اصول فقه شیعه جلد 5 صفحه 369

ترک است، و جانب ترک ارجح بر جانب فعل است. پس اینجا مسأله مستحبین متزاحمین است و هیچ ربطی به مسأله اجتماع امر و نهی ندارد و ما (مرحوم آخوند) که قائل به امتناع اجتماع امر و نهی می‌باشیم، نسبت به مستحبین متزاحمین- هرچند یکی از آنها فعل و دیگری ترک باشد- مانعی نمی‌بینم. در نتیجه اگر کسی روز عاشورا روزه بگیرد، عبادت صحیح و عمل مستحبی انجام داده و مستحق ثواب خواهد بود. اما با توجه به این که ائمه علیهم السلام مداومت بر ترک روزه عاشورا داشته‌اند، معلوم می‌شود که ترک آن نیز مستحب است و استحباب ترک، قوی‌تر از استحباب فعل است و ثواب بیشتری برآن مترتب می‌شود.[318]

اشکال امام خمینی رحمه الله بر کلام مرحوم آخوند:

اشکال حضرت امام خمینی رحمه الله بر مرحوم آخوند، بر اساس مبنایی است که ایشان در بسیاری از موارد آن را مطرح می‌کنند[319] و آن مبنایی است فلسفی نه اصولی. امام خمینی می‌فرماید: ترک و عدم، چیزی نیست تا عنوانی بتواند برآن منطبق شده یا ملازم با آن باشد و اصولًا تقسیم عدم به عدم مطلق و عدم مضاف و عدم ملکه، دارای مسامحه و تجوز است. عدم، چیزی نیست که بخواهیم آن را متصف به مطلق و ... بنماییم. امام خمینی حتی به مرحوم کمپانی- که از محققین علم اصول است و در فلسفه