سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 5 صفحه 447

ارتباطی بین این مقدمات ملاحظه می شود. آن سنخیّت و ارتباطی که بین مقدمات متعدده ملاحظه می شود، جز این سنخیت، چیز دیگر نیست، که اگر اینها باهم دست به دست هم بدهند و باهم باشند، ممکن است که به دنبال آن ذی المقدمه تحقق پیدا کند. و الاّ فرض کنید در باب نماز، بین وضو و بین مثلا طهارت ثوب، چه سنخیتی وجود دارد؟ بین طهارت از حدث و طهارت از خبث، چه سنخیتی تحقق دارد؟ فقط سنخیت این است که وقتی اینها باهم توأم شدند، امکان دارد که به دنبال آن، ذی المقدمه تحقق پیدا کند. پس لامحاله در دید اجتماعی مقدمات و سنخیت بین مقدمات، مسألۀ ذی المقدمه را هم ملاحظه کرده است و الاّ نمی شود که ذی المقدمه را ملاحظه نکرده، سنخیت بین این مقدمات را ملاحظه بکند. می فرماید: مقصود من از لحاظ ایصال، همین معناست، که مولا در زمانی ارادۀ غیریه اش به مقدمات متعدده متعلق می شود، که سنخیت بین این مقدمات ملاحظه شده باشد و سنخیتش هم این است، که انضمام اینها، در تحقق ذی المقدمه نقش دارد، در این حال اراده غیری را متعلق می کند اما به خود مقدمه متعلق می کند، دیگر در مرادش قیدی مدخلیت ندارد، در واجب غیری اش چیزی مدخلیت ندارد.

پرسش:

1 - اشکال صاحب کفایه بر کلام صاحب فصول در سقوط وجوب غیری را بیان کنید.

2 - جواب استاد از اشکال مرحوم آخوند را بیان کنید.

3 - دلیل کسانی که اشکال مرحوم آخوند را ثبوتی می دانند چیست؟

4 - توجیه محقق حائری از کلام صاحب فصول را بیان کنید.