سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 5 صفحه 245

موجودۀ در نفس مولا عبارت از وجوب است.

یک احتمال سومی که بعض الاعلام ذکر کرده بودند، این بود که وجوب عبارت از آن اراده است، منتها با یک قید، به شرطی این که آن اراده ظاهر شده باشد و بمرحلۀ بروز ظهور رسیده باشد. اما وجوب اسم آن اراده است، در احتمال دوم اراده ولو«لم تکن مظهره» اما روی این مبنایی که بعض الاعلام ذکر کرده اند، وجوب عبارت از آن ارادۀ نفسانیه است، «بضمیمه اظهارها و ابرازها فی الخارج بالاضافه الی العبد» وقتی که ماهیت وجوب را درست روشن کردیم، آن وقت می توانیم در مسألۀ نفسیت و غیرت به لحاظ این که مقسمش عبارت از وجوب است، پیش برویم و مطلب را روشن کنیم.

پرسش:

1 - چرا کلام مرحوم آخوند(ره) در بیان منشاء وجوب در واجبات نفسی از نظر استاد ناتمام است؟

2 - بعض الاعلام از حقیقت وجوب چه تعریفی ارائه داده اند؟

3 - آثار و خواصی که در روایات نسبت به واجبات ذکر شده است، بیان کنندۀ چه حقیقتی می باشد؟