ترجمه المراجعات : گفت و شنودهای مذهبی حق جو و حق شناس صفحه 283

2- دلیل باز نشستن «امام علی علیه السلام» از گرفتن حقّ خود

و اجتهاد» می دیدند؛ یعنی اگر در نظرشان عمل بر «خلاف نصّ»، کیان آنها را بالا می بُُرد و یا به ریاست و حکومتشان نفع می بخشید، آن «خلاف» را مرتکب می شدند.

در مورد «خلافت»، گمانشان بر این معنی غلبه داشت که «عرب» تسلیم «علی علیه السلام» نمی شود و متعبّد به «نصّ خلافت» نمی گردد، زیرا او پشت «عرب» را در راه خدا خَم کرده، خون او را در راه «اعلاء کلمه حق» با شمشیرش ریخته، و در راه «نصرت و یاری حق» و مبارزه در راه آن، نقاب از چهره برکنار زده بود تا آنکه علی رغم خواسته کافران، «آیین خداوند» غالب و آشکار گردید؛ بنابراین، آنها جز با زور، مطیع وی نخواهند شد،

و جز به وسیله قدرت، در قابل «نصِّ» خاضع نخواهند گردید.

«عرب»- براساس عادت خود در چنین مواردی- «علی علیه السلام» را فردی می دانستند که باید انتقام خونهائی را که «اسلام» ریخته، از او گرفته شود، زیرا پس از پیامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم در قبیله اش- در نظر عرب- کسی که استحقاق گرفتن انتقام آن خونها را از او داشته باشند غیر از «علی علیه السلام» نبود، چرا که آنها انتقام خونهای ریخته شده را از فرد سرشناس طائفه و شخص برتر قبیله می گرفتند، و «علی علیه السلام»- بدون چون و چرا- فرد نمونه «بنی هاشم» و برترین شخصیّت آنها پس از رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم بود؛ لذا «عرب» برای او نقشه کشید، امور را بر وی دیگرگون کرد، کینه و بغض او و ذریّه اش را در دل پنهان داشت، به هر عنوان که توانستند به