سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 5 صفحه 435

درس چهارصد و هشتم

اشاره

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلوه و السّلام علی سیّدنا و مولینا و نبیّنا أبی القاسم محمّد صلّی اللّه علیه و آله و سلّم و علی آله الطیّبین الطّاهرین المعصومین و لعنه اللّه علی أعدائهم أجمعین، من الآن الی قیام یوم الدّین.

غرض وجوب اشیاء و وجوب مقدمه

مرحوم آخوند(ره) در کفایه دو اشکال و دو استدلال علیه صاحب فصول بیان می کنند: مطلب اولشان این است که می فرمایند: داعی و باعث بر ایجاب هر شیئی و آن غرضی که موجب می شود که شیئی را واجب کنند، اثر و فائده و خصوصیتی است که در آن شیء وجود دارد. هر شیئی به لحاظ«ما یترتّب علیه من الاثر و الفائده» ایجاب به آن تعلّق می گیرد و در باب مقدمه در رابطه با وجوب غیری که طبعا وجوب غیری هم به لحاظ فائده ای است که بر واجب غیری مترتّب می شود، ملاحظه می کنیم که اثر مقدمه و فائده مقدمه تنها یک چیز است و آن عبارت از این است که انسان اگر مقدمه را انجام بدهد، به دنبال آن تمکّن از انجام ذی المقدمه را دارد. این مقدمه است که انسان را قادر بر انجام ذی المقدمه می کند ولو مقدمۀ عادی باشد. اثری که بر نصب سلّم ترتّب پیدا می کند این است که اگر نصب سلّم نباشد، انسان«لا یتمکّن عادتا من الکون علی السطح» اما اگر نصب سلّم تحقّق پیدا کرد، این تمکّن و قدرت حاصل می شود که با وجود نصب سلّم، انسان می تواند کون علی السطح را در خارج ایجاد کند و این فایده در تک تک مقدمات وجود دارد و هیچ فرق نمی کند که به دنبال مقدمه،