سیمای عقاید شیعه : ترجمه کتاب دلیل المرشدین الی الحق الیقین صفحه 404

5- از میمونه نقل شده است: رسول خدا صلی الله علیه و آله بر خُمره نماز می خواند، پس سجده می کرد. (1) 6- امّ سلیم گوید: پیامبر خدا صلی الله علیه و آله بر خمره نماز می خواند. (2) 7- عبداللَّه بن عمر گوید: پیامبر خدا صلی الله علیه و آله بر خمره نماز می خواند. (3) نماز خواندن بر خُمره ملازم است با سجود بر آن، چرا که به خاطر گرما خمره را به عنوان زیر انداز استفاده می کردند.

سجده بر لباس به خاطر عذر

دو مرحله پیشین را شناختی. اگر مرحله سومی بود، مرحله جواز سجده بر غیر زمین و آنچه از زمین می روید به خاطر عذر و ضرورت بود. به نظر می رسد این رخصت پس از دو مرحله یاد شده بوده، چون رسول خدا صلی الله علیه و آله به شکایت اصحاب نسبت به گرما توجهی نمی کرد و او و اصحابش با تحمّل گرما و رنج بر زمین سجده می کردند، لیکن خداوند برای رفع حرج اجازه داد به خاطر عذر یا ضرورت بر جامه سجده کنند. اینک برخی از روایات این مسأله:

1- انس بن مالک گوید: هرگاه با پیامبر صلی الله علیه و آله نماز می خواندیم و یکی از ما نمی توانست پیشانی بر زمین بگذارد، لباس خود را پهن کرده، بر آن سجده می کرد.

2- در صحیح بخاری است: با پیامبر صلی الله علیه و آله نماز می خواندیم، از شدت گرما یکی از ما کنار لباسش را زیر پیشانی می گذاشت، هر گاه یکی نمی توانست پیشانی خود را بر زمین بگذارد، لباسش را پهن می کرد.

3- در تعبیر دیگری است: وقتی با پیامبر صلی الله علیه و آله نماز می خواندیم، بعضی از ما از شدت

1- مسند احمد: ج 6، ص 331 و 335

2- همان: ص 377

3- همان: ج 2، ص 92- 98