سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 5 صفحه 403

درس چهارصد و سوم

اشاره

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلوه و السّلام علی سیّدنا و مولینا و نبیّنا أبی القاسم محمّد صلّی اللّه علیه و آله و سلّم و علی آله الطیّبین الطّاهرین المعصومین و لعنه اللّه علی أعدائهم أجمعین، من الآن الی قیام یوم الدّین.

بیان احتمال سوم در کلام مرحوم شیخ

با ملاحظۀ مبنای شیخ در مطلق واجب مشروط، گویا تعیّن دارد که این احتمال سوّم مقصود شیخ باشد، برای اینکه آن دو احتمال اول بر مبنای مشهور در واجب مشروط است، که مبنای مشهور این است که قید، قید هیأت است و به وجوب برمی گردد، اما مرحوم شیخ تمام قیود را راجع به ماده می دانستند و می فرمودند: گرچه ظاهر قضیۀ لفظیه«ان جائک زید فاکرمه»، این است که مجیء زید، شرط وجوب اکرام باشد، لکن چون این معنا به نظر ایشان محال بود، آن قرینۀ عقلیه موجب تصرّف در این ظاهر است و لازم است که قید را به ماده برگردانیم. روی این مبنا، اگر این نسبتی که در باب مقدمه به مرحوم شیخ داده شده، تمام باشد، حتما باید قصد توصل را قید برای واجب غیری بدانند، نه قید برای وجوب غیری. باید قصد توصّل داخل در دایرۀ متعلق باشد، ارتباط به واجب داشته باشد و قبلا گفتیم که اگر قصد توصّل قید برای واجب شد، به این معناست که همان طوری که ذات واجب لزوم تحصیل دارد، قصد توصّل هم باید لزوم تحصیل داشته باشد، می شود مثل«صلّ مع الطهاره، صل مع ستر الثوب» که هم ایجاد صلاه لازم است و هم تحصیل قید لازم است. و گفتیم که