سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 3 صفحه 194

درس دویست و دوم

اشاره

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلوه و السّلام علی سیّدنا و مولینا و نبیّنا أبی القاسم محمّد صلّی اللّه علیه و آله و سلّم و علی آله الطیّبین الطّاهرین المعصومین و لعنه اللّه علی أعدائهم أجمعین، من الآن الی قیام یوم الدّین.

حقیقت طلب در مفاد امر

بحث در این بود، طلبی که مفاد امر است، یعنی«الف و میم و راء» آیا خصوص طلب وجوبی با اعم از وجوب و استحباب است؟ راه اخیر را مرحوم شیخ ضیاء الدین محقق عراقی(ره 9 بیان کرده بودند. ایشان از راه اطلاق می خواستند خصوص طلب وجوبی را استفاده کنند، و دلیلشان این بود که وجوب، همان مطلق طلب است، و زائد بر طلب چیزی ندارد، لکن استحباب یک طلب ناقص و مقیّد به نقصان است، طلبی است که علاوۀ بر طلب، یک خصوصیت زائده هم دارد. ما در این رابطه با ایشان که وجوب عبارت از خود طلب است، بحث را تمام کردیم، «من دون قید زائد»، ولی در استحباب یک قید زائدی وجود دارد، در این رابطه به نظر می رسد که ما یک بحثی در وجوب و استحباب، و اینکه حقیقت اینها چیست و ماهیت اینها چیست و تمامیت اینها به چیست؟ داشته نباشیم، زیرا هم برای بحث فعلی ما مفید است، و هم برای یک سلسله مباحثی که در باب هیئت افعل و در باب کلی قسم ثالث در پیش داریم باز مسألۀ وجوب و استباب به عنوان اینکه استحباب همان وجوب است با یک ضعف، مطرح می شود، و در موارد دیگری هم مورد ابتلاء واقع می شود. لذا