سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 5 صفحه 22

درس سیصد و چهل و نهم

اشاره

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلوه و السّلام علی سیّدنا و مولینا و نبیّنا أبی القاسم محمّد صلّی اللّه علیه و آله و سلّم و علی آله الطیّبین الطّاهرین المعصومین و لعنه اللّه علی أعدائهم أجمعین، من الآن الی قیام یوم الدّین.

بررسی کلام نائینی(ره) در مقایسۀ بین شرایط و اجزاء

مطلبی را که مرحوم محقق نائینی(ره) با آن طول و تفصیل ذکر فرمودند، مورد مناقشات متعدد قرار گرفته، چه آن مطلبی را که در رابطۀ با تحریر محل نزاع و تعیین محل نزاع بیان فرمودند و چه مطلبی را که در رابطۀ با اصل بحث اختیار کردند. اما مطلبی را که در رابطۀ با تحریر محل نزاع ذکر کردند، اولین مسأله که مسألۀ بسیار مهمی هم بود این بود که ایشان شرائط متعلق تکلیف را از محل نزاع خارج دانستند و خروجش به این نحو بود که هیچ مانعی در این شرائط وجود ندارد و تقریبا دو جهت برای این مسألۀ بیان فرمودند: یکی اینکه این شرائط را با اجزاء مقایسه کردند به این صورت که اگر یک مرکبی داشته باشیم که دارای دو جزء باشد: یک جزئش مثلا اول نهار و یک جزئش آخر نهار و بین اینها حتی فاصلۀ زمانی هم وجود داشته باشد، آیا در اینجا چه می گوییم؟ در اینجا راه غیر از این است که بگوییم هنگامی که آن جزء اخیر در آخر نهار تحقق پیدا می کند، لا محاله مرکب مأموربه همان وقت متحقق می شود، همان زمانی که جزء دوم تحقق پیدا کند، با اینکه فاصلۀ زمانی هم وجود دارد، اما مرکب از دو جزء، انما یتحقق به اینکه جزء اخیرش هم تحقق پیدا کند و قبل از