سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 5 صفحه 441

درس چهارصد و نهم

اشاره

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلوه و السّلام علی سیّدنا و مولینا و نبیّنا أبی القاسم محمّد صلّی اللّه علیه و آله و سلّم و علی آله الطیّبین الطّاهرین المعصومین و لعنه اللّه علی أعدائهم أجمعین، من الآن الی قیام یوم الدّین.

سقوط وجوب غیری مقدمه قبل از تحقق ذی المقدمه

صاحب کفایه دو اشکال به مرحوم صاحب فصول در رابطۀ با مقدمۀ موصله بیان می کنند، اشکال اول را با جوابش ملاحظه فرمودید. و اما اشکال دوم این است که، ایشان می فرماید: اگر مکلف مقدمه ای را در خارج انجام داد، نصب سلّم در خارج به دست مکلف تحقق پیدا کرد، لکن هنوز«کون علی السطح» به عنوان ذی المقدمه تحقق پیدا نکرده است، ایشان می فرماید: کانّ ما از صاحب فصول سؤال می کنیم، که آیا با ایجاد نصب سلّم، وجوب غیری متعلق به مقدمه ساقط شد یا اینکه باید به انتظار آینده باشیم با اینکه نصب سلّم با کمال مقدمیتش وجود پیدا کرده است؟ آیا وجوب غیری ساقط شد یا هست و باید به انتظار بعد باشیم؟ کانّه ایشان این معنا را مفروغ عنه می گیرند که به انتظار آینده بودن، هیچ معنا ندارد و وجهی ندارد که ما به انتظار آینده باشیم. حتما باید بگوییم: تکلیف به وجوب غیری ساقط شده است. وقتی که این معنا را قائل شدیم، آن وقت سؤال می کنیم که علت سقوط وجوب غیری و تکلیف غیری چیست؟ بعد کانّ به عنوان ضابطۀ کلی می فرمایند: برای سقوط هر تکلیفی، سه راه وجود دارد: