سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 5 صفحه 434

ذی المقدمه، وجوب غیری دارد و اگر«لا یقول بذلک»، نمی توانید به او اشکال کنید که اجتماع حکمین متماثلین لازم می آید. اگر او قائل بود به وجوب غیری ذی المقدمه، اجتماع حکمین متماثلین بود، اما چون او ملتزم به این معنا نیست، لذا این اشکال توجه به صاحب فصول پیدا نمی کند. این چند اشکال در رابطۀ با مقام ثبوت بود که در حقیقت جوابهایش را ملاحظه فرمودید.

(سؤال و پاسخ استاد): صاحب فصول می گوید: من اینجا را واجب غیری نمی دانم، من در همان مقدمۀ بلاواسطه«مع قید الایصال» مسألۀ وجوب غیری را قائل هستم، یا اگر در«مقدمه المقدمه» هم بگویم، آنجایی است که«مقدمه المقدمه» ذی المقدمه نباشد، یک چیزهایی دیگری«مقدمه المقدمه» باشد مانعی ندارد، اما اگر«مقدمه المقدمه» را ذی المقدمه فرض کردید، می گوید: من قائل به وجوب غیری نیستم، لذا دیگر نمی شود از این طریق، اشکال استحاله را به صاحب فصول کرد.

دو اشکال در کلام مرحوم آخوند(ره) به صاحب فصول شده، که در حقیقت اشکالات ایشان مربوط به مقام اثبات است، نه مربوط به مقام ثبوت. این دو اشکال را در کلام مرحوم آخوند که در ضمن تقریبا دو صفحه یا بیشتر بیان کرده اند، را مطالعه بفرمایید، ببینیم اشکالات ایشان به صاحب فصول(ره) وارد است یا نه؟

پرسش:

1 - جواب استاد در دفاع از صاحب فصول(ره) از اشکال دور را بیان کنید.

2 - اشکال اجتماع حکمین مماثلین در ذی المقدمه را تقریب نمایید.

3 - توهم قیاس«ما نحن فیه» به مسأله اجتماعی امر و نهی به چه بیانی دفع می شود؟

4 - دو احتمال در اخذ قید ایصال در مقدمه را تقریب کرده و تفاوت آن دو را بیان کنید.