ایضاح الکفایه: درسهای متن کفایه الاصول حضرت آیه الله فاضل لنکرانی جلد 2 صفحه 411

و أمّا مقدّمه الحرام و المکروه فلا تکاد تتّصف بالحرمه أو الکراهه، إذ منها ما یتمکّن معه من ترک الحرام أو المکروه اختیارا، کما کان متمکّنا قبله، فلا دخل له أصلا فی حصول ما هو المطلوب من ترک الحرام أو المکروه، فلم یترشّح من طلبه طلب ترک مقدّمتهما، نعم ما لا یتمکّن معه من التّرک المطلوب، لا محاله یکون مطلوب التّرک، و یترشّح من طلب ترکهما طلب ترک خصوص هذه المقدّمه، فلو لم یکن للحرام مقدّمه لا یبقی معها اختیار ترکه لما اتّصف بالحرمه مقدّمه من مقدّماته [1].

ملازمه شد، مقدّمات مستحب هم مانند نفس مستحب، استحباب دارد یعنی ذی المقدّمه، استحباب نفسی دارد و مقدّمات مستحب هم استحباب غیری پیدا می کند.

خلاصه: بنا بر قول به ملازمه، مقدّمات واجب و مستحب، یکسان می باشند یعنی:

آن ها وجوب غیری و این ها استحباب غیری دارند.

«مقدّمه حرام و مقدّمه مکروه»

[1]- سؤال: آیا مقدّمه حرام هم حرام است به عبارت دیگر: اگر در باب مقدّمه واجب، قائل به ملازمه شدیم در مقدّمات حرام هم مطلب به همان کیفیّت است(1)؟ یعنی:

«مقدّمه الحرام حرام کنفس الحرام؟» یا اینکه وجهی برای حرمت مقدّمات حرام، وجود ندارد؟

جواب: کأنّ مصنّف رحمه اللّه تفصیلی بین مقدّمات حرام، قائل شده اند که: اگر مقدّمات حرام به نحوی باشند که بعد از اتیان آن ها لا محاله، ذی المقدّمه هم محقّق شود در این صورت، آن مقدّمات هم حرام هستند(2).

به عبارت دیگر: اگر مقدّمه حرام، علّت تامّه تحقّق حرام باشد به نحوی که بعد از انجام

1- البته بنا بر قول به ملازمه.

2- در پایان همین بحث، راجع به مقدّمه مکروه توضیح خواهیم داد.