اصول فقه شیعه جلد 5 صفحه 169

واجب کفائی

اشاره

یکی از تقسیماتی که در ارتباط با واجب مطرح است تقسیم آن به واجب عینی و واجب کفائی است ولی آنچه در اینجا مهم است واجب کفائی است و ماهیت واجب عینی روشن است. در واجب عینی هر مکلّفی استقلالًا- و با قطع نظر از مکلّفین دیگر- دارای تکلیف است و آثار تکلیف هم برآن مترتب است. اگر موافقت کند، استحقاق ثواب دارد و اگر مخالفت کند استحقاق عقوبت دارد و این استحقاق ثواب و عقوبت هیچ‌گونه ارتباطی به مکلّفین دیگر ندارد. ممکن است یک مکلّف مخالفت کرده و مستحق عقوبت باشد و مکلّف دیگر موافقت کرده و استحقاق ثواب داشته باشد. با این که خطاب هم واحد است و- مثلًا- بیش از یک «أقیموا الصلاة» مطرح نیست. امّا همین «أقیموا الصلاة» تکالیف مستقلی بر حسب تعدّد مکلفین بیان می‌کند.[143] و هر مکلّفی