سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 5 صفحه 197

راجع به مادّه یترتب علیه امران، یترتب علیه ثمرتان. و قید راجع به هیأت هم یترتب علیه ثمرتان و این دو ثمره درست مقابل و نقطۀ مقابل هم است. قید مادّه لازم التحصیل، قید هیأت غیر لازم التحصیل. قید مادّه قبل القید تکلیف نسبت به ذی المقدمه تحقّق دارد، اما قید هیأت قبل القید اصلا تکلیف تحقّق ندارد. لذا این دو ثمرۀ متضاد و متعاکس مترتب می شود بر رجوع قید به مادّه و رجوع قید به هیأت. این هم زمینه می شود برای یک بحثی که به دنبال این می آید و آن این است که اگر ما در یک جایی تردید کردیم که این قید در کلام مولا به مادّه مربوط است تا اثر قید مادّه که دو اثر بود بر آن مترتب شود، یا قید به هیأت مربوط است تا آن دو اثر متضاد بر این قید مترتب به هیأت مترتب شود؛ در اینجا چه باید بکنیم؟ بحث امروز هم مقدمۀ همین معنا بود که در صورت تردید چه طوری با این قید باید برخورد کرد؟ تا فردا«ان شاء الله».

پرسش:

1 - بر فرض رجوع قید به ماده، شیخ انصاری(ره) از اشکال امتناع تقیید هیئت چه جوابی می دهند؟

2 - قیود اختیاری چه فرقی با قیود غیر اختیاری دارند؟

3 - تفصیلی که مشهور در رجوع قید به ماده یا هیئت دارد بیان نمایید.

4 - تفاوت نتیجۀ رجوع قید به هیئت یا ماده را با ذکر مثال بیان نمایید.

5 - اقسام شرط را بیان کرده و با ذکر مثال توضیح دهید.