سیمای عقاید شیعه : ترجمه کتاب دلیل المرشدین الی الحق الیقین صفحه 49

8. صفات ثبوتیه و سلبیّه

صفات خدای سبحان به صفات ثبوتیه و سلبیه تقسیم می شود.

مقصود از اول، صفاتی است که از کمال حکایت دارد، مثل اینکه خداوند، عالم و قادر است. و مقصود از صفات سلبیه، منزّه دانستن ذات خدا از صفاتی است که از نیاز و نقص و فقر حکایت می کند.

به تعبیر دیگر: خداوند، صفات جمال و صفات جلال دارد. صفات جمال حکایت از کمال ذات دارد و ذات خدا به آنها وصف می شود، صفات جلال از کاستی حکایت دارد، پس از خدا نفی می شود. با این حساب، خداوند نه جسم است، نه جسمانی است، نه محلّ چیزی قرار می گیرد و نه در چیزی حلول می کند، چرا که این صفات، همراه با نقص و نیاز است (مثل حلول در چیزی) یا مستلزم ترکیب است (مثل آنکه محلّ چیزی باشد).

محققان علمای شیعه پیرامون صفات جمال و جلال، بحث های دقیقی دارند که شایسته مراجعه است.