اصول فقه شیعه جلد 5 صفحه 446

یا نه؟ در این صورت استصحاب عدم حرمت را جاری می‌کنیم. این مطلب را مرحوم آخوند در بحث مقدّمه واجب مطرح کرده‌اند[376] که در ما نحن فیه نیز پیاده می‌شود و نتیجه‌اش این می‌شود که در صورت شک در وجود ملازمه عقلیه بین حرمت و فساد، نمی‌توانیم استصحاب عدم وجود ملازمه را جاری کنیم.

کلام امام خمینی رحمه الله

قبل از بیان کلام امام خمینی رحمه الله لازم است به مقدّمه ذیل توجه شود: مرحوم آخوند در عین اینکه استصحاب عدم ملازمه را در اینجا نمی‌پذیرد، در بحث عام و خاص در مورد شکّ در قرشیّه بودن مرئه 377] و عدم قرشیّه بودن او،[378] قائل به جریان استصحاب عدم قرشیّت مرئه شده است. به این بیان که این مرئه قبل از اینکه نطفه او منعقد شود، قرشیّه نبوده است و الآن که متولّد شده شک می‌کنیم آیا اتصاف به قرشیّت دارد یا نه؟ پس استصحاب عدم قرشیّت را جاری می‌کنیم.[379] در اینجا دو سؤال مطرح است: 1- چرا مرحوم آخوند در بحث مقدّمه واجب، استصحاب عدم ملازمه را نپذیرفت ولی در بحث عام و خاص، قائل به جریان استصحاب عدم قرشیّت مرئه شد؟ 2- آیا در صورت شک در قرشیّت و عدم قرشیّت مرئه، استصحاب عدم قرشیّت جاری می‌شود؟ پاسخ سؤال اوّل: در مسأله ملازمه، شک ما به ازل برمی‌گردد. می‌خواهیم ببینیم آیا عقل از ازل حاکم به وجود ملازمه بین وجوب ذی المقدّمه و وجوب مقدّمه بوده است یا نه؟ و در