بررسی گسترده ی فقهی: معونه الظالمین، الولایه من قِبَل الجائر و جوائز السلطان صفحه 217

حکم جوائز السلطان و نظائر آن از اموال مشتبه

اشاره

دومین مسأله ای که مرحوم شیخ در خاتمه بعد از بیع مصحف(1) مطرح می فرماید، مسأله ی جوائز السلطان و عماله است. مراد از سلطان در این جا، سلطان جائری است که لایتورع عن محارم الله.

این مسأله همان طور که مرحوم شیخ تذکر می دهد اختصاص به جوائز ندارد، بلکه هر مأخوذی از سلطان را چه مجاناً باشد و چه بالعوض شامل می شود و حتّی می توانیم بگوییم این بحث از برخی جهات اختصاص به سلطان هم ندارد، بلکه هر مأخوذی از هر غاصب یا کسی که احتمال می رود غاصب باشد را شامل می شود، بدین جهت مسأله اهمیت ویژه ای پیدا می کند؛ چون هر مسلمانی شبانه روز با این مسائل روبرو است و احتمال می دهد مالی را که در مقابل خرید و فروش أخذ می کند، غصبی باشد یا متعلّق خمس باشد بنابر عدم تحلیل و یا ... .

به هر حال این مسأله بسیار مورد ابتلاء است که فهم شقوق و احکام آن مورد نیاز است و متأسفانه این گونه مسائل در توضیح المسائل به طور کامل مطرح نشده و طلاب و فضلاء هم کثیراًما مورد سؤال قرار می گیرند. پس فهم این مسائل مفید و لازم است، خصوصاً برای کسانی که متصدی پاسخ گویی به دیگران هستند.

1- بحث بیع مصحف در ضمن مقالات فقهی (6) به چاپ رسیده است.