- دیباچه 1
- مقدمه 3
- اشاره 7
- مباحث مقدماتی 7
- جایگاه عقل در قرآن و حدیث 8
- بن بست عقل در انجام وظیفه 10
- عقل، منشأ مسئولیت دائم 11
- به کار بستن عقل در امور دینی 13
- ضرورت به کارگیری عقل 13
- چیستی عقل 15
- روشن بودن حجت الهی بر دین حق 16
- علل اختلاف مردم در ادیان 17
- بت پرستی عصر جدید 18
- مخالفت با دینِ حق، خروج از عرصه مسلّمات 20
- صعوبت واقع گرایی در بحث، عذر موجهی نیست 21
- ١. احتمال خطا و اشتباه از هرکس 22
- واقع گرایی در بررسی دینِ حق 22
- اشاره 22
- ٣. مهم، واضح بودن دلیل است، نه قانع کردن خصم 23
- ٢. تعیین حدود دلالت دلیل 23
- کلیات 26
- اشاره 26
- وجوب دفع کردن ضرر از خود 27
- گفتار نخست: لزوم تفحص کردن از دین 27
- اشاره 27
- تمرکز ادیان بر ثواب و عِقاب آخرتی 28
- وجوب پرهیز از ضرر احتمالی 28
- نمونه هایی از بیانات قرآن دربارۀ ثواب و عقاب اُخروی 29
- وجوب بررسی ادلۀ دین بر هر که دعوت آن را شنیده 32
- اشاره 35
- گفتار دوم: وجوب پذیرفتن حق 35
- دیدگاه قرآن دربارۀ مستبدان و عنادورزان 35
- لزوم تحقیق در درستی دلیل 37
- گفتار سوم: عام بودن حجیت عقل 38
- اشاره 40
- [اصول دین] 40
- گفتار چهارم: مسائل دینی ای که باید آموخت 40
- [اصول مذهبِ حق] 41
- اقرار اجمالی یا تفصیلی به هر حقیقت دینی ای واجب است 42
- تأکید قرآن و حدیث بر اقرار به حقایق دینی 43
- در عقاید، دلیل کافی باید داشت 46
- بخش اول: توحید 48
- اشاره 48
- اشاره 49
- توحید، امری فطری و اساسی 49
- درآمد 49
- صداقتِ پیامبر (ص) در ادعای نبوت، دلیلی بر توحید 51
- اشاره 53
- اشاره 53
- اشیاء یا ممتنع اند، یا ممکن، یا واجب 53
- فصل اول: اثبات آفریدگار عالم 53
- وجود اشیای ممکن، علتِ وجوددهنده می خواهد 54
- واجب الوجود بی آغاز و جاودانه است 54
- ضرورت احتیاجِ اثر به مؤثّر 55
- وجود عالَم باید بر علّتِ علّت ها استوار باشد 56
- ادعای تسلسل علل تا بی نهایت 57
- اشاره 58
- ادعای ازلی بودن ماده باطل است 58
- ادعای قدیم بودن ماده در این عالم 58
- عروض صورت بر ماده علت می خواهد 59
- سیر حرکتی هستی، در فیلمی سینمایی 60
- وحدت نظام هستی، و ظرافت و شکوه آن 60
- نمونه ای از بیانات قرآنی، درباره آیات الهی 61
- گذشت زمان و تجلی عظمت آفریدگار 64
- فصل دوم: نفی شریک از خدا 66
- اشاره 66
- استدلال بر توحید خداوند، و نفی شریک از او 66
- خدایان متعدد و جنگِ قدرت 68
- اتقان و هماهنگی در آفرینش، دلیل بر توحید 68
- اگر خدا را شریکی بود، مردم را به سوی خود دعوت می کرد 69
- اعتقادِ لازم، توحید است و بس 71
- اشاره 73
- بخش دوم: نبوت و رسالت 73
- اشاره 74
- فصل اول: نیاز بشر به رسولان 74
- مناسبت بین عقل و تکلیف 75
- قاعده لطف و بعثت انبیا 75
- هدایت مردم، تنها با فرستادن رسولان 77
- نو شدن نبوت ها همگام با تحولات اجتماعی 80
- اشاره 80
- فصل دوم: مدت رسالت 80
- دعوت اسلام در هنگامه ای مناسب 81
- یهودیت و مسیحیت 81
- سخنی دربارۀ تورات و انجیل 83
- یهودیت و مسیحیت دین های خاتَم نبودند 84
- آمادگی مردم برای شنیدن دعوت اسلام 84
- گسترش اسلام 85
- زمینه برای فصل بعد 86
- فصل سوم: قرآن مجید 88
- اشاره 88
- ١. دلایل اجمالی اعجاز قرآن بدون بیان شکل اعجاز 90
- ادله اعجاز قرآن 90
- اشاره 90
- الف) اعتماد پیامبر (ص) به قرآن 90
- اشاره 90
- ب) مبارزه طلبی قرآن، دلیل بر اعجاز آن 94
- کوشش های نافرجام برای رقابت با قرآن کریم 95
- اشاره 98
- ٢. دلایل اعجاز قرآن در شکل های متفاوت اعجاز 98
- الف) اعجاز بلاغی 98
- ب) اوضاع عصر جاهلیت 107
- ج) خبرهای غیبی 114
- د) حقایق علمی 119
- اشاره 131
- فصل چهارم: بشارت پیامبران گذشته 131
- شواهدی بر صدق ادعای وجود بشارت ها 134
- اشاره 134
- قرآن اعتراف اهل کتاب را می نویسد 135
- ماجرای مباهله 135
- اشاره های موجود در عهدین به پیامبری محمد (ص) 136
- اشاره 137
- فصل پنجم: معجزات و کرامات 137
- کرامت های اهل بیت (علیهم السلام) 137
- درستی انتساب 138
- ثبت بسیاری از کرامات به مثابه وقایع تاریخی 138
- بعضی معجزات به روایت قرآن 139
- علت عدم ذکر قصه معراج در قرآن 142
- اشاره 143
- عدم رؤیت این دو معجزه در سرزمین های دیگر 143
- سخنی در شکافتن ماه و بازگشت خورشید 143
- تأثیر خورشید و ماه بر سیر عالم هستی 143
- دفع اشکال در قضیۀ شکافتن ماه 144
- دفع اشکال در قضیه بازگشت خورشید 145
- نقل معاندان، بهترین گواه 146
- استمرار و تجدد معجزات و کرامات 159
- فصل ششم: اسلام، برنامه ای فراگیر 160
- اشاره 162
- فصل هفتم: دانش ها و اندیشه های الهی 162
- خطبه های فاطمه زهرا 163
- حقایق علمی در بیان پیامبر (ص) و اهل بیت (علیهم السلام) 165
- اشاره 168
- فصل هشتم: اصول گرایی و ارزش محوری در اسلام 168
- وجوب حرمت گذاری اهل بیت بر مسلمانان 174
- اهل بیت (علیهم السلام) و آگاهی از حقایق یقینی 176
- اشاره 176
- فاطمه زهرا و فرجام تاریک امت 176
- نامه امام حسین (ع) به برادرش محمد بن حنفیه 177
- خطبه زینب کبری در مجلس یزید 178
- سخن زینب کبری با امام زین العابدین (ع) 179
- حدیث سلیمان بن هارون 180
- نوشته ای در تعیین ائمه (علیهم السلام) 181
- تأثیرگذاری اهل بیت (علیهم السلام) در پیروانشان 183
- معنای لغوی عصمت 184
- فصل نهم: عصمت پیامبر (ص) 184
- گفتار نخست: حقیقت و خاستگاه عصمت 184
- اشاره 184
- خاستگاه عصمتِ از نادانی و خطا 185
- خاستگاه عصمتِ از گناهان 185
- اختیار معصوم (ع) در طاعت و ترک معصیت 187
- عصمت، جبر نیست 187
- اشاره 187
- وجوب عصمت دلیل بر اجبار نیست 188
- اشاره 189
- گفتار دوم: دلایل عصمت پیامبر (ص) 189
- وجوب عصمت پیامبر (ص) در تبلیغ دین 189
- یک - وجوب عصمت پیامبر (ص) از همه گناهان 190
- دلیل نقلی بر عصمت پیامبر (ص) 191
- دو - عصمت پیامبر (ص) از فراموشی و نسیان 193
- تنها اعتقاد به اصل نبوت واجب است 195
- اشاره 196
- بخش سوم: امامت 196
- ادیان آسمانی و آسیبی بزرگ 197
- اشاره 197
- مقدمه 197
- قرآن کریم و منع از تفرقه 198
- خبر دادن پیامبر (ص) از تفرقۀ امت 199
- فتنه های پیش رو و هشدارها 200
- تهدید قاطعانه و سخت 201
- اشاره 202
- دلایل روشن بر موقعیت های اختلاف انگیز 202
- پایداری در مسیر حق جویی 205
- خوش گمانی به اشخاص، پس از شناختن حق 206
- لزوم روشن بودن ادلۀ امامت 207
- فصل اول: امامت دینی 209
- پیامبر (ص) ، پیشوای دین و دنیا 209
- اشاره 209
- ٢. پیشوایی در امور دنیا 209
- ١. پیشوایی در دین 209
- امامت در باور شیعیان 210
- گفتار اول: لزوم قرار دادن امامت دینی 211
- اشاره 211
- سنّت پیامبر (ص) در معرض نابودی 212
- امامت در ادیان گذشته 213
- نیاز اسلام به امامت 215
- مناظرۀ هشام بن حکم در حضور امام صادق (ع) 215
- کافی نبودن وجود مرجع دینی برای رفع اختلاف 217
- رد این ادعا 217
- عدم تناسب وجوب مرجعیت دینی با مسئله غیبت 218
- پاسخ 218
- گفتار دوم: توقّف امامت دینی به نص 219
- گفتار سوم: تصریح بر امامت اهل بیت (علیهم السلام) در دین اسلام 220
- اشاره 220
- احتجاج منصور بن حازم 221
- ١. منحصر بودن ادعای تعیین امامت به اهل بیت (علیهم السلام) 221
- اشاره 221
- احتجاج ابن اذینه 223
- ٢. روایات نقل شده در مرجعیت اهل بیت (علیهم السلام) 226
- الف) حدیث ثقلین 226
- اشاره 226
- ب) حدیث سفینه 228
- ج) حدیث «اهل بیت من امان امتند» 229
- ه) دو حدیث دیگرگون، اما مناسب 230
- د) حدیث «جانشینان دادگر» 230
- و) تعدادی از روایات وارده در شأن امیرمؤمنان (ع) 231
- ز) آیه تطهیر 237
- ح) احادیث منزلت 239
- ط) روایاتی که بر وصی بودن علی (ع) دلالت دارد 240
- ی) روایاتی که در حق همۀ اهل بیت 241
- گفتار چهارم: اهل بیت (علیهم السلام) کیانند؟ 245
- اشاره 245
- برکاتِ پیشوایی اهل بیت (علیهم السلام) 247
- اشاره 249
- گفتار اوّل: ضرورت نص در امامت 249
- اشاره 249
- فصل دوم: امامت سیاسی 249
- اشاره 250
- کافی بودن ادلۀ مرجعیت دینی ائمه 250
- ١. ادلۀ اجمالی مناسب با ادعای امامیه 251
- اشاره 258
- صداقت شیعه در نقل روایات ائمه (علیهم السلام) 259
- ٢. مقایسۀ رویکرد امامیه با رویکرد عامه 261
- اشاره 270
- اشاره 270
- الف) شروط بایسته در جعل نظام شورا 270
- حدود و ضوابط شورا 271
- ضرورت وجود گروهی خاص که. . . 273
- ضرورت اقامۀ دلیل شرعی 273
- ب) ارزیابی نظام مشورتی 275
- شروطی برای تمام نظام ها 275
- ١. منحصر بودن ادعای نص در ائمه (علیهم السلام) 278
- گفتار دوم: اثبات وجود نص دربارۀ دوازده امام 278
- اشاره 278
- اشاره 279
- آیا این سه طریق کافی است؟ 279
- ٢. ادعای اهل بیت (علیهم السلام) دربارۀ نص 279
- ٣. اجماع شیعه 279
- 4. روایات مربوط به امامت 282
- اشاره 282
- الف) روایات وارده دربارۀ امیرمؤمنان (ع) و اهل بیت (علیهم السلام) به طور عموم 283
- ب) روایات ویژه، مربوط به امامت هر یک از ائمه (علیهم السلام) 306
- آیۀ «اولواالارحام» 307
- ١. امام علی بن حسین، زین العابدین (ع) 315
- اشاره 315
- شواهد بر امام نبودن زید شهید 316
- ٣. امام جعفر بن محمد صادق (ع) 316
- ٢. امام محمد بن علی باقر (ع) 316
- اسلحۀ پیامبر (ص) ، تنها نزد امام است 317
- جریان امامت از پدر به فرزند 318
- امام صادق (ع) شخصیتی متمایز 319
- اشاره 320
- الف) روایات مربوط به «سلاح پیامبر (ص)» 320
- 4. امام موسی بن جعفر کاظم (ع) 320
- ب) روایات مربوط به انتقال امامت از پدر به فرزند 321
- بطلان ادعای اسماعیلیه 321
- بطلان ادعای فطحیه 322
- وصیت، ویژۀ امام کاظم (ع) 323
- 5. امام علی بن موسی الرضا (ع) 324
- اشاره 324
- الف) روایات مربوط به «سلاح پیامبر خدا (ص)» 325
- ب) روایات استمرار امامت در فرزندان ائمه 325
- بطلان ادعای واقفیه 326
- 6. امام محمد بن علی جواد (ع) 326
- اشاره 326
- الف) روایات سلاح پیامبر (ص) 326
- ب) روایات استمرار امامت در فرزندان ائمه 327
- خردسالی امام جواد (ع) گواهی بر تأییدات الهی 328
- ٧. امام علی بن محمد هادی (ع) 332
- ٨. امام حسن بن علی عسکری (ع) 333
- ٩. آخرین امام، حجه بن الحسن، امام منتظر (عجل) 335
- چند دسته روایت 335
- اشاره 335
- سرگردانی شیعیان پس از امام عسکری (ع) 341
- گفتار سوم: عصمت ائمه (علیهم السلام) 344
- گفتار چهارم: وجوب شناخت امام 350
- بخش چهارم: عدل، حسن و قبح عقلی، قضا و قدر 353
- اشاره 353
- اشاره 355
- فصل اول: حسن و قبح عقلی 355
- معنی لا یُسْئَلُ عَمَّا یَفْعَلُ وَ هُمْ یُسْئَلُونَ 357
- فصل دوم: قضا و قَدَر 360
- اشاره 360
- بطلان سخن جبرگرایان 361
- بطلان اعتقاد به تفویض 362
- (امر بین امرَیْن) 363
- لوازم اعتقاد به قضا و قَدَر 366
- اشاره 367
- بخش پنجم: معاد 367
- معاد جسمانی 369
- اعتقاد واجب دربارۀ معاد 369
- رستاخیز در دنیا 370
- کتابنامه 373
نخست، به هفتاد حدیث بالغ می شود. بر این همه، دو دستۀ دیگر از روایات را نیز باید اضافه کرد:
اسلحۀ پیامبر (ص) ، تنها نزد امام است
دستۀ نخست، روایات متعددی است که تصریح دارد سلاح پیامبر خدا (ص) ، تنها نزد امام (ع) یافت می شود (1)؛ از جمله سخن امام باقر (ع) در روایت «برید» ، دربارۀ این کلام خدای متعال: «خداوند به شما فرمان می دهد که امانت ها را به صاحبانش بدهید» (2)، امام (ع) فرمودند: «منظور ما هستیم. هر یک از ما باید سلاح، علم و کتبی را که نزد اوست، به امام بعدی تحویل دهد» . (3)
نیز حدیث حسن بن ابی ساره از امام باقر (ع) که فرمود:
سلاح نزد ما، همچون تابوت است که هرگاه به در خانۀ یکی از بنی اسرائیل قرار می گرفت، آنها می فهمیدند که فرمانروایی و سلطنت یافته است. همچنین سلاح به هر کسی سپرده شود، او امام است. (4)
بلکه این مطلب، از آنچه دربارۀ امیرمؤمنان (ع) هنگام مرگ، به عنوان وصیت نقل شده، به خوبی آشکار می گردد. (5)
تمام این روایات، امامتِ امام صادق (ع) را ثابت می کند. البته با ضمیمه کردن روایات متعددی که می گوید سلاح پیامبر (ص) نزد ایشان بوده است (6)؛ همچون حدیث «عبدالاعلی بن اعین» که گفت: شنیدم امام صادق (ع) چنین می فرماید: «سلاح
1- به احادیث این بحث در کافی، ج١، صص٢٣٢و ٢٣٨ و بحارالانوار، ج٢6، صص٢٠١ و ٢٢٢ مراجعه کنید.
2- نساء: 5٨.
3- بحارالانوار، ج٢6، صص٢٢٠ و ٢٢١.
4- بحارالانوار، ج٢6، صص٢٢٠ و ٢٢١.
5- کافی، ج١، ص٢٩٨.
6- کافی، ج١، ص٢٣٢ و ٢٣٧؛ بحارالانوار، ج٢6، صص٢٠١ و ٢٢٢.