ایضاح الکفایه: درسهای متن کفایه الاصول حضرت آیه الله فاضل لنکرانی جلد 2 صفحه 510

فصل

إذا ورد أمر بشی ء بعد الأمر به قبل امتثاله، فهل یوجب تکرار ذاک الشّی ء، أو تأکید الأمر الأوّل، و البعث الحاصل به؟ قضیّه إطلاق المادّه هو التّأکید، فإنّ الطّلب، تأسیسا لا یکاد یتعلّق بطبیعه واحده مرّتین، من دون أن یجی ء تقیید لها فی البین، و لو کان بمثل (مرّه اخری) کی یکون متعلّق کل منهما غیر متعلّق الآخر، کما لا یخفی، و المنساق من إطلاق الهیئه، و إن کان هو تأسیس الطلب لا تأکیده، إلا أنّ الظّاهر هو انسباق التّأکید عنها، فیما کانت مسبوقه بمثلها، و لم یذکر هناک سبب، أو ذکر سبب واحد [1].

حکم مسئله: در صورت اوّل، هیچ فرقی بین امر با واسطه و بدون واسطه نیست ولی در صورت دوّم و سوّم، صرف امر مولا کفایت نمی کند که دیگران آن شی ء را اتیان کنند به عبارت دیگر: امر ابتدائی مولا، امر به آن شی ء نیست زیرا یا منظور او نفس امر به واسطه هست یا هدف او انجام آن شی ء می باشد منتها در صورتی که واسطه، وساطت و امر کند پس اگر واسطه، امر نکرد، اتیان آن شی ء هم متعلّق غرض مولا نیست.

سؤال: اگر در موردی «امر به امر» تحقّق پیدا کرد اما نتوانستیم، تشخیص دهیم که از قسم اوّل است که بر عبد، اتیان آن شی ء، لازم باشد یا از قسم دوّم و سوّم است که انجام آن شی ء لازم نباشد، وظیفه چیست؟

جواب: اگر قرینه ای بر لزوم، وجود نداشته باشد، لازم نیست که عبد، آن شی ء را اتیان کند.

[فصل سیزدهم] «امر بعد از امر»

[1]- سؤال: اگر مولا امری صادر کرد، مثلا گفت «اکرم زیدا» و قبل از امتثال عبد، مجدّدا مولا همان عبارت را تکرار کرد و گفت «اکرم زیدا» در این صورت آیا امر دوّم، عنوان «تأکید» و عبد فقط یک تکلیف دارد یا اینکه امر دوّم «تأسیسی» هست و عبد باید دو دفعه(1)، زید را اکرام کند؟

1- یک دفعه به مقتضای امر اول و بار دیگر به مقتضای امر دوّم.