- « دعای مطالعه » 1
- اشاره 4
- تعریف رجعت 7
- بررسی برخی از تعریف های رجعت 7
- اشاره 10
- امکان بازگشت به دنیا 11
- نمونه های بازگشت به دنیا در قرآن 14
- 2 - بازگشت هفتاد نفر از بنی اسرائیل 16
- 3 - بازگشت ارمیا 17
- دلایل رجعت در امّت اسلامی 18
- اشاره 18
- اشاره 19
- آیه اوّل 19
- 1 - آیات قرآن 19
- نظریه فخر رازی 22
- نظریه آلوسی 23
- نظریه شوکانی 24
- اشاره 24
- بررسی دو نظریه دیگر: 25
- نظریه سیّد محمّد صدر 27
- اشاره 27
- آیه دوم 29
- نکات آیه و استدلال به آن 31
- آیه سوم 31
- آیه چهارم 34
- نکات مهم این آیه عبارتند از: 35
- 2 - روایات 36
- اشاره 36
- اعتبار روایات رجعت 36
- پاسخ به اشکال آلوسی 38
- بررسی تضعیف روایات رجعت 40
- اشاره 45
- اشاره 47
- رجعت در امّت های گذشته 47
- ب - رجعت فرزند نوح 48
- اشاره 49
- پاسخ به مخالفت با اجماع 53
- استدلال حکیم رفیعی قزوینی 60
- ضرورت رجعت از نگاه عقل 60
- اشاره 60
- بررسی نظریه حکیم رفیعی قزوینی 64
- اشاره 68
- تفسیر ضروری دین و مذهب 70
- مراتب چهارگانه عقاید 73
- رجعت ضروری مذهب شیعه 75
- اشاره 75
- بررسی نظرات برخی از محققین 76
- اشاره 82
- 1 - آزمندی بر گناه 85
- 2 - منع رجعت در غیر زمان پیامبران 86
- 3 - دوست داشتن دشمنان 87
- 5 - تضاد با آیات قرآن 91
- 6 - بازگشت از فعلیت به قوه 93
- اشاره 98
- اشاره 101
- عوامل تحریف 101
- 1 - تمایل به اسطوره سازی 101
- 3 - اهداف مخالفین 102
- تحریف لفظی رجعت 104
- 1 - تأویل رجعت به حاکمیت حضرت مهدی علیه السلام 106
- اشاره 106
- تحریف های معنوی 106
- اشاره 106
- بررسی تأویل روایات 107
- الف - ریشه علمی 110
- ریشه یابی تحریف رجعت 110
- ب - ریشه سیاسی 111
- 2 - تفسیر رجعت به تناسخ 113
- اشاره 113
- شناخت تناسخ 114
- آیا رجعت تناسخ است؟ 115
- اشاره 118
- معنای ظهور یهودیت در اسلام 118
- آیا رجعت از مظاهر یهودیت است؟ 119
- اشاره 123
- 1 - قطعیت 124
- اشاره 124
- 2 - محدودیت 126
- 3 - اختیار 127
- 4 - فراگیری 129
- زمان رجعت 133
- ظرف زمانی رجعت 134
- چگونه زنده می شوند؟ 139
- طول عمر رجعت کنندگان 142
- تکلیف در عصر رجعت 144
- اشاره 148
- اشاره 149
- 1 - تحقق وعده حاکمیت مؤمنان بر زمین 149
- 2 - عذاب کفار 150
- اشاره 152
- بررسی برخی از اهداف رجعت 152
- 1 - کسب کمال 153
- 2 - شادمانی و کسب ثواب 155
- اشاره 158
- رجعت حسین بن علی علیهما السلام 159
- هنگامه رجعت امام حسین علیه السلام 161
- تعداد رجعت های امام حسین علیه السلام 162
- اشاره 168
- 1 - انتقام از دشمنان 168
- برنامه های اباعبداللَّه علیه السلام در عصر رجعت 168
- پاسخ به یک اشکال 169
- 3 - تغسیل و به خاک سپاری حجت علیه السلام 170
- 4 - حاکمیت بر زمین 171
- بررسی مدت حکومت امام حسین علیه السلام 172
- اشاره 175
- تعداد رجعت های امیرمؤمنان علیه السلام 176
- زمان بندی رجعت های امیرالمؤمنین علیه السلام 177
- حاکمیت امیرالمؤمنین علیه السلام 178
- بررسی روایات حاکمیت علی بن ابی طالب علیه السلام 179
- جنگ با ابلیس 185
- اشاره 187
- بررسی سند روایت 187
- اشکال های محتوایی روایت 188
- جنبنده زمین 189
- جنبنده زمین کیست؟ 189
- مکان خروج 192
- برنامه های جنبنده زمین 193
- اشاره 196
- هنگامه رجعت رسول خداصلی الله علیه وآله 198
- رجعت ائمه علیهم السلام 199
- آیا پیامبرصلی الله علیه وآله حکومت می کند؟ 199
- هنگامه رجعت ائمه علیهم السلام 202
- اشاره 204
- پاسخ به دو شبهه 204
- 1 - شبهه اجتماع بیش از یک امام 204
- رجعت پیامبران 208
- اشاره 211
- اشاره 213
- 1 - حاکمیت دوازده مهدی 213
- نظر علامه مجلسی پیرامون روایات دوازده مهدی 216
- بررسی نظریه علامه مجلسی 216
- 2 - حاکمیت حضرت مسیح علیه السلام 217
- 3 - هرج و مرج پنجاه ساله 221
- اشاره 223
- 4 - برپایی قیامت 223
- نظریه شیخ مفید 223
- بررسی نظریه شیخ مفید 224
- روایت اوّل 226
- روایت دوم 228
- روایت سوم 229
- روایت چهارم 231
- روایت پنجم 232
- روایت ششم 234
- روایت اوّل 235
- 5 - حاکمیت امام حسین علیه السلام 235
- اشاره 235
- روایت دوم 236
- روایت سوم 236
- جمع بندی روایات 237
- اشاره 239
- 1 - حاکمیت رسول خداصلی الله علیه وآله 240
- 3 - حاکمیت ائمه علیهم السلام 245
- اشاره 251
- پاسخ به چند اشکال 252
- 6 - برپایی قیامت 256
- اشاره 256
- پایان عمر آخرین حجّت خدا 258
- قرآن وتفسیر 264
- رجال و درایه 271
- فقه 273
- فلسفه و عرفان 274
- تاریخ 274
و شیخ مفید آورده است:
«انگیزه آنها بر این تأویل از رجعت ناتوانی آنان از استدلال بر آن و اثبات محال نبودن عقلی آن است».(133)
آنچه درباره علّت تأویل روایات نقل شد - چنان که در بحث اجماع علما بر رجعت به اثبات رسید - از این روایت نشأت می گیرد که امام صادق علیه السلام فرموده است:
کوته فکران از شیعیان ما می گویند: معنای رجعت این است که خداوند مُلک دنیا رابه ما باز می گرداند و برای مهدی قرار می دهد، وای بر آنها.(134)
امّا چنان که بیان گردید این روایت بسیار ضعیف و مردود است. پس نمی توان علّت تأویل را کوته فکری دانست و آنگاه کوته فکری را به عدم توانمندی در اثبات رجعت و تنافی داشتن آن با تکلیف تفسیر کرد. البته تنافی رجعت با تکلیف، شبهه مشهوری است که در فصل پاسخ به شبهات به آن جواب دادیم امّا اینکه علّتِ تأویل روایات باشد دلیلی بر آن وجود ندارد.
ب - ریشه سیاسی
تأویلی که بر روی ده ها و بلکه صدها روایت صورت گرفته است کم ترین سنخیت و ارتباطی با رجعت مورد عقیده شیعه ندارد.