سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 5 صفحه 486

حرمت واقع می شود و بعد از آنکه حرمت به آن تعلّق گرفت، تصیر باطله بدون فرق بین قول مشهور و بین قول صاحب فصول.

نتیجۀ بحث این شد که نمی توانیم مسأله را یکنواخت تمام بکنیم و بگوییم: ثمره هست یا نیست! باید مبانی در اینجا ملاحظه بشود هم مبانی در رابطۀ با اصل معنای نقیض و هم در رابطۀ با این که وجوب مستلزم حرمت هست یا نه اولا و بر فرضی که مستلزم حرمت باشد آیا حرمت در محدودۀ نقیض باقی می ماند یا این که دائرۀ حرمت از دائرۀ نقیض گسترده تر است؟ لکن اساس قول این است که گفتیم: این ثمره دو رکن دارد و هر دو رکنش به نظر ما غیر تمام است نه احد الضدّین مقدمیّت دارد عدمش برای وجود ضد دیگر و نه وجوب را مستلزم حرمت نقیض می دانیم لذا این دو رکن هر دو باطل است و در نتیجه ثمره منتفی است.

پرسش:

1 - احتمال سوم در معنای نقیض را بیان کنید؟ و توضیح دهید چرا طبق آن، نماز علی کلا القولین باطل است؟

2 - دو رکن قول به وجود ثمره در نزاع بین قول مشهور و صاحب فصول(ره) را بیان کنید.

3 - بیان استاد در بطلان دو رکن را بیان کنید.

4 - در چه فرضی نماز در مثال مذکور علی کلا القولین صحیح است؟

5 - توضیح دهید چرا در فرض دوم، نماز طبق قول مشهور باطل و بنا بر قول صاحب فصول(ره) صحیح است؟