سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 2 صفحه 28

می توانیم از حجت اول که محرز است با شک در حجت دوم که عبارت از نقل است و وضع دوم است، به مجرد شک صرف نظر و رفع ید کنیم؟ ایشان می فرماید: «لا یرفع الید عن الحجه بلا حجه او بغیر الحجه» این وضع، این هم استعمال، وضع حجت مشخص است، در حال استعمال حجت مشخص دیگری نداریم. ما هستیم و صرف احتمال وجود یک حجت دیگر، نمی توانیم از آن حجت روشن با احتمال وجود حجت صرف نظر کنیم لذا اصالت عدم نقل را اینجا پیاده می کنیم و این استعمال را حمل می کنیم بر معنای موضوع له اول و حکم می کنیم به اینکه کأنّ«لم یتحقق نقل فی حال الاستعمال».

از این بیان هم جواب نقضی و هم جواب حلی داده شده است. جواب نقضی این است که شما که این حرف را می زنید چرا به آنجایی که تاریخ استعمال مشخص باشد، منحصر کردید؟ آنجایی که تاریخ استعمال هم مشخص نیست همین بیان شما جاری است برای اینکه تاریخ استعمال را نمی دانید، اما شک دارید که در حال استعمال حجت دیگری وجود داشت یا نه؟ لازم نیست تاریخ استعمال را بدانید، این معنی باید برایتان روشن باشد که در حال استعمال آیا نقلی هست یا نه؟ می خواهد تاریخ استعمال مشخص باشد یا نه؟ شما که می گویید«لا یرفع الید عن الحجه بغیر الحجه» اینجا هم جریان دارد، پس چرا مدعا را منحصر کردید به جایی که بالخصوص تاریخ استعمال مشخص باشد؟ این جواب نقضی است.

پرسش:

1 - نتیجۀ دوران امر بین حقیقت و یکی از احوال خمسه چیست؟

2 - بیان مرحوم آخوند(ره) در دوران امر بین احوال خمسه را شرح دهید.

3 - بیان امام خمینی(قده) در بناء عقلاء در اصاله عدم النقل را توضیح دهید.

4 - موارد جریان اصاله عدم النقل را بیان کنید.