سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 5 صفحه 397

درس چهارصد و دوم

اشاره

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلوه و السّلام علی سیّدنا و مولینا و نبیّنا أبی القاسم محمّد صلّی اللّه علیه و آله و سلّم و علی آله الطیّبین الطّاهرین المعصومین و لعنه اللّه علی أعدائهم أجمعین، من الآن الی قیام یوم الدّین.

بیان سه احتمال در کلام شیخ(ره) و اشکال مرحوم آخوند(ره)

در مطلبی که به مرحوم شیخ بزرگوار شیخ انصاری«اعلی الله مقامه الشریف» نسبت داده شده، سه احتمال جریان دارد: یکی این که قصد توصل شرطیت برای وجوب غیری مقدمه داشته باشد.

دوم اینکه قصد توصل به عنوان قضیۀ حینیه مدخلیت در وجوب داشته باشد. سوم اینکه قصد توصّل قید واجب باشد؛ یعنی وجوب غیری به مقدمۀ مقیّد تعلق گرفته باشد به طوری که همان نحو که ایجاد مقدمه وجوب دارد، ایجاد قید هم وجوب داشته باشد، قید برای واجب. این سه احتمال، آیا صحیح است یا نه؟ آن دو احتمال اول که قصد توصّل شرط اصل وجوب باشد یا به صورت قضیۀ حینیه، جوابهای مشترک دارد، لذا روی همان شرطیت بحث می کنیم، اما همۀ حرفها در احتمال دوم هم پیاده می شود. در صورت شرط، اولا ثبوتا این معنا امکان دارد یا نه؟ اگر در مرحلۀ ثبوت، امکان این معنا ثابت شد، نوبت به مرحلۀ اثبات می رسد. ببینیم دلیلی دلالت بر این معنا می کند یا نه؟

راجع به مرحلۀ ثبوت، اولین حرفی که مطرح است همان حرفی است که مرحوم آقای آخوند در جواب صاحب معالم بیان کردند، که برگشت به این معنا می کرد که اگر بخواهیم بین وجوب غیری