بررسی گسترده ی فقهی: معونه الظالمین، الولایه من قِبَل الجائر و جوائز السلطان صفحه 39

حرام، حبّ بقاء ظلمه است، نه إعانه الظالمین فی غیر ظلمهم.

سپس مرحوم شیخ می فرماید: حتّی نمی توانیم بگوییم این مقدار حبّ بقاء آنان به اندازه ی وفای به کرایه حرام است، بلکه حبّ آنان به عنوان سلطان و حاکم حرام است و در حقیقت حضرت با این کلامشان صفوان را تحذیر می کنند همین اندازه که حبّ آن ها را به واسطه ی معاشرت با آنان همان طور که خود هارون گفت حُسن صحبت داری داشته باشی، به وادی محبت آنان در مراتب بالاتر کشیده می شوی که آن حرام است.

بررسی کلام شیخ … قدس سره …

به نظر ما بخش اوّل کلام شیخ که فرمودند از این روایت بیش از حرمت حبّ بقاء ظلمه استفاده نمی شود، درست است امّا بخش دوّم کلام ایشان که از آن هم تنزل کرده و فرمودند این مقدار حبّ بقاء آنان که صفوان جمال داشت، حرام نیست بلکه کراهت داشته و در حقیقت کلام حضرت تحذیر است، محلّ تأمل بوده و قابل پذیرش نیست؛ زیرا حضرت در تعلیل فرمودند: «أَ تُحِبُّ بَقَاءَهُمْ حَتَّی یَخْرُجَ کِرَاؤُکَ» سپس علی الاطلاق فرمودند: «مَنْ أَحَبَّ بَقَاءَهُمْ فَهُوَ مِنْهُمْ وَ مَنْ کَانَ مِنْهُمْ کَانَ وَرَدَ النَّارَ» که به روشنی استفاده می شود حبّ بقاء آن ها حتّی برای یک لحظه؛ چون مساوی با حبّ ظلم است زیرا آن ها هر لحظه غاصب خلافت، غاصب حقوق معصوم … علیهم السلام … و غاصب حقوق مردم هستند و جنایت می کنند حرام می باشد. بنابراین از این روایت گرچه نمی توان استفاده کرد نفس عمل (إعانه ی ظالمین فی غیر ظلمهم) حرام است، امّا می توانیم استفاده کنیم اگر این عمل همراه حبّ بقاء آن ها باشد حرام است. پس اگر کسی کار مباحی برای ظالمین انجام دهد بدون این که حبّ بقاء آن ها را داشته باشد، بلکه آرزو دارد هرچه