- اشاره 3
- (سخن در شک و ملحقّات آن) 3
- (مسامحه در اطلاق) 11
- (وجه تقدیم ادلّه بر اصول) 11
- (توجیه شیخ از تسامح مذکور) 11
- (تحقیق شیخ در نسبت میان ادلّه و اصول) 22
- (مراد از بحث) 22
- (تداخل موارد اصول با یکدیگر) 27
- (حصر عقلی اصول عملیه) 27
- (شبهه حکمیّه و موضوعیّه) 32
- (شبهه تحریمیّه) 37
- (استدلال بر برائت و اباحه در نبود دلیل) 40
- (اشکال تناقض بر کسی که میان دو امر مذکور جمع نموده) 49
- (مناقشه شیخ در استدلال به آیه شریفه) 50
- (مناقشه شیخ در استدلال به حدیث رفع) 71
- (سخن شیخ در مقام استدراک) 78
- (پاسخ اشکال) 84
- (تسهیل اشکال توسط شیخ) 84
- توجیه شیخ از رأی مذکور 88
- (مقاله علامه حلّی در تقدیر گرفتن جمیع آثار) 88
- اعلام ضعف این توجیه 89
- (اشکال) 98
- (مراد از آثار مجعوله شرعیه) 98
- (پاسخ شیخ) 98
- (حاصل کلام) 107
- (تنظیر) 107
- (ردّ استدلال فوق از جانب شیخ) 107
- (دفع توهّم توسط شیخ) 108
- پاسخ شیخ از این توهّم: 114
- (بررسی شیخ در حدیث) 116
- طیره 118
- وسوسه 118
- نکته: 121
- و از جمله این اخبار 125
- مناقشه شیخ 125
- و از جمله این اخبار 125
- مناقشه شیخ 125
- و از جمله این اخبار 125
- مناقشه شیخ 130
- مناقشه شیخ 130
- و از جمله اخبار 130
- و از جمله اخبار 130
- و از جمله اخبار 130
- نظر شیخ 130
- اشکال شیخ به استدلال فوق 135
- دنباله استدلال 145
- اشاره 146
- 1- نظر شیخ پیرامون مقاله شارح وافیه 149
- 2- معنای حدیث از نظر شیخ 150
- اشاره 150
- 3- اشکال شیخ به معنای شارح وافیه از حدیث 150
- استخدام در مرجع ضمیر (منه) 150
- 2- وجه فساد در کلام فاضل نراقی 159
- 1- انتصار مرحوم نراقی 159
- 1- با مورد ملاحظه قرار دادن فتوی و آراء علماء در فقه، 168
- اشاره 168
- از جمله ایشان مرحوم ثقه الاسلام کلینی رحمه اللّه است: 168
- اشاره 168
- استدلال به اجماع جهت اثبات برائت در شبهات تحریمیّه 168
- حاصل مطلب در بیان سید مرتضی و ابن زهره چیست؟ 172
- و امّا (رأی) شیخ طوسی قدّس سرّهم 172
- نکته: 172
- و از جمله قائلین به برائت مرحوم صدوق است که می فرماید: 172
- نسبت دادن قول به احتیاط به محقّق حلّی 173
- رأی متأخرین از شیخ طوسی رحمه اللّه: 173
- امّا شهرت: 175
- اشاره 175
- [2-] دوم: اجماعات منقوله و شهرت محقّقه (و مسلّمه) است، 175
- نقل اجماع توسط ناقلین 175
- ادّعای اجماع از جانب محقّق حلّی رحمه اللّه 175
- کلام مرحوم محقّق بنا بر آنچه از ایشان نقل شده: 176
- نظر شیخ پیرامون فرموده محقّق رحمه اللّه 179
- دلیل چهارم اصولیین در اثبات برائت 183
- حاصل کلام 190
- بیان سید ابن زهره در بیان دلیل عقلی بر برائت 190
- (تنبیه) 190
- توهّم 190
- اذن و ترخیص شارع در فعل لازمه شرعی مستصحبات مذکوره نیست 197
- استدلال به وجوهی که دلالت بر برائت ندارند 197
- استدلال اخباریها بر وجوب احتیاط در مسئله اوّل 212
- پاسخ شیخ 212
- به عبارت دیگر: 215
- نقل برخی اخبار دالّه بر وجوب احتیاط از نظر اخباریین 220
- (تمسّک به اخبار بر وجوب احتیاط در مسئله اوّل) 220
- نکته: 228
- (پاسخ شیخ از اخبار دالّه بر وجوب احتیاط) 230
- حاصل جواب شیخ از این اخبار 234
- اشکال 242
- پاسخ دیگر شیخ از اخبار احتیاط 242
- پاسخ شیخ از اشکال مذکور 242
- پاسخ شیخ 249
- پاسخهای دیگر از اخبار توقّف و وجوب احتیاط 249
- پاسخ شیخ 249
- ایراد شیخ به جواب فوق 256
- (طائفه سوم از اخبار دالّه بر توقّف) 261
- پاسخ شیخ از دسته سوم اخبار دالّه بر توقّف 266
- احتمالی دیگر در معنای روایت 273
- پاسخ شیخ از روایت مفید ثانی در امالی 277
- تأمل شیخ در معنای حدیث شریف 277
- تبصره 282
- (اخبار تثلیث) 285
- 1- مقبوله عمر بن حنظله 285
- دلالت مقبوله بر وجوب احتیاط در مسئله مورد بحث 285
- پاسخ شیخ از اخبار تثلیث 290
- مؤیّدات بر ارشادی بودن اخبار تثلیث 294
- اشاره 300
- اشکال 300
- جواب 300
- تمسّک اخباریها به دلیل عقلی در اثبات احتیاط 300
- استدراک 301
- اشاره 309
- پاسخ شیخ از تقریر اوّل در دلیل عقلی 309
- تشریح المسائل 310
- وجه دوّم از تقریر دلیل عقلی 315
- پاسخ شیخ از وجه دوّم تقریر عقلی 316
حاصل کلام در روایت
این است که: ناظر در روایت قطع پیدا می کند به اینکه خبر شاذّ از جمله اموری است که در آن شک و ریب وجود دارد، پس طرحش واجب است، و این همان امر مشکلی است که امام علیه السّلام ردّ آن را به خدا و رسولش لازم قرار داده اند. پس: از تمام آنچه تا بدینجا ذکر شد دانسته می شود که استشهاد امام علیه السّلام به خبر تثلیث و استدلال به فرموده رسول اللّه صلی اللّه علیه و آله، مستقیم نیست جز در صورتی که احتیاط واجب و اجتناب از شبهات لازم باشد، مضافا به اینکه فرموده آن حضرت (یعنی: نجی من المحرّمات) خود دلالت برآن دارد. (که این دلالت) مبتنی بر این است که:
تخلّص نفس و رهایی آن از محرّمات واجب باشد، چنانچه این فرموده امام علیه السّلام که (وقع فی المحرّمات و هلک من حیث لا یعلم) نیز بر وجوب احتیاط دلالت دارد، چه آنکه وقتی ارتکاب شبهه موجب دخول و وقوع در محرّمات و هلاکت گردد قهرا اجتناب از آن لازم و قطعی است و ضعیف تر از این مقبوله در ظهور، نبویّ دیگری است که امام صادق علیه السّلام در ضمن کلام طویلی روایت شده و قبلا در ضمن اخبار توقّف نقل گردید.
و همچنین مرسله صدوق از امام علی علیه السّلام نیز دلالتش ضعیف تر از مقبوله است.