بررسی گسترده ی فقهی: معونه الظالمین، الولایه من قِبَل الجائر و جوائز السلطان صفحه 307

دستشان را تکان دادند. هشام می گوید خَطّاب دوباره حرفش را تکرار کرد [که گشتیم ولی پیدا نکردیم] و حضرت دوباره فرمودند: دنبال بگرد و تلاش کن، پس اگر پیدا کردی [که مال را به او بده] و الا آن مال مثل مال خودت می باشد تا وقتی که کسی سراغ آن مال بیاید و اگر حادثه ای برای تو اتفاق افتاد، وصیت کن اگر کسی به دنبال مال آمد به او پرداخت شود.

اشکالی که بر استدلال به این روایت بر مدعا وارد است، مانند اشکال بر استدلال به روایت سابق است؛ زیرا در این روایت هم مالک معلوم است، هرچند دسترسی به او وجود ندارد، و از این جهت إن شاء الله بعداً سخن خواهیم گفت.

3. روایت حفص بن غیاث:

مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بِإِسْنَادِهِ عَنِ الصَّفَّارِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ الْقَاسَانِیِّ(1) عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ سُلَیْمَانَ بْنِ دَاوُدَ الْمِنْقَرِیِ عَنْ حَفْصِ بْنِ غِیَاثٍ(2)

1- رجال النجاشی، ص255: علی بن محمد بن شیره القاسانی (القاشانی) أبو الحسن کان فقیها، مکثرا من الحدیث، فاضلا، غمز علیه أحمد بن محمد بن عیسی، و ذکر أنه سمع منه مذاهب منکره و لیس فی کتبه ما یدل علی ذلک. له کتاب التأدیب، و هو کتاب الصلاه، و هو یوافق کتاب ابن خانبه، و فیه زیادات فی الحج، و کتاب الجامع فی الفقه کبیر. أخبرنا علی بن أحمد بن محمد بن طاهر قال: حدثنا محمد بن الحسن قال: حدثنا سعد عن علی بن محمد بن شیره القاسانی (القاشانی) بکتبه.

2- معجم رجال الحدیث، ج6، ص149: قال النجاشی: حفص بن غیاث بن طلق بن معاویه بن مالک بن الحرث بن ثعلبه بن ربیعه بن عامر بن خیثم بن وهبیل بن سعد (سعید) بن مالک بن النخع بن عمرو بن عله بن خالد بن مالک بن أود أبو عمر القاضی، کوفی، روی عن أبی عبد الله جعفر بن محمد … علیهما السلام … و ولی القضاء ببغداد الشرقیه لهارون ثم ولاه قضاء الکوفه، و مات بها، سنه أربع و تسعین و مائه ... . و قال الشیخ: حفص بن غیاث القاضی عامی المذهب، له کتاب معتمد، أخبرنا به عده من أصحابنا، عن محمد بن علی بن الحسین عن أبیه، و محمد بن الحسن، عن سعد بن عبد الله، و الحمیری، عن محمد بن الولید عن محمد بن حفص، عن أبیه، حفص بن غیاث ... . و ذکر فی العده فی بحث حجیه خبر الواحد، عمل الطائفه بأخبار حفص بن غیاث، و یظهر من مجموع کلامه فیها: أن العداله المعتبره فی الراوی أن یکون ثقه متحرزا فی روایته عن الکذب، و إن کان مخالفا فی الاعتقاد، فاسقا فی العمل، نعم روایه المعتقد للحق الموثوق به یتقدم علی غیره فی مقام المعارضه. و المتحصل من ذلک: أن حفص بن غیاث ثقه و عملت الطائفه بروایاته. ثم إن الظاهر أن الرجل کان عامیا لشهاده الشیخ بذلک.