سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 5 صفحه 293

اثر وجوب نفسی بر اصالت البرائه مترتب است. آن می گوید: نماز بدون وضو صحیح است و این می گوید: قبل از ظهر وضو لیس بواجب. جمع بین این دو اثر متخالف در باب اصول عملیه که عبارت از یک سری احکام ظاهریۀ در مورد شک است، هیچ مانعی ندارد.

ما هر دو اصل را جاری می کنیم. دو اثر را هم بر آن بار می کنیم. هم می گوییم وضو تا ظهر نشده «لیس بواجب» از آن طرف هم می گوییم اگر نمازش را بدون وضو خواند، روی«اصالت البرائه عن الشرطیه» نمازش صحیح است این هم بیان ایشان در این رابطه. لیکن نسبت به اصل برائت که مناقشه کردیم اما از آن مناقشه اگر ما صرف نظر کنیم، این بیان ایشان در صورت دوم بسیار بیان خوبی است که یک استصحاب در آن رابطه، یک اصل برائت در این رابطه و جمع بین این دو اثر هم در مفاد اصول عملیه هیچ مانعی ندارد تا صورت سوم ان شاء الله.

پرسش:

1 - در فرض عدم اصل لفظی و حکم عقل، مقتضای اصل عملی در دوران بین وجوب نفسی و وجوب غیری چیست؟

2 - دو تفاوت بین وجوب نفسی و غیری در کلام محقق نائینی(ره) را بیان کنید.

3 - در چه فرضی جریان اصاله البرائه نسبت به وجوب نماز و جریان استصحاب نسبت به وجوب وضوء صحیح است؟

4 - منشاء شک در جزئیت و قیدیت چیست؟