سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 5 صفحه 506

درس چهارصد و نوزدهم

اشاره

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلوه و السّلام علی سیّدنا و مولینا و نبیّنا أبی القاسم محمّد صلّی اللّه علیه و آله و سلّم و علی آله الطیّبین الطّاهرین المعصومین و لعنه اللّه علی أعدائهم أجمعین، من الآن الی قیام یوم الدّین.

ثمرۀ فقهی بحث مقدمۀ واجب

بحثهایی که تا اینجا گذشت، تقریبا بحثهای مقدماتی بود، در بحث مقدمۀ واجب، ولو این که خود این بحثها از جهات مختلف دارای فوائد زیادی بود، ولی ذکرشان در اینجا به لحاظ بحث مقدمۀ واجب بود، از اینجا به بعد بحثهایی است که مربوط به اصل بحث مقدمۀ واجب است.

یک بحث این است که بر بحث مقدمۀ واجب به عنوان یک مسألۀ اصولیه، چه ثمرۀ فقهی ترتب پیدا می کند؟ و نتیجۀ این مسألۀ اصولیه، در فقه چیست؟ آن هم با توجه به این که ضابطۀ مسألۀ اصولیه و معیار در مسألۀ اصولیه این است که نتیجۀ آن مسأله نفیا و اثباتا بتواند در استنباط یک حکم کلّی فرعی نقش داشته باشد. معیار و ملاک در مسألۀ اصولیه، چنین معنایی است که وقتی مجتهد این مسألۀ اصولیه را ملاحظه می کند و نتیجۀ این مسألۀ اصولیه را ملاحظه می کند، از طریق این نتیجه در فقه، یک حکم کلی شرعی استنباط می کند و به دست می آورد. در همۀ مسائل اصولیه این ضابطه تحقق دارد. در بحث مقدمۀ واجب چه ثمره ای و چه نتیجه ای بر آن ترتب پیدا می کند؟

ظاهر این است که همین طوری که مرحوم آخوند(ره) در کتاب کفایه ذکر کردند، ثمره این است