سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 5 صفحه 512

درس چهارصد و بیستم

اشاره

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلوه و السّلام علی سیّدنا و مولینا و نبیّنا أبی القاسم محمّد صلّی اللّه علیه و آله و سلّم و علی آله الطیّبین الطّاهرین المعصومین و لعنه اللّه علی أعدائهم أجمعین، من الآن الی قیام یوم الدّین.

بررسی حصول فسق بواسطه ترک مقدمه واجب

بعضی ثمراتی را به عنوان ثمرۀ نزاع در بحث مقدمۀ واجب به زحمت جستجو کرده اند که از جملۀ آنها مسألۀ نذر بود که عمده جوابش را ملاحظه فرمودید. یکی هم مسألۀ حصول فسق بود که اگر مقدمات را واجب شرعی دانستیم، با ارتکاب دو مقدمه به عنوان اصرار بر گناه صغیره، فسق تحقق پیدا می کند، اما اگر مقدمات، وجوب شرعی نداشته باشد و صرفا یک لابدیت عقلیه در آن وجود داشته باشد، اینجا ترک مقدمات، موجب تحقق فسق نمی شود.

این هم جوابش این است که ثمرۀ نزاع در مسألۀ اصولیه باید در فقه ظاهر شود. فقه عبارت از احکام کلیۀ شرعیۀ الهیه است. باید نتیجۀ نزاع در مسألۀ اصولیه در اثبات یک حکم کلی الهی و یا نفی یک حکم کلی الهی ظاهر شود. مسألۀ حصول فسق و عدم حصول فسق - این طوری که این قائل ذکر می کند - یک مسألۀ فقهیه نیست، بلکه مسألۀ فقیه عبارت از کلی این معناست که اصرار بر گناه صغیره، «مزیل للعداله، موجب لتحقق الفسق» این مسألۀ فقهیه است و همین طور فلان چیز واجب است و فلان چیز حرام است، این هم مسأله فقهیه اما این که دو ترک واجب را پیدا کنید و به دنبال آن،