام و شرک و وجه تمایز مؤمن و کافر است و مسلمان در هیچ جا از آن جدا نمی شود.

1- لسان العرب، المصباح المنیر، واژه بسمله.

2- الفرقان: 60

3- سیره ابن هشام: ج 2، ص 317