اصول فقه شیعه جلد 5 صفحه 193

در «صلّ مع الطهارة» با از بین رفتن قید، امر هم از بین می‌رود، در «صلّ فی الوقت» هم با خارج شدن وقت، امر از بین می‌رود. پس دلالتی بر اتیان صلاة در خارج از وقت ندارد.[170] و برای اثبات قضاء باید از دلیل خارج کمک گرفت.

استثنائی در کلام مرحوم آخوند:

مرحوم آخوند یک مورد را استثناء کرده که در حقیقت به عنوان استثنای منقطع بوده و از محدوده بحث‌های ما خارج می‌باشد. ایشان می‌فرماید: اگر واجب موقت دارای سه خصوصیت زیر باشد، دلیلی که بر واجب موقت دلالت می‌کند بر وجوب قضای آن در خارج از وقت هم دلالت می‌کند: خصوصیت اوّل: تقیّد مأمور به به وقت با دلیل منفصل واقع شده باشد، مثل این که اوّل بگوید: «أقیموا الصلاة» بدون این که سخنی از وقت به میان آورد. سپس با یک دلیل منفصل بگوید «این صلاة مامور به باید در ظرف زمانی خاصی تحقّق پیدا کند». خصوصیت دوّم: دلیلی که بر اصل وجوب مأمور به دلالت می‌کند، دارای اطلاق باشد، به گونه‌ای که ما بتوانیم در موارد شک در تقیید به آن تمسک کنیم.[171] خصوصیت سوّم: دلیل منفصلی که به‌عنوان مقیّد مطرح است، دارای اطلاق نباشد، زیرا اگر اطلاق داشته باشد، اطلاق آن، مقدم بر اطلاق دلیل مطلق است. چون دلیل مقیّد هم خودش مقدم بر دلیل مطلق است و هم اطلاقش مقدّم بر اطلاق دلیل مطلق است. امّا اگر دلیل مقیّد، اطلاق نداشته باشد به اطلاق دلیل مطلق تمسک می‌کنیم.[172]