سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 5 صفحه 500

درس چهارصد و هیجدهم

اشاره

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلوه و السّلام علی سیّدنا و مولینا و نبیّنا أبی القاسم محمّد صلّی اللّه علیه و آله و سلّم و علی آله الطیّبین الطّاهرین المعصومین و لعنه اللّه علی أعدائهم أجمعین، من الآن الی قیام یوم الدّین.

مقصود از اراده مستقله در کلام مرحوم آخوند

اشکال مهم دیگری که به مرحوم محقق خراسانی(ره) توجه پیدا می کند این است که ایشان فرمودند: «الواجب الاصلی ما تعلقت به اراده مستقله»، آیا مقصود از این مستقله چیست؟ مخصوصا با علتی که ذکر کردند«للالتفات الیه بما هو علیه»، از کلمۀ استقلال با توجه به تعلیلی که ذکر شده، چه اراده شده است؟ آیا مقصود از این استقلال، همان چیزی است که در باب علم تفصیلی ذکر می شود؛ یعنی ارادۀ تفصیلیه به آن متعلق است؟ و معنای التفات هم التفات تفصیلی در مقابل التفات اجمالی و در مقابل عدم التفات رأسا است که در واجب اصلی دو خصوصیت معتبر است: یکی اصل توجّه و التفات و یکی هم اینکه التفاتش، التفات تفصیلی باشد، در نتیجه، ارادۀ مستقلۀ به معنای تفصیلیه به آن تعلق بگیرد. یک احتمال در عبارت ایشان این است. مقصود از استقلال یعنی غیر تابع، یعنی آن که تبعیت در آن مطرح نیست. ارادۀ مستقله؛ یعنی خودش مطرح است، خود مراد مطرح است و هیچ گونه تبعیتی در ناحیۀ ارادۀ متعلقۀ به آن نیست. کدامیک از این ها مقصود است؟

اگر مقصود این احتمال دوم باشد، در احتمال دوم لازمه اش این است که واجبات غیریه را به هیچ