- کلیات 1
- پرسش 1
- پاسخ 1
- قوانین و شرایط استدلال و استنتاج چیست؟ 1
- چیستی علم اصول 1
- دو اصطلاح «مقام ثبوت» و «مقام اثبات» به چه معناست؟ 2
- علم اصول یعنی چه؟ 2
- پرسش 2
- پاسخ 2
- پاسخ 3
- اجتهاد رأی یعنی چه؟ آیا شیعه این نوع اجتهاد را قبول دارد؟ 3
- پاسخ 3
- پرسش 3
- پرسش 3
- اجتهاد مورد قبول شیعه به چه معناست؟ 4
- پرسش 4
- پرسش 5
- پاسخ 5
- آیا سوابق ذهنی و اطلاعات خارجی در استنباط و فتوای فقیه موثر است؟ 5
- تصویب و تخطئه به چه معناست؟ 6
- پرسش 6
- پاسخ 6
- پاسخ 6
- تاریخچه علم اصول 8
- پرسش 8
- مقصود از خارج فقه و اصول چیست ؟ 8
- بنیان گذاران علم اصول چه کسانی بودند و چرا این علم رواج یافت؟ 8
- پاسخ 8
- پرسش 8
- پاسخ 9
- انتقادات اهل حدیث و اهل رأی و قیاس، از همدیگر چه بود؟ 10
- پرسش 10
- پاسخ 10
- عامل رشد و نفوذ طرز فکر اخباری گری چیست؟ 11
- اجتهاد یعنی چه و سابقه تاریخی آن در استنباط احکام چگونه است؟ 11
- پرسش 11
- پاسخ 11
- پاسخ 12
- پرسش 12
- پرسش 15
- اخباریین چه کسانی اند؟ 15
- پاسخ 15
- پرسش 15
- اخباری به چه معناست و اخباریون چه کسانی هستند و فرق اخباری و اصولی در چیست؟ 15
- پاسخ 16
- فرق بین اصولیین و اخباریین در چیست ؟ 17
- اخباری به چه گروهی از علماء گفته می شود؟ آیا پیروی از آنان صحیح است؟ 17
- پرسش 17
- پرسش 17
- پاسخ 17
- پاسخ 18
- اخباری گری یعنی چه؟ آیا تمسک به احادیث اخباری گری است؟ آیا حدی برای استفاده از تعقل وجود دارد تا از اخباری گری خارج شویم؟ 18
- پرسش 18
- پاسخ 18
- پاسخ 21
- اخباری به چه معناست؟ و اخباریون چه کسانی هستند؟ و فرق اخباری و اصولی در چیست؟ 21
- پرسش 21
- با توجه به آیه 6 سوره حجرات از چه نظر خبری که فاسق بیاورد نیاز به تحقیق دارد؟ 22
- مسایل اصولی 22
- پرسش 22
- پاسخ 23
- پرسش 24
- چرا اصولیین بحث حجیّت ظواهر آیات را مطرح کرده اند. مگر جای تردید است که یک فقیه می تواند ظواهر آیات کریمه قرآن را مورد استناد قرار دهد؟ 24
- عده ای معتقدند که: «دلالت ظواهر آیات بر مقاصد کاملاً ظنی است نه قطعی، در حالی که دلالت نصوص قرآن بر مقاصد قطعی است» آیا این سخنان درست است؟ 24
- پاسخ 24
- پرسش 25
- پاسخ 25
- پرسش 26
- چرا گاه آنچه را عقل انسان نفی می کند، شارع نفی نمی کند؟ 26
- پاسخ 27
- پاسخ 27
- قاعده لاضرر در چه مواردی به کار برده می شود؟ 27
- پرسش 27
- برهان بر چند قسم است؟ 28
- پرسش 28
- فرق ترجیح بلامرحج و ترجح بالامرحج چیست؟ 28
- پاسخ 28
- پاسخ 28
- پرسش 28
- پاسخ 29
- آیا جلمه ما حمی به العقل حکمی به الشرع، آیه قرآن است؟! 29
- پرسش 29
- پرسش 29
- آیا مخالفت با اوامر ارشادی موجب عقاب خواهد شد؟ 29
- پرسش 30
- پاسخ 30
- پاسخ 30
- آیا قول غیر معصوم حجت است ؟ 30
- آیا دو واژه اهم و مهم در مسائل شرعی هم وجود دارد. در چه حوزه هایی این دو واژه صادق است؟ 31
- پرسش 31
- پاسخ 31
- چرا تجزی را در کنار احتیاط, تقلید و اجتهاد ذکر نکرده اند و آیا تجزی جایز است ؟ عدم ذکر تجزی آیا منافاتی با آیه لایکلف الله ندارد؟ 32
- پاسخ 32
- پرسش 32
- پرسش 33
- تفاوت دلیل با بینه چیست. 33
- پاسخ 33
- پرسش 34
- آیا جمله ما حمی به العقل حکمی به الشرع، آیه قرآن است؟! 34
- پاسخ 34
- عرف یعنی چه ؟ چرا بسیاری از احکام ما بر پایهء چنین اصل سستی بنا شده است , که یک روز یک چیز را می پذیرد و روز دیگر ردّ می کند؟! 35
- پرسش 35
- مقدّمه واجب چیست؟ 35
- پرسش 35
- پاسخ 35
- پاسخ 36
- آیا قطع کشفی از اقسام قطع طریقی می باشد؟ 36
- پرسش 37
- آیا عقل در جعل و کشف حکم شرعی می تواند دخالت کند؟ 37
- پاسخ 37
- پرسش 38
- پاسخ 38
- وجه تباین واضح و اساسی قطع طریقی با قطع موضوعی طریق در چیست؟ 39
- پرسش 39
- آیا "لا تقف ما لیس لک به علم" عمل کردن به آنچه را که ظنی است، حرام نکرده است؟ 40
- پاسخ 40
- چرا علما در بعضی از مسائل با یکدیگر اختلاف نظر دارند؟ 41
- پاسخ 41
- پرسش 41
- پرسش 41
- پاسخ 41
- برخی معتقدند که حسن و قبح مطلق و ثابت نیستند , حتی اموری مثل عدل و ظلم نیزمتفاوتند . مثلا شلاق زدن زناکار در اسلام عدل است اما در جوامع غربی ظلم است . 42
- پاسخ 43
- پرسش 43
- پاسخ 43
- «قاعده ملازمه» و مفهوم آن چیست؟ معنای قاعده (کلما حکم به العقل حکم به الشرع ) چیست ؟ 43
- پرسش 43
- منظور از خبر واحد چیست؟دیدگاه اصولیون در مورد خبر واحد چیست؟ 44
- پرسش 44
- پاسخ 44
- پاسخ 45
- پرسش 45
- «مباحث مشترک» اصولی، که هم به کتاب مربوط است و هم به سنت، چیست؟ 45
- «تعادل» و «تراجیح» یعنی چه؟ 45
- پرسش 45
- پاسخ 45
- معنای استصحاب چیست؟ 46
- اصول عملیه 46
- پرسش 46
- پاسخ 47
- پاسخ 47
- قیاس 47
- حکم به برائت و اصل برائت یعنی چه 47
- پرسش 47
- پاسخ 48
- پرسش 48
- خواهش مندم مطالبی راجع به قیاس توضیح دهید؟ 48
- چرا در حکم خدا قیاس راه ندارد؟ 49
- پاسخ 50
- پرسش 50
- پرسش 52
- پاسخ 52
- تخطئه قیاس در شیعه، به چه دلیلی بود؟ 52
- چرا ائمه با اعمال قیاس در استنباط و احکام مخالف بودند؟ 53
- پرسش 53
- دیدگاه علمای شیعه در مورد قیاس چیست؟ 53
- پرسش 53
- پاسخ 53
- پاسخ 53
- اگر کل علما اجماع کنند بر خلاف نصّ یا ظاهر قرآن آیا قابل قبول است، زیرا اگر غیر معصوم نسبت غیر معصومانه دهد، پذیرفته نیست؟ 54
- پاسخ 54
- اجماع 54
- پرسش 54
- اجماع یعنی چه؟ دیدگاه علمای شیعه در این مورد چیست؟ 55
- پرسش 55
- اجماع چیست؟ دیدگاه اهل سنت و شیعه در این مورد چیست؟ 55
- پاسخ 55
- پرسش 56
- اجماع چند قسم است؟ 56
- پاسخ 56
- پاسخ 57
- اجماع یعنی چه و اختلاف شیعه و سنی در اجماع چیست ؟ 57
- پاسخ 57
- پرسش 57
- پرسش 57
کلیات
چیستی علم اصول
قوانین و شرایط استدلال و استنتاج چیست؟
پرسش
قوانین و شرایط استدلال و استنتاج چیست؟
پاسخ
برای رسیدن به (مدلول) یقینی احتیاج به شناخت راه های استدلال منطقی داریم و روش استدلال و استنتاج بر سه نحو است: 1 - قیاس 2 - تمثیل 3 - استقراء
در حقیقت اگر بخواهد استلال، قطعی و یقینی و بدون شبهه و شک باشد، باید از راه قیاس منطقی وارد شد و الا تمثیل و استقراء روشهای یقینی برای رسیدن به نتیجه نیستند.
اما قیاس که روش علمی است. به این صورت است که هر قیاسی مشتمل بر یک عده قضایای یقینی باشد زیرا اگر یکی از مقدمات یقینی نباشد نتیجه، یقینی نخواهد بود چون نتیجه ای که بدست می آید تابع أخسّ مقدمتین است. مثلاً اگر بگوئیم: (این میز است) و (گمان می کنم که هر میزی از چوب باشد) نمی توانیم به نتیجه قطعی دست یابیم یعنی نمی توانیم به طور قطع بگوئیم. (این میز از چوب است) بنابراین شرط اساسی برای نتیجه گیری این است که مقدماتی که در طریق استدلال است، هم یقینی باشد. هر گاه از مقدمات علمی به نتیجه یقینی دست یافتیم به این استدلال قیاس می گویند بنابراین شرط استنتاج بر نحو قیاس این است که مقدمات یقینی باشد، شرط دیگر این نحوه استدلال این است که واسطه ای در کار باشد تا به وسیله آن بتوانیم به نتیجه برسیم. مثلاً می گوئیم: (این چوب است). و (هر چوبی و زنش از آب سبکتر است). پس نتیجه می گیریم که این چوب نیز از آب سبکتر است. همان طور که مشاهده میشود حد وسط یا واسطه در استدلال کلمه چوب است. شرط سوم این است که مقدمه دوم (کبری) کلی باشد. شرط چهارم