سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 5 صفحه 407

بالاتر و خیلی اهمّ است، مثل آنجایی که انسان از کنار یک منزلی دارد عبور می کند، در این منزل باز است، استخری هم در این منزل هست، انسان از بیرون می بیند که بچه ای افتاد در استخر و در حال غرق شدن است، کسی هم در منزل نیست، منزل هم ملک غیر است، غیر هم نیست که اجازه بدهد.

در اینجا راه نجات بچه این است که انسان وارد منزل شود بدون این که از صاحب آن اذن بگیرد، برای این که فعلا صاحب آن وجود ندارد که انسان از او اذن بگیرد. اینجا ذی المقدمه عبارت از حفظ نفس محترمه است و مقدمه عبارت است از تصرف در ملک غیر که تصرف در ملک غیر بدون اذن غیر، «یکون حراما»، لکن چون ذی المقدمه؛ یعنی وجوب حفظ نفس، اهمّ از حرمت تصرف در ملک غیر است، اینجا یک فروض و فروعی پیش می آید که بین نظریۀ مرحوم شیخ و بین نظر مشهور که عبارت از وجوب غیری مطلق است، آثاری بر آن بار می شود.

پرسش:

1 - اگر قید برای هیئت باشد یا ماده چه تفاوتی در نتیجۀ بحث دارد؟

2 - اگر قصد همان طوری که مرحوم آخوند(ره) معتقدند امر غیراختیاری باشد چه تالی فاسدی دارد؟

3 - طبق بیان استاد قصد قربت در چه صورت می تواند متعلق امر واقع شود؟

4 - بحث از مدخلیت قید توصل به مقدمه در چه صورت قابل طرح است؟

5 - ثمرۀ نزاع بین قول به وجوب غیری مطلق و وجوب غیری مشروط چیست؟