- اشاره 1
- کلام محقق عراقی(ره) در استثناء یک مورد از علامیّت عدم صحت سلب 1
- درس نود و یکم 1
- علائم حقیقت و مجاز 1
- بهترین تعریف اطراد در کلام محقق کمپانی(ره) 3
- اطراد از علائم حقیقت 3
- ایراد بر جریان اطراد در مجازات به لحاظ صنف علاقه 4
- اشکال بر علامیّت اطراد برای حقیقت بنابر نظریۀ محقق کمپانی(ره) 5
- پرسش: 7
- اشاره 8
- اشکال به بیان محقق اصفهانی(ره) در علامیّت اطراد برای حقیقت 8
- مناقشه در سببیت صحت اطلاق در علامیت عدم اطّراد برای مجاز 9
- بیان مرحوم بروجردی(ره) در اطراد و عدم الاطراد 10
- مناقشه در کلام مرحوم بروجردی(ره) در صحت اطلاق در همه موارد 12
- بیان بعض الاعلام در تعریف اطراد 15
- اشاره 15
- پاسخ استاد از کلام بعض الاعلام در تعبیر جمیع الاستعمالات 17
- حصول استناد معنا به حاق لفظ، شرط تحقق تبادر 19
- مناقشه در دخالت تکرار در اصل تعلیم اطفال 19
- حاصل بحث در علائم حقیقت و مجاز 20
- اشاره 22
- دوران امر بین حقیقت و یکی از احوال خمسه 22
- بیان مرحوم آخوند(ره) در دوران امر بین احوال خمسه 24
- بیان امام خمینی(قده) در بنای عقلاء در اصاله عدم النقل 25
- موارد جریان اصاله عدم النقل 26
- بیان مرحوم حائری(ره) در اصاله عدم النقل در صورت شک در تاریخ نقل 27
- پرسش: 28
- اشاره 29
- درس نود و پنجم 29
- ثبوت حقیقت شرعیه در الفاظ عبادات 29
- نکات لازم در رابطه با حقیقت شرعیه 30
- بررسی تاریخ رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) دربارۀ وضع الفاظ 30
- مراجعۀ به قرآن دربارۀ وضع الفاظ 32
- اطلاق صلاه به اعمال مخصوصه در لسان مشرکین 34
- پرسش: 36
- حقیقت شرعیه و اقتضای وضع جدید 37
- اشاره 37
- حقیقت شرعیه در زمان رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) 38
- توجیه کلام پیامبر(صلی الله علیه و آله): «صلّوا کما رأیتمونی أصلّی» 39
- ثمرۀ بحث حقیقت شرعیه 40
- بحث اخلاقی 41
- پرسش: 43
- اشاره 44
- نظر مرحوم آخوند(ره) در ترتب ثمرۀ عملی بر بحث حقیقت شرعیه 44
- انکار ترتب ثمرۀ عملی بر بحث حقیقت شرعیه 46
- وصول اکثر الفاظ کتاب و سنت از طریق ائمه(علیه السلام) 47
- کلام مرحوم نائینی(قده) و خوئی(قده) و اشکالات آنها 48
- پرسش: 50
- تواتر؛ تنها طریق اثبات قرآن بودن 51
- اشاره 51
- خصوصیت قرآن در لزوم اثبات آن به وسیلۀ تواتر 52
- ضبط قرآن در زمان رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) 54
- جمع قرآن بعد از پیامبر(صلی الله علیه و آله) 55
- پرسش: 57
- انکار ترتب ثمرۀ عملی بر حقیقت شرعیه 58
- اشاره 58
- محل ترتب ثمرۀ حقیقت شرعیه 60
- طریقۀ آخوند(ره) در باب حقیقت شرعیه 61
- پرسش: 63
- اشکال بر نظر مرحوم آخوند(ره) در تحقق وضع به استعمال 64
- اشاره 64
- پاسخ مرحوم عراقی به اشکال منع تحقق وضع به وسیله استعمال 65
- اشکال استاد به فرمایش محقق عراقی(ره) 67
- اشکال استاد بر محقق نائینی(ره) 68
- پرسش: 69
- وضع الفاظ از راه استعمال 71
- اشاره 71
- حقیقت تعیّنیّه در معانی مستحدثه در شرع 73
- حکم استعمال در کلام شارع 73
- شرط احراز حقیقت تعیّنیّه 75
- پرسش: 76
- اشاره 78
- ثمرۀ بحث حقیقت شرعیه 78
- اشکال بر عدم احراز تأخّر استعمال از وضع 79
- طرح و نقد قول اول در«اصاله تأخر الاستعمال» 79
- طرح و نقد قول دوم در اصل عدم نقل 83
- پرسش: 84
- صحیح و اعم 85
- اشاره 85
- اقوال در باب حقیقت شرعیه 86
- بحث صحیح و اعم 86
- اشاره 86
- فرق کلام باقلانی و منکرین حقیقت شرعیه 87
- تعبیر جامع و صحیح در میان اقوال 89
- اشکال قول باقلانی در تعبیر جامع و حل آن 90
- پرسش: 91
- اشاره 92
- معنای صحت و فساد از نظر مرحوم آخوند(ره) و اشکال آن 92
- عدم قبول معنای صحت و فساد از مرحوم آخوند 94
- تفاوت صحت با کمال(تمام) و فساد با نقصان 96
- پرسش: 97
- ضابطۀ معنای تمامیّت و نقص در مرکبات 98
- اشاره 98
- تعمیم ضابطۀ تمامیّت 99
- استثناء از ضابطۀ تمامیّت 100
- وحدت اعتباری در عبادات 101
- رفع یک شبهه 102
- پرسش: 103
- نحوۀ وضع در الفاظ عبادات و تشابه آن با وضع در اسماء اجناس 104
- اشاره 104
- اشکال به مرحوم آخوند(ره) در نحوۀ بحث 105
- تصویر محل نزاع در الفاظ عبادات و اشکالات آن 106
- بحث اخلاقی 109
- پرسش: 110
- اشاره 111
- نحوۀ وضع در الفاظ عبادات و چگونگی تصور آن 111
- راه حل ها؛ 112
- اشاره 112
- تصویر جامع بنابر قول صحیحی و اشکال آن 112
- راه حل اول در تصویر جامع و اشکال آن 112
- راه حل دوم صحت از راه وصف و اشکال آن 113
- صحّت به حمل اولی 114
- راه حلهای نهایی 115
- پرسش: 116
- أجزاء، شرائط و موانع و ارتباط آنها با بحث صحیح و اعم 117
- اشاره 117
- تقسیم أجزاء به نظر مرحوم آخوند(ره) و نقش آن 118
- نقش شرائط و موانع در بحث صحیح و اعم 119
- اقسام شرائط 120
- پرسش: 122
- دخول بعض شرائط در بحث صحیح و اعم 122
- اشاره 123
- اشاره 123
- اقسام شرائط نسبت به احکام شرعیّه 123
- نظر مرحوم شیخ انصاری(ره) دربارۀ اخذ شرائط در احکام شرعیّه 124
- اشکال فرمایش شیخ انصاری(ره) در چگونگی اخذ اجزاء و شرائط 125
- نظر محقق نائینی(ره) در شرائط مأخوذ در متعلق حکم 126
- اشکال بر استحالۀ اخذ بعض الشرائط در متعلق احکام 128
- اقوال مختلف در مدخلیّت شرائط سه گانه در تسمیه 130
- اشاره 130
- لابدّیت تصویر جامع به نظر مرحوم آخوند(ره) 131
- نظر محقق نائینی(ره) در لابدّیت تصویر جامع 133
- اشاره 137
- نظر محقق نائینی(ره) در تصویر جامع و اشکالات آن 137
- خصوصیتهای جامع 140
- بحث اخلاقی 141
- پرسش: 143
- خصوصیات جامع بنا بر قول به اعم و صحیح 144
- اشاره 144
- تصویر جامع طبق نظر مرحوم آخوند(ره) 147
- اشکال مرحوم بروجردی(ره) به مرحوم آخوند(ره) و پاسخ آن 148
- پرسش: 150
- اشاره 151
- اشکالات استاذنا الاعظم الامام(مدظله العالی) بر مرحوم آخوند(ره) 151
- تصویر جامع بنا بر نظر مرحوم آخوند(ره) 151
- اشاره 151
- پاسخ استاد به اشکال دوم حضرت امام(مدظله) 153
- اشکالات دیگر بر کلام مرحوم آخوند(ره) 154
- پرسش: 157
- اشاره 158
- شناخت جامع از راه آثار و خواص آن 158
- دخالت شرائط در موضوع له 159
- راه حل مرحوم محقق نائینی(ره) و راه حل مرحوم محقق عراقی(ره) 160
- فرق جامع حقیقی و جامع عنوانی 161
- اشکال استاد بر کلام مرحوم محقق عراقی(ره) 163
- پرسش: 164
- ادعای مرحوم محقق کمپانی(ره) در انحصار راه حل در تصویر جامع 165
- اشاره 165
- اقسام ماهیات 166
- فرق اقسام ماهیات با یکدیگر در کلام محقق کمپانی(ره) 167
- اختلاف نظر مرحوم کمپانی(ره) با مرحوم آخوند(ره) 167
- نقد کلام مرحوم محقق کمپانی(ره) و اشکالات آن 170
- پرسش: 171
- اشاره 172
- تصویر جامع بنابر نظر مرحوم آقای بروجردی(ره) 172
- مناقشۀ در کلام مرحوم آقای بروجردی(ره) 174
- فرق نماز با مرکبات دیگر 175
- ارتکاز متشرعه و نظر مرحوم آقای بروجردی(ره) 176
- دعوت طلاب به حضور در جبهه ها 177
- پرسش: 177
- اشاره 178
- تصویر جامع بنابر نظر حضرت امام(مد ظله) 178
- اختلاف وضع در اقسام مرکبات 181
- اشکالات وارد بر راه حل امام(مد ظله) 182
- پرسش: 183
- اشاره 184
- غرض از تصویر جامع در کلام آخوند(ره) 184
- ارتباط تصویر جامع و علائم حقیقت و مجاز 185
- لزوم تصویر جامع 187
- مختار در تصویر جامع بنابر نظر استاد 188
- جریان اصاله البرائه العقلیه در اقل و اکثر ارتباطی 189
- پرسش: 190
- محال بودن جامع بنابر صحیحی 191
- اشاره 191
- سببیت یا مسببیت جامع 193
- تصویر جامع بنابر اعمی و صحیحی 194
- نظر مرحوم محقق نائینی(ره) در جریان اشتغال بنابر صحیحی 195
- پرسش: 197
- ثمرۀ قول به صحیح یا اعم 198
- اشاره 198
- فرق مسأله دوران بین اقل و اکثر با شک در محصّل 199
- برائت بر مبنای انحلال در دوران امر بین اقل و اکثر ارتباطی 200
- جریان انحلال در ترکب 201
- بیان استاد در دفاع از کلام آخوند(ره) 202
- پرسش: 204
- اشاره 205
- تمسک به اطلاق لفظیه در عبادات برای صحیحی و اعمی 205
- اشکال تمسک صحیحی به اطلاق 207
- عدم جواز تمسک صحیحی در شک در جزئیت 207
- بررسی ابواب فقهی و رد اشکال اول 209
- پرسش: 211
- اشاره 212
- علت عدم جواز صحیحی به اطلاق 212
- عدم صغری دلیل بر عدم وجود ثمره 213
- اشکال دوم: مراد از اطلاق و جواب آن 213
- اشاره 213
- فرق بین«أَحَلَّ اللّهُ الْبَیْعَ» و«کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیامُ» 215
- اشکال سوم: مرحلۀ ترتب ثمره 216
- پرسش: 217
- اشاره 218
- وحدت نظر اعمی و صحیحی در تمسک به اطلاق در مقام تعلق امر 218
- فرق نظر اعمی و صحیحی در تکلیف 219
- کیفیت استعمال مطلق در بیان اعمی 221
- تصویر جامع بنابر قول به اعم 222
- تصحیح تکلیف از نظر اعمی به نحو اطلاق و تقیید 223
- پرسش: 224
- وجه جمع صحیحی بین تبادر و تصویر جامع 225
- اشاره 225
- اشکال حضرت امام(ره) بر بیان مرحوم آخوند در تأخر وجود از ماهیّت 226
- اقسام برهان در منطق 228
- لزوم داشتن منشأ در انتقال از شیء به شیء دیگر 228
- ترتب آثار بر وجود خارجی 229
- عدم صحت سلب در بیان مرحوم آخوند(ره) 231
- پرسش: 231
- اشکال حضرت امام(مد ظله) در استحالۀ تبادر بر مبنای مرحوم آخوند(ره) 232
- اشاره 232
- عدم لزوم معلومیت ماهیّت در وضع 233
- ادعای تبادر در صورت اطلاع از آثار و لوازم 235
- استدلال صحیحی به اخبار 235
- رد استاد بر استدلال مرحوم آخوند(ره) 237
- پرسش: 238
- استدلال صحیحی به روایات 239
- اشاره 239
- تقریب دوم استدلال به روایات و نقد آن 240
- تبیین اختلاف میان موارد اجرای قاعدۀ تقدیم تخصص بر تخصیص 241
- اشکال مشترک بر هر دو تقریب استدلال 244
- خلاصۀ نقد استاد بر تقریب دوم 244
- پرسش: 245
- تقریب استدلال صحیحی به دسته دوم از روایات 247
- اشاره 247
- پاسخ آخوند(ره) از اشکال مذکور 249
- نقد پاسخ آخوند(ره) بر دلیل برای نفی حقیقت ادعایی 250
- نقدی بر اشکال استاد در اصاله الحقیقه 251
- پاسخ از نقد: اجرای اصاله الحقیقه در هنگام شک در مراد 252
- پرسش: 253
- دلیل چهارم صحیحی ها در استدلال به کیفیت نامگذاری 254
- اشاره 254
- نقد آخرین دلیل صحیحی ها و مناقشات در آن 256
- بازگردانی دلیل صحیحی به نفع اعمی 258
- نقضی بر دلیل چهارم صحیحی 258
- پرسش: 260
- دلیل استاد به نفع اعمی ها 261
- اشاره 261
- بررسی ادلۀ اعمی ها 263
- دلیل اول: تمسک به حدیث لا تعاد 263
- شبهۀ اعم بودن استعمال از صحت و مجاز 265
- محدودیت استعمال مجازی 265
- اشکال دیگر به استدلال اعمی به حدیث لا تعاد 266
- پرسش: 267
- اشاره 268
- اشکال دوم بر استدلال اعمی به حدیث لاتعاد 268
- اشاره 268
- پاسخ استاد از استدلال دوم اعمی بر حدیث لاتعاد 270
- دلیل سوم اعمی در شرط صحت بودن ولایت برای عبادت 272
- پرسش: 274
- استدلال اعمی به روایت«بنی الاسلام علی الخمس» 275
- اشاره 275
- بیان عظمت امامت در روایت«بنی الاسلام علی الخمس» از امام(علیه السلام) 276
- مراد از صحت در روایت«بنی الاسلام علی الخمس» 278
- استدلال اعمی به روایت«دعی الصلاه» 280
- عدم جواز استدلال اعمی و صحیحی به روایت 282
- پرسش: 283
- تقریب استدلال اعمی به روایت«دعی الصلاه» 284
- اشاره 284
- توجیه روایت«دعی الصلاه» بنابر نهی ارشادی 285
- عدم جواز حمل روایت بنابر استعمال مجازی 287
- استدلال اعمی به صحت نذر در عبادات مکروه 288
- مخالفت نذر در عبادت مکروه 289
- پرسش: 290
- اشاره 291
- صحت انعقاد نذر در عبادات مکروه 291
- اشکالات بر استدلال اخیر اعمی 292
- حکم مخالفت نذر در عبادت فاسد 293
- حل مسألۀ نذر در عبادت مکروه 295
- راه حل مرحوم محقق حائری(ره) و محقق عراقی(ره) 295
- پرسش: 297
- تعلق کراهت به حیثیت و أینیت در مسألۀ نذر 298
- اشاره 298
- عدم تجاوز حکم در صورت تعلق حکم به عنوان 299
- کیفیت دو حکم در صورت نذر 301
- انحصار تعلق تکلیف واحد در عنوان واحد 302
- بطلان استفادۀ دو مفاد متضاد از یک عنوان 303
- پرسش: 304
- دلائل متوجه به ناذر در تکلیف کراهتی 305
- اشاره 305
- اول؛ وجوب اصل تکلیف 305
- دوم؛ متعلق تکلیف کراهتی 306
- سوم؛ حقیقت نذر در عدم اتیان تکلیف کراهتی 307
- مسامحۀ در قول فقهاء به وجوب تکلیف واجب به نذر 308
- برهان بر عدم تغییر نذر در حقیقت تکلیف 309
- مراد از رجحان در نذر 310
- اشکال بر اعمی در مورد ناذر و حل آن بر مبنای مختار 311
- فرق این مسأله با مسألۀ امر به شیء مقتضی نهی از ضد 311
- پرسش: 312
- اشاره 313
- بحث صحیحی و اعمی در خصوص الفاظ عبادات 313
- استعمال حقیقی در کامل و ناقص بنا بر قول اعمی 314
- فرق ماهیّت کلیه و اعلام شخصیه از نظر عناوین 315
- تحلیل استاد از فتوای حضرت امام(ره) در مورد سلمان رشدی 316
- پرسش: 320
- اشاره 321
- استعمال عناوین معاملات در صحیح یا اعم 321
- توقف بحث بر سببی یا مسببی بودن موضوع له 322
- علت عدم صحت تصور ملکیت صحیحه و ملکیت فاسده 323
- اختلاف نظر میان شارع و عقلا در باب معاملات 325
- فرق میان معاملات و عبادات 326
- پرسش: 327
- فرق میان نظر شارع و عقلا در عبادات بنابر قول به صحیح 328
- اشاره 328
- اشکال حضرت امام(مد ظله) بر مرحوم آخوند(ره) 329
- صحیح به حمل اولی ذاتی یا صحیح به حمل شایع صناعی 330
- پرسش: 334
- استعمال الفاظ در معنای کلی یا افراد 336
- اشاره 336
- عدم فرق میان معاملات و عبادات در نظر مرحوم آخوند(ره) 337
- وضع الفاظ برای اعم در عبادات 338
- وضع الفاظ در مرکبات 339
- مقایسۀ بحث با اقرار در تأیید وضع برای صحیح 341
- اشاره 344
- ثمرۀ نزاع صحیحی و اعمّی در باب عبادات 344
- نظر شهید در فرق میان حجّ و بقیۀ عبادات 345
- اشکال بر کلام شهید در باب معاملات 346
- دلائل عرفی بودن مراد از معامله 347
- ثمرۀ نزاع میان صحیحی و اعمی در موارد شک 349
- پرسش: 350
- عدم شرعی بودن بیع در«أَحَلَّ اللّهُ الْبَیْعَ» 351
- اشاره 351
- مسأله تقیید و اطلاق در«أَحَلَّ اللّهُ الْبَیْعَ» 352
- تمسک به سبب یا مسبّب در«أَحَلَّ اللّهُ الْبَیْعَ» 354
- معنای مسببی از«أَحَلَّ اللّهُ الْبَیْعَ» و اشکال آن 355
- بحث اخلاقی 356
- پرسش: 357
- تمسک به اطلاق در مسبّب بودن عناوین معاملات 358
- اشاره 358
- راه حل محقق نائینی(ره) در تمسک به اطلاق 359
- اشکالات استاد بر بیان محقق نائینی(ره) 361
- فرق امر اعتباری و واقعی 362
- پرسش: 363
- مراد از سببیت، شرعی یا عرفی 365
- اشاره 365
- علت لزوم وجود مسبّب در هر بیع 367
- نظر مرحوم آقای بروجردی(ره) در تقدیم زوج بر زوجه در عقد 369
- اشتراک لفظی و اقوال در مسأله 370
- پرسش: 371
- استدلال برای اقوال مختلف در اشتراک لفظی 372
- اشاره 372
- کلام آخوند(ره) در تعدد وضع به تعدد الفاظ 374
- وضع، مقدمۀ استعمال یا دارای اصالت 375
- اوضاع غیر متناهی، لازمۀ الفاظ متناهی و معانی غیر متناهی 375
- استدلال بر قول به ضرورت عدم 377
- پرسش: 378
- اشاره 380
- ماهیّت وضع در اشتراک لفظی 380
- فرق بین مقام وضع و بین مقام استعمال 381
- حقیقت وضع و نام گذاری 382
- استعمال مشترک لفظی در اکثر از معنای واحد 383
- پرسش: 387
- ضرورت یک لفظ برای چند معنی در مشترک لفظی 388
- اشاره 388
- تفهیم و تفهّم، غرض از وضع 390
- اشتراک لفظی بهترین راه برای تفهیم و تفهّم علی سبیل الاجمال 392
- استثناء قرآن از اشتراک لفظی 393
- عدم لزوم اجمال در اشتراک لفظی 394
- پرسش: 395
- استعمال لفظ مشترک، در اکثر از معنای واحد 396
- اشاره 396
- امکان وقوعی استعمال یک لفظ در دو معنا در استعمال واحد 397
- استحاله یا امکان استعمال در اکثر از معنا 399
- فنای لفظ در معنا 400
- احتمالات استحالۀ استعمال مشترک در اکثر از معنا 404
- اشاره 404
- مناقشۀ استاد در کلام مرحوم آخوند 405
- عدم لزوم اجتماع ضدین 407
- بررسی استعمال لفظ از نظر مخاطب و مستمع 408
- تبعیت الفاظ از معانی در لحاظ 409
- معیار تعدد لحاظ 410
- پرسش: 411
- اشاره 412
- عدم امکان تعلّق دو لحاظ به یک شیء 412
- استحالۀ استعمال مشترک در اکثر از معنا 414
- امکان دو لحاظ در آن واحد 415
- دلیل اول استاد در ردّ مرحوم آخوند: وجدان 416
- جواب استاد به مرحوم آخوند(ره) 416
- دیدار استاد از امام خمینی در بیمارستان 417
- پرسش: 418
- دلیل محال بودن استعمال لفظ در بیش از یک معنا 420
- اشاره 420
- ردّ قول محقق نائینی از راه قضایای حملیه 421
- حمل دو محمول متضاد در قضایای حملیه 422
- اختلاف نظر مرحوم نائینی(ره) و مرحوم آخوند(ره) 423
- انواع وجود برای اشیاء 424
- پرسش: 426
- رحلت بنیانگذار جمهوری اسلامی حضرت امام خمینی(ره) انتظار اسلام و جامعه از روحانیت 427
- اشاره 427
- ادامه راه و افکار امام(ره) وظیفۀ همگانی 429
- هدف اسلام از به دست گرفتن قدرت 429
- ایجاد جاذبیت در تبلیغ 430
- تأثیر زندگی و زهد امام(ره) در دنیا 431
- استعمال لفظ در اکثر از یک معنا 432
- راه سوم استحالۀ استعمال در اکثر از معنای واحد 433
- پرسش: 434
- وجود لفظی 435
- استعمال لفظ در اکثر از یک معنا 435
- اشاره 435
- وجود تنزیلی 437
- تخیّلی و غیر عقلانی بودن وجود تنزیلی 438
- بررسی امکان دو وجود تنزیلی در یک لفظ 440
- پرسش: 441
- اشاره 442
- استحالۀ استعمال لفظ در اکثر از معنای واحد 442
- دلیل محقق قمّی(ره) بر عدم جواز استعمال در اکثر از معنای واحد 443
- اشکالات استاد به بیان مرحوم محقق قمی(ره) 445
- نتیجۀ بحث در عدم جواز استعمال لفظ در اکثر از معنا 447
- پرسش: 448
- اشاره 449
- جواز استعمال لفظ در اکثر از یک معنی 449
- بیان صاحب معالم(ره) در فرق میان مفرد و تثنیه و جمع 450
- اشکالات استاد بر صاحب معالم(ره) 450
- اشاره 450
- اشکال مرحوم آخوند(ره) بر صاحب معالم(ره) 452
- خلط مفهوم و مصداق در کلام صاحب کفایه 453
- پرسش: 455
- عدم تکرار مفرد در تثنیه و جمع 456
- استعمال لفظ در اکثر از معنا در مفرد و تثنیه و جمع 456
- اشاره 456
- چگونگی تثنیه در اعلام شخصیه 458
- عدم جریان اشکال دوم در جمع 459
- عدم استعمال لفظ در اکثر از معنا در تثنیه و جمع 460
- پرسش: 462
- اشاره 463
- ارتباط روایات بطون قرآن با استعمال لفظ در اکثر معنای واحد 463
- جواب مرحوم آخوند(ره) از روایت بطون قرآن 464
- اشکال بعض الاعلام بر عدم ارتباط بطن قرآن با لفظ و معنا 465
- دلالت التزامیه بطون آیات بر معانی آیات 466
- وجوه و احتمالات در بطون آیات 467
- اختلاف برداشت مفسرین از آیات 468
- پرسش: 470
- بحث مشتق 471
- اشاره 471
- اشاره 472
- اطلاق مشتق بر ذات متلبس به مبدأ 472
- بحث مشتق، بحث لغوی 473
- فرق بین عقلی بودن و لغوی بودن بحث مشتق 475
- فرق بین عناوین مشتق در متلبس و منقضی 477
- پرسش: 478
- اشاره 479
- چگونگی ارتباط عنوان با ذات و جهت اشتقاقی مشتق 479
- دلیل خروج عنوان منتزع از نفس ذات از بحث مشتق 480
- انتزاع عنوان از نفس ذات مشتق سبب خروج از محل نزاع 480
- دخول عناوین انتزاعیه و اعتباریه در بحث مشتق 483
- عناوین دارای فرد منتزع ذاتی و غیر منتزع ذاتی 484
- پرسش: 485
- مشتق ادبی و خروج افعال و مصادر از محل نزاع 486
- اشاره 486
- خروج مصادر از محل نزاع 487
- ادله صاحب فصول(ره) بر خروج غیر اسم فاعل از بحث مشتق 488
- جواب مرحوم آخوند(ره) به فرمایش صاحب فصول(ره) 489
- دخول نسبت و موارد دارای ملاک مشتق در بحث مشتق 491
- پرسش: 492
- مثال فقهی مبتنی بر بحث مشتق 493
- اشاره 493
- وجه حرمت امّ الزوجه در مقام 495
- طرح مسأله در ربیبه یعنی«بنت الزوجه» 497
- بررسی دخالت قید«مدخول بها» در مقام 497
- پرسش: 499
- نزاع در باب مشتق و حرمت مرضعۀ اولی 500
- اشتراک و افتراق بنت الزوجه و امّ الزوجه 500
- اشاره 500
- بیان امّ الزوجه بودن مرضعۀ کبیرۀ اولی 502
- بیان صاحب جواهر(ره) در حلّ مسألۀ مرضعه 503
- ابتناء حرمت دو مرضعه بر مسأله مشتق 504
- پرسش: 505
- جریان نزاع در اسم زمان 506
- اشاره 506
- اشکال و حلّ مشکل در اسم زمان 508
- نقد فرمایش مرحوم آخوند(ره) توسط استاد 510
- تحقیق در معنای اسم جلاله 511
- پرسش: 513
- اشاره 514
- مناقشۀ در اسم زمان 514
- جواب مرحوم بروجردی(ره) دربارۀ اسم زمان 514
- نحوه اشتراک اسم زمان و مکان 516
- اشکال در اشتراک عنوان میان اضافۀ به مکان و اضافۀ به زمان 517
- نحوه اشتراک در وضع عام و موضوع له خاص 518
- کلی بودن زمان 519
- پرسش: 521
- اشاره 522
- مقدمات بحث مشتق: مادۀ مشتق 522
- اشاره 522
- نظر محققین در مادۀ مشتق 524
- حکم مادۀ مشتقات، بدون هیئت 525
- اشکال دوم در عدم فرق میان ماده و اسم مصدر 527
- پرسش: 528
- تحقیق قول متأخرین در مادۀ مشتقات: 530
- اشاره 530
- بیان حقیقت فعل و فرق آن با اسم 532
- اسناد فعل به زمانیات و مجردات 533
- اشکال مرحوم آخوند(ره) بر تعریف فعل 533
- کیفیت وضع حروف 535
- پرسش: 536
- اشاره 537
- بیان حقیقت معانی حرفیه 537
- بیان مراد از موضوع له خاص در معانی حرفیه 538
- بیان کیفیّت معنای حرفی در هیئات 541
- کیفیت معانی در افعال 542
- پرسش: 544
- تفاوت وضع در فعل و حرف 545
- اشاره 545
- وضع افعال لازم و متعدی در زمان ماضی 546
- وضع فعل مضارع برای حال و استقبال 547
- کیفیت وضع فعل مضارع برای حال و استقبال 548
- بحث اخلاقی 550
- پرسش: 551
- منشاء اختلاف در مصادیق یک هیئت از مشتق 552
- اشاره 552
- عدم اختلاف در مبادی یک هیئت 554
- عدم اخذ شأنیت در معنای اصطلاحی اجتهاد 555
- وضع اختلاف مبادی مشتقات 557
- پرسش: 558
- منشاء اختلاف مصادیق مشتقات 559
- اشاره 559
- اثر قضیه حملیه در اختلاف مشتقات 560
- قول بعض الاعلام(ره) در بیان وجه اختلاف 560
- تحقیق معنای اسم آلت 563
- اشکال انقضاء مبدأ در اسم مکانها 565
- پرسش: 566
- اشتراک اسم فاعل و اسم مفعول در محل نزاع 567
- اشاره 567
- بیان حّق در فرق میان تاجر و ضارب 568
- بیان مراد از کلمه«حال» در بحث مشتق 570
- بیان صحیح در مراد از«حال» 571
- نظر مرحوم آخوند(ره) در مراد از«حال» 571
- وجه عدم ارادۀ زمان نطق از کلمه«حال» 572
- پرسش: 574
- انسلاخ مشتقات از زمان 574
- اشاره 575
- اقسام حال در عنوان مشتق 575
- مقصود مرحوم آخوند(ره) از حال در باب مشتق 576
- اشکال حال به معنای تلبس 578
- بحث اجتماعی 580
- پرسش: 582
- اشاره 583
- حمل اولی ذاتی و شایع صناعی 583
- نظر صدر المتألهین(ره) در حملیه به حمل شایع 584
- نظر حضرت امام(ره) در حملیه به حمل شایع 586
- مقتضای اصل در باب مشتق 588
- پرسش: 589
- بیان مرحوم آخوند(ره) در جریان اصل 590
- اشاره 590
- عدم جریان استصحاب در شبهات مفهومیه 593
- لزوم جریان استصحاب در هر دو فرض 595
- پرسش: 597
- تفصیلات بحث مشتق 598
- اشاره 598
- اشاره 598
- اشکال تفصیلات شش گانه 600
- ادلۀ مرحوم آخوند(ره) در بیان حقیقت مشتق 601
- تضاد بین مواد مشتقات 602
- برگشت تمام ادله به تبادر 603
- پرسش: 604
- اشاره 605
- وحدت وضع و اشتراک معنوی در مشتق 605
- قدر جامع در متلبس و منقضی 606
- ادلۀ مقام اثبات حقیقت مشتق 608
- تفصیل بین محکوم علیه و محکوم به 611
وسیلۀ آن زیر سؤال قرار داده بودند و مخصوصا روشنفکران غیر مسلمان، همین مسألۀ قصاص بود.
چه حملاتی به قصاص کردند، چقدر قصاص انقلاب را زیر سؤال بردند با اینکه این قصاص را امام بزرگوار از جیب خودش در نیاورده بود. این صریح آیات متعددی از قرآن مجید است که در رابطۀ با قصاص وارد شده، اما روی اینکه اینها طرز برخوردشان با مسائل یک طرز خاصی بود برای آنها سنگین بود و چه بسا هم خیال می کردند که اینها نقطۀ ضعف است و از این راه می توانند ضربه ای به انقلاب بزنند. من به آنها کاری ندارم، من به جامعه خودمان کار دارم.
این وظیفۀ من و شماست که اولا یک مقدار فلسفۀ این احکام را خودمان بررسی کنیم مطالعه کنیم، آشنا بشویم و ثانیا مردم را در جریان بگذاریم، مردم را آشنا کنیم با این فلسفه ها، چون مردم جدید العهد هستند اینها خیلی به نظرشان سنگین می آید، لذا باید برایشان توضیح داده شود و فلسفۀ اینها برایشان گفته بشود. مخصوصا با تبلیغات سوئی که دنیا در رابطۀ با این مسائل دارد، دنیا می گوید: کسی که قتلی انجام می دهد این مریض است، مریض را چه باید کرد؟ مریض را نباید به جرم مرضش کشت، بلکه مریض را باید مداوا کرد. مریض را باید از کسالتش بیرون آورد!! یک سلسله حرفهای این طوری در ذهن مردم می آورند، اینها را انسان با مطالعه و مراجعۀ به علل این احکام و فلسفه این احکام که اکثرا اگر انسان دقت کند، فلسفۀ اینها خیلی روشن و خیلی قابل قبول است، منتها هم نیاز به یک مقدار بررسی دارد و هم نیاز به تبیین صحیح دارد که انسان درست بتواند مسأله را بیان و روشن کند.
مثلا در باب قصاص یک وقتی هم من عرض کردم، خود قرآن دارد این مطلب را بیان می کند.
قرآن می گوید: «وَ لَکُمْ فِی الْقِصاصِ حَیاهٌ یا أُولِی الْأَلْبابِ» حیات جامعه بستگی به قصاص دارد. اگر کسی امنیت نفسی نداشته باشد، اگر کسی بزند دیگری را بکشد بعد هم ما بگوییم: که این قاتل مریض است و مریض هم باید معالجه بشود، پس خوب است همه بیمارستانها را پر از این مریضها بکنیم و جان تمام مردم هم در مخاطره بیفتد! درست است این مسأله؟! شما که به عنوان مریض با اینها برخورد می کنید و می گویید مریض را باید مداوا کرد، شما یک بعد قضیه را ملاحظه کرده اید و آن بعد شخصی قاتل است. البته هر قاتلی دچار اشتباه است، هر قاتلی دچار تخیل و اعتقاد خلاف واقع است، باید روشن بشود باید از کسالتهای جهل و امثال ذلک بیرون بیاید، اما این در رابطۀ با قاتل اینطور است، در رابطۀ با مردم مسأله چیست؟ مردم در خطرند، مردم در مخاطرۀ جانشان هستند. در این صورت مردم دیگر امنیت نفسی ندارند و اگر جامعه ای امنیت نفسی در آن وجود نداشته باشد، چطور این جامعه می تواند به حیاتش به زندگی خودش ادامه بدهد؟ این بعد مسأله را اینها ملاحظه نمی کنند، این بعد مسأله را اینها نمی بینند.
در همین جریانی که دیروز در قم به نام رجم تحقق پیدا کرد، این مردم در ذهنشان می آید مگر چه