بررسی گسترده ی فقهی: معونه الظالمین، الولایه من قِبَل الجائر و جوائز السلطان صفحه 445

یکی از مصادیق تصرّف مالکانه است.

بله، فقط یک تفاوت وجود دارد و شاید همین جهت صدقه را از تملّک ممتاز کرده و آن این که اگر بعد از تصدّق، مالک پیدا شود و راضی به صدقه باشد، ثواب و اجر آن برای مالک محسوب می شود و در صورتی که راضی به صدقه نباشد، اجر برای ملتقط محسوب می شود نه مالک، و ملتقِط ضامن است.

بررسی روایات لقطه

اشاره

بررسی روایات لقطه(1)

1. صحیحه ی حلبی:

مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بِإِسْنَادِهِ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ سَعِیدٍ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ حَمَّادٍ عَنِ الْحَلَبِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ … علیه السلام … فِی حَدِیثٍ قَالَ: وَ اللُّقَطَهُ یَجِدُهَا الرَّجُلُ وَ یَأْخُذُهَا قَالَ: یُعَرِّفُهَا سَنَهً فَإِنْ جَاءَ لَهَا طَالِبٌ وَ إِلَّا فَهِیَ کَسَبِیلِ مَالِهِ.(2)

حلبی از امام صادق … علیه السلام … در حدیثی نقل می کند که در مورد لقطه ای که کسی پیدا کرده و آن را برمی دارد، فرمودند: یک سال تعریف می کند، پس اگر طالبی برای آن آمد [به او تحویل می دهد] و الا مانند سبیل مالش است.

این که حضرت می فرمایند: «فَهِیَ کَسَبِیلِ مَالِهِ» و نمی فرمایند: «فهی مالُه» به خاطر آن است که در روایات دیگر می فرماید ضمان دارد. این تعبیر بهتر از تعبیر آقایان به «تملّک» است؛ چون تملّک به معنای دقیق کلمه که مثل بقیه ی اموالش باشد و ضمان نداشته باشد، محقق نمی شود. به هر حال مراد آقایان از تملّک باید این نوع تملّک باشد که ضمان هم دارد.

1- صاحب وسائل … قدس سره … این روایات را در باب دوم از ابواب لقطه جمع آوری کرده است.

2- وسائل الشیعه، ج 25، کتاب اللقطه، باب2، ح1، ص441 و تهذیب الاحکام، ج6، ص389.