- [دلیل دوم] (تمسّک به اخبار برای اثبات حجیّت خبر واحد) 3
- اشاره 3
- [ادامه ادله حجیت خبر واحد از اقسام ظنون معتبره از (مقصد دوم در ظن)] 3
- تشریح المسائل 5
- (تمسّک به طائفه دوم از اخبار در حجّیت خبر واحد) 11
- اشاره 11
- تشریح المسائل) 13
- اشاره 14
- (استدلال به طائفه سوّم از اخبار در اثبات حجیّت خبر واحد) 14
- تشریح المسائل 15
- تشریح المسائل 20
- (ادامه طرح روایات و نظر شیخ) 23
- تشریح المسائل 24
- (تمسّک به طائفه چهارم از روایات) 28
- تشریح المسائل 31
- اشاره 35
- و امّا تقریر اجماع (بر حجیّت خبر واحد) از وجوه مختلفی است: 35
- [دلیل سوم] (تمسّک به اجماع در اثبات حجیّت خبر واحد) 35
- [وجه اول از وجوه تقریر اجماع بر حجیت خبر واحد] 35
- تشریح المسائل 36
- اشاره 39
- تشریح المسائل 41
- (ادامه کلام شیخ طوسی و طرح اشکالی دیگر) 43
- اشاره 43
- تشریح المسائل 44
- تشریح المسائل 48
- (اجمالی از کلام شیخ طوسی پیرامون خبر واحد و شرایط عمل به آن) 51
- اشاره 51
- تشریح المسائل 52
- (ادامه کلام شیخ طوسی) 56
- اشاره 59
- تشریح المسائل 60
- (مقاله صاحب معالم) 63
- اشاره 63
- تشریح المسائل 65
- (مقاله محدّث استرآبادی) 67
- (نظر یکی از اخباریون در تایید صاحب معالم و اهانت به علّامه و بزرگان شیعه) 67
- اشاره 67
- تشریح المسائل 69
- (نظر شیخ انصاری راجع به عمل شیخ طوسی به اخبار مجرد از قرینه) 72
- اشاره 75
- (انتقاد شیخ از فراز اخیر کلام سید صدر (شهاب الدین عاملی) 75
- تشریح المسائل 79
- (قضاوت شیخ انصاری میان مرحوم محقّق و علّامه) 85
- اشاره 85
- تشریح المسائل 89
- (حاصل کلام در جمع میان قول سید و شیخ) 94
- اشاره 94
- تشریح المسائل 99
- اشاره 101
- تشریح المسائل 103
- (قرائنی که بر صحّت و صدق اجماع شیخ و علّامه دلالت دارند) 106
- اشاره 106
- (بیان محقّق در کتاب معتبر) 109
- (مقاله مرحوم شهید در کتاب ذکری) 110
- (استشهاد به کلام علّامه مجلسیّ) 110
- اشاره 112
- (بیان مرحوم شیخ بهایی در کتاب مشرق الشّمسین) 112
- (بیان و نظر شیخ انصاری) 112
- (شیخ انصاری و تمسّک به انصاف) 113
- (بیان فاضل قزوینی در لسان الخواص) 114
- اشاره 115
- (وجه دوّم از وجوه تقریر اجماع بر حجیّت خبر واحد) 115
- تشریح المسائل 116
- اشاره 118
- (وجه سوم از وجوه تقریر اجماع بر حجیّت خبر واحد) 118
- تشریح المسائل 120
- اشاره 123
- (وجه چهارم از وجوه تقریر اجماع بر حجیّت خبر واحد) 123
- (وجه بناء عقلاء بر عمل به خبر واحد) 124
- (وجه پنجم از وجوه تقریر اجماع بر حجیّت خبر واحد) 129
- (دلیل چهارم بر حجیّت خبر واحد [عقل می باشد که بر چند وجه است]) 135
- برخی از این وجوه اختصاص به اثبات حجیّت خبر واحد دارد و برخی دیگر اثبات کننده حجیّت ظنّ است به طور مطلق و یا بالاجمال. 135
- اشاره 135
- (وجه اوّل از وجوه تقریر دلیل عقلی بر حجّیت خبر واحد) 135
- اشاره 135
- [اما بخش اول و آن وجوهی که اختصاص به اثبات حجیت خبر واحد دارد پس تقریر آن از جهاتی می باشد] 135
- اشاره 143
- تشریح المسائل 144
- اشاره 148
- تشریح المسائل 149
- (تقریر دوّم از دلیل عقلی بر حجیّت خبر واحد) 153
- (تقریر سوم از دلیل عقلی بر حجّیت خبر واحد) 154
- تشریح المسائل 159
- (نکات مقدّماتی) 164
- اشاره 164
- [اما بخش دوم] (حجّیت مطلق ظنّ و ادلّه قائم شده برآن) 164
- (الظنّ الخاصّ و الظّن المطلق) 170
- (مقدّمات دلیل انسداد) 171
- فهرست مطالب 178
1- الفوائد المدنیّه: ص 67.
2- هدایه الابرار الی طریقه الائمه الاطهار: ص 68.
ترجمه:
(مقاله محدّث استرآبادی)
محدث استرآبادی در کتاب فوائد مدنیّه، بر اساس آنچه حکایت شده می گوید:
مرحوم شیخ، عمل به خبر را جایز نمی داند مگر خبری که به صدورش از ائمّه قطع حاصل شده است و این معنا مراد مرحوم سید مرتضی است، پس مناقشه میان این دو بزرگوار لفظی است، نه آن گونه که علّامه و پیروانش پنداشته اند. (چرا که ایشان مناقشه را معنوی و شیخ را قائل به حجیّت اخبار و سیّد را منکر آن معرفی می کند).
تمام شد کلام استرآبادی.
(نظر یکی از اخباریون در تایید صاحب معالم و اهانت به علّامه و بزرگان شیعه)
اشاره
یکی از اخباریون متأخّر از استرآبادی در رساله اش پس از تحسین کلام صاحب معالم گفته است: صاحب معالم نیکو نظر کرده و مسلک شیخ و سیّد را از کلام محقّق نیکو فهمیده است کما هو حقّه، و آنچه از آن (کلام صاحب معالم) روشن می شود این است که ایشان کتاب عدّه الاصول شیخ طوسی را ندیده و طریقه شیخ را از آنچه محقّق نقل نموده، فهمیده است و اگر عبارت شیخ را می دید به حق بیشتر از این روی می آورد و چه بسیار از این تحقیقات و نظریات برای او (صاحب معالم) است که به واسطه آن غفلت هایی که از متأخرین صادر شده آشکار می شود مثل والد ایشان (شهید ثانی) و غیر او.
و در آنچه صاحب معالم (در اینجا) فرموده برای کسی که حق را می طلبد و او را می شناسد کفایت می کند و قبلا نیز کلام شیخ گذشت، در حالی که کلام وی صریح در چیزی است که محقّق از آن فهمیده و موافق است با آنچه سیّد مرتضی می گوید. پس باید به کلام شیخ مراجعه نمود.
سپس قائل مذکور می گوید:
و آن چیزی که علّامه را در این وهم و اشتباه انداخته، مطلبی است که شیخ در عدّه فرموده و آن این است که: عمل به خبر عادل امامی جایز است.
و حال آنکه (علّامه) در بقیه کلام شیخ آن طور که (محقّق) در آن تأمل کرده، تأمّل و دقّت نفرموده، تا بفهمد که شیخ تنها عمل به اخباری را که اصحاب در کتب خود تدوین نموده و اجماع بر جواز عمل به آن را دارند تجویز کرده است.