بررسی گسترده ی فقهی: معونه الظالمین، الولایه من قِبَل الجائر و جوائز السلطان صفحه 473

بعض روایات مربوط به قرعه

صحیحه ی منصور بن حازم:

أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ الْبَرْقِیُّ فِی الْمَحَاسِنِ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ جَمِیلِ بْنِ صَالِحٍ عَنْ مَنْصُورِ بْنِ حَازِمٍ قَالَ: سَأَلَ بَعْضُ أَصْحَابِنَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ … علیه السلام … عَنْ مَسْأَلَهٍ فَقَالَ: هَذِهِ تُخْرَجُ فِی الْقُرْعَهِ ثُمَ قَالَ: فَأَیُّ قَضِیَّهٍ أَعْدَلُ مِنَ الْقُرْعَهِ إِذَا فَوَّضُوا أَمْرَهُمْ إِلَی اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَ لَیْسَ اللَّهُ یَقُولُ (فَساهَمَ فَکانَ مِنَ الْمُدْحَضِینَ).

وَ رَوَاهُ ابْنُ طَاوُسٍ فِی أَمَانِ الْأَخْطَارِ وَ فِی الِاسْتِخَارَاتِ نَقْلًا مِنْ کِتَابِ الْمَشِیخَهِ لِلْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ مِنْ مُسْنَدِ جَمِیلٍ عَنْ مَنْصُورِ بْنِ حَازِمٍ قَالَ: سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ … علیه السلام … یَقُولُ وَ قَدْ سَأَلَهُ بَعْضُ أَصْحَابِنَا وَ ذَکَرَ مِثْلَهُ.(1)

منصور بن حازم می گوید: بعضی از اصحاب ما از امام صادق … علیه السلام … درباره ی مسأله ای سؤال کرد، حضرت فرمودند: این مسأله با قرعه مشخص می شود. سپس فرمودند کدام قضیه عادل تر از قرعه است، هرگاه امرشان را به خداوند عزوجلّ تفویض کنند. آیا خداوند نمی فرماید: (فَساهَمَ فَکانَ مِنَ الْمُدْحَضِینَ)(2)؛ پس قرعه زد و از انداخته شدگان شد.

گرچه از صدر روایت نمی توان چیزی استفاده کرد، چون مسأله معلوم نیست چه بوده ولی حضرت در ذیل، آن را توسعه می دهند و می فرمایند: «فَأَیُّ قَضِیَّهٍ أَعْدَلُ مِنَ الْقُرْعَهِ إِذَا فَوَّضُوا أَمْرَهُمْ إِلَی اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ» و سپس قضیه ی حضرت یونس علی نبینا و آله و علیه السلام را نقل می کنند که در قضیه ی به این مهمی که

1- وسائل الشیعه، ج 27، کتاب القضاء، ابواب کیفیت الحکم و احکام الدعوی، باب13، ح17، ص261 و المحاسن، ج2، ص603.

2- سوره ی صافات، آیه ی141.