ایضاح الکفایه: درسهای متن کفایه الاصول حضرت آیه الله فاضل لنکرانی جلد 2 صفحه 373

به بیان بعضی از آن ها پرداخته و درعین حال، مورد اشکال قرار داده اند.

تذکّر: مصنّف برای آن ثمرات- سه ثمره- یک ایراد مشترک(1) بیان کرده و درعین حال نسبت به هرکدام از آن ها یک اشکال اختصاصی ذکر نموده، ما هم برای سهولت تبیین مطلب، ترتیب متن کتاب را رعایت ننموده و به این ترتیب آن را بیان می کنیم که:

ابتدا، اصل ثمره و سپس اشکال مشترک و بعد از آن به ذکر اشکال اختصاصی مربوط به هریک از آن ها می پردازیم.

بیان ثمره اوّل:

گفته اند اگر انسان، نذر کند که یک واجبی را انجام دهد در این صورت اگر مقدّمه واجب را واجب بدانیم، نتیجه اش در نذر مذکور هم ظاهر می شود که: اگر آن مکلّف، مقدّمه یک واجب را انجام دهد به نذر خود، عمل کرده است زیرا «مقدّمه الواجب واجبه» امّا چنانچه قائل به ملازمه نشده و گفتیم مقدّمه واجب، وجوب ندارد، مکلّفی که مقدّمه یک واجب را انجام می دهد به نذر خود موافقت ننموده «لانّ مقدّمه الواجب لیست بواجبه.»

اشکال مشترک(2): مسأله موافقت و مخالفت با نذر و اینکه در چه موردی موافقت با نذر حاصل شده و در کجا مخالفت تحقّق پیدا کرده، حکم شرعی نیست و ارتباطی به شارع مقدّس ندارد.

سؤال: اگر مکلّفی نماز ظهرش را صحیحا اتیان نمود چه کسی حکم می کند که مأتیّ به با مأمور به موافقت و انطباق دارد؟

جواب: اگر نماز انسان از نظر اجزا و شرائط مطابق دستور شارع باشد، عقل حکم می کند آن نماز، مطابق با حکم خداوند متعال است.

1- به نحو اختصار.

2- مصنف رحمه اللّه اشکال مشترک را تحت عنوان« و منه قد انقدح ...» بسیار مختصر و به نحو اشاره بیان کرده اند لذا ما همراه با ذکر هر ثمره، آن اشکال را توضیح می دهیم.