شیعه پاسخ می گوید صفحه 84

امّا سجده فرشتگان برای آدم که در چندین آیه از قرآن آمده ، همان گونه که مفسّران گفته اند یا سجده به معنای احترام و تعظیم و تکریم آدم بوده ، نه سجده به معنای پرستش ، بلکه مقصود فرشتگان این بوده که ما در لباس شعر می گوییم :

زیبنده ستایش آن آفریدگاری است * کارد چنین دل آویز نقشی

ز ماء و طینی

یا این که سجده چون به فرمان خدا بوده در واقع عبودیّت پروردگار بوده است و یا این که سجده شکر برای خدا بوده است .

و سجده یعقوب و همسر و فرزندانش برای یوسف که در قرآن آمده است : «(وَخَرُّوا لَهُ سُجَّداً); همگی در برابر او به سجده افتادند» . (2) نیز همان سجده شکر برای پروردگار متعال یا به معنای نوعی احترام و تکریم و تعظیم بوده است .

جالب توجّه این که در کتاب «وسائل الشیعه» که از منابع معروف حدیث ماست ، در ابواب سجده نماز ، بابی تحت عنوان «عدم جواز السجود لغیر الله» ذکر شده و درآن هفت حدیث از پیغمبر اکرم(صلی الله علیه وآله) و امامان معصوم نقل شده است که سجده برای غیر خدا جایز نیست . (3)این سخن را خوب به خاطر داشته باشید تا در بحث های آینده از آن نتیجه گیری کنیم .

1 . سوره رعد ، آیه 15 .
2 . سوره یوسف ، آیه 100 .
3 . وسائل الشیعه ، جلد 4 ، صفحه 984 .

3 بر چه چیز باید سجده کرد ؟