ایضاح الکفایه: درسهای متن کفایه الاصول حضرت آیه الله فاضل لنکرانی جلد 2 صفحه 501

فصل فی الوجوب(1) الکفائی

و التّحقیق أنّه سنخ من الوجوب، و له تعلّق بکلّ واحد، بحیث لو أخلّ بامتثاله الکلّ لعوقبوا علی مخالفته جمیعا، و إن سقط عنهم لو أتی به بعضهم، و ذلک لأنّه قضیّه ما إذا کان هناک غرض واحد، حصل بفعل واحد، صادر عن الکلّ أو البعض. کما أنّ الظّاهر هو امتثال الجمیع لو أتوا به دفعه، و استحقاقهم للمثوبه، و سقوط الغرض بفعل الکلّ، کما هو قضیّه توارد العلل المتعدّده علی معلول واحد [1].

[فصل دهم] وجوب کفائی

[1]- سؤال: حقیقت وجوب کفائی چیست به عبارت دیگر، وجوب کفائی چگونه است که مولا تکلیفی را متوجّه عموم می نماید لکن اگر یک نفر، امتثال کرد، تکلیف از عهده بقیّه، ساقط می شود؟

جواب: حق، این است که وجوب کفائی هم نوعی از وجوب است و مزایا و آثارش هم این است که:

1- درعین حال که تکلیف به عموم مردم، متوجّه شده، مثلا همه مکلّف هستند که میّت مسلمان را تجهیز، کفن و دفن نمایند لکن اگر یک نفر، آن واجب را اتیان نمود تکلیف از عهده سائرین ساقط می شود.

2- اگر هیچ کس مأمور به را در خارج انجام نداد، تمام مکلّفین، استحقاق عقوبت پیدا می کنند.

3- اگر همه مکلّفین دفعتا واحده، واجب کفائی را انجام دادند تکلیف، ساقط می شود و منشأ سقوط آن، عمل تمام مکلّفین هست و در نتیجه، تمام آن ها استحقاق ثواب پیدا می کنند(2).

1- در بعضی از نسخ چنین آمده:« فی وجوب الواجب الکفائی».

2- و ظاهر، این است که تمام ثواب آن عمل به هریک از افراد داده می شود و چنین نیست که آن ثواب، بین آن ها توزیع و تقسیم شود.