بررسی گسترده ی فقهی: معونه الظالمین، الولایه من قِبَل الجائر و جوائز السلطان صفحه 329

استدلال به صحیحه ی منصور بن حازم بر کفایت صرف ادعا

اشاره

مستند احتمال اوّل می تواند صحیحه ی منصور بن حازم باشد که این چنین است:

مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ عَلِیٍّ عَنْ أَبِیهِ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِهِ عَنْ مَنْصُورِ بْنِ حَازِمٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ … علیه السلام … قَالَ: قُلْتُ عَشَرَهٌ کَانُوا جُلُوساً وَ وَسْطَهُمْ(1) کِیسٌ فِیهِ أَلْفُ دِرْهَمٍ فَسَأَلَ بَعْضُهُمْ بَعْضاً أَ لَکُمْ هَذَا الْکِیسُ فَقَالُوا کُلُّهُمْ لَا وَ قَالَ وَاحِدٌ مِنْهُمْ هُوَ لِی فَلِمَنْ هُوَ؟ قَالَ: لِلَّذِی ادَّعَاهُ.

وَ رَوَاهُ الشَّیْخُ بِإِسْنَادِهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ یَحْیَی عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْوَلِیدِ(2) عَنْ یُونُسَ عَنْ مَنْصُورِ بْنِ حَازِمٍ وَ رَوَاهُ فِی النِّهَایَهِ عَنْ یُونُسَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ مَنْصُورِ بْنِ حَازِمٍ.(3)

منصور بن حازم می گوید به امام صادق … علیه السلام … عرض کردم ده نفر [در محلّی] نشسته بودند و در موضعشان کیسه ای بود که هزار درهم در آن بود، یکی از دیگران پرسید آیا این کیسه مال شماست؟ همه گفتند نه، مال ما نیست. یک نفر گفت مال من است. [با این وصف] این کیسه مال کیست؟ حضرت فرمودند: مال کسی است که آن را ادعا کرده است.

1- العین، ج 7، ص279: الْوَسْطُ، مخففا یکون موضعا للشی ء، تقول: زید وَسْطَ الدَّارِ، فإذا نصبت السین صار اسما لما بین طرفی کل شی ء.

2- رجال النجاشی، ص345: محمد بن الولید البجلی الخزاز أبو جعفر الکوفی ثقه، عین، نقی الحدیث، ذکره الجماعه بهذا روی عن یونس بن یعقوب و حماد بن عثمان و من کان فی طبقتهما، و عمر حتی لقیه محمد بن الحسن الصفار و سعد. له کتاب نوادر أخبرنا محمد بن محمد قال: حدثنا جعفر بن محمد قال: حدثنا علی بن الحسین السعدآبادی، عن أحمد بن محمد بن خالد، عنه بکتابه.

3- وسائل الشیعه، ج 27، کتاب القضاء، ابواب کیفیه الحکم و احکام الدعوی، باب17، ح1، ص273 و الکافی، ج7، ص422.