سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 5 صفحه 279

درس سیصد و هشتاد و پنجم

اشاره

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلوه و السّلام علی سیّدنا و مولینا و نبیّنا أبی القاسم محمّد صلّی اللّه علیه و آله و سلّم و علی آله الطیّبین الطّاهرین المعصومین و لعنه اللّه علی أعدائهم أجمعین، من الآن الی قیام یوم الدّین.

مناقشه استاد در دوران بین واجب نفسی و واجب غیری

بحث در این بود که اگر واجبی مردد شود بین این که واجب نفسی یا غیری است؟ مرحوم محقق نائینی«اعلی اللّه مقامه الشریف» از راه این که در واجب غیری دو نوع اشتراط وجود دارد، دو نوع تقیید وجود دارد: یکی این که وجود واجب نفسی مقیّد است به وجود واجب غیری و دیگر این که وجوب واجب غیری مشروط است به وجوب واجب نفسی. چون در وجوب غیری، دو نوع اشتراط تحقق دارد؛ لذا با اصالت الاطلاقی که در هر دو دلیل جریان پیدا کند و یا در یک دلیل جریان پیدا کند؛ ما می توانیم نفسیّت این واجب مردد را اثبات کنیم.

ما در این صدد بودیم که دو نوع اشتراطی که ایشان در واجب غیری مطرح می کردند و اصالت الاطلاق را برای از بین بردن این دو شرط جاری می دانستند؛ آیا این دو نوع اشتراط در واجب غیری تحقق دارد یا ندارد؟ یک شرط را آن روز نفی کردیم و گفتیم: این که می فرماید: وجود ذی المقدمه مشروط به وجود مقدمه است، به این معنا که وجود مقدمه به عنوان قیدیّت در متعلق وجوب نفسی اخذ شده، این حرف غیرصحیحی است و لازمۀ غیریّت این نیست که در تمامی موارد چنین چیزی